Τα πρώτα γενετικά τροποποιημένα μωρά, τα δίδυμα κορίτσια Nana και Lulu, που γεννήθηκαν στην Κίνα, εκτός από φυσική ανοσία στον ιό HIV ενδεχομένως να είναι και ανώτερης ευφυΐας, από λάθος της επιστημονικής ομάδας.
Ο Δρ. He Jiankui και οι συνεργάτες του προκάλεσαν επιστημονικό σάλο όταν ανακοίνωσαν το 2018 ότι τροποποίησαν γενετικά έμβρυα ώστε τα παιδιά που θα γεννιόντουσαν να έχουν ανοσία στον ιό HIV, που προκαλεί το AIDS.
Οι αμφιλεγόμενοι ερευνητές υποστηρίζουν απάλειψαν ένα γονίδιο από τα έμβρυα πριν τα εμφυτεύσουν στις μητέρες. Μέχρι στιγμής έχουν γεννηθεί τα δίδυμα κοριτσάκια Nana και Lulu, ενώ πληροφορίες θέλουν και δεύτερη γυναίκα να κυοφορεί γενετικά τροποποιημένο έμβρυο.
Ο Δρ. Jiankui αφού σόκαρε την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα με την αρχική ιδέα του να σβήσει ένα γονίδιο από το DNA των εμβρύων, τώρα προκαλεί και πάλι αποκαλύπτοντας ότι αφαίρεσε το γονίδιο CCR5 στην προσπάθεια του να πετύχει φυσική ανοσία έναντι του HIV.
Όμως μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα και αναλύει τον ρόλο του γονιδίου CCR5 στο ανθρώπινο γονιδίωμα υποστηρίζει ότι η απάλειψη του πάει πολύ πέρα από την προστασία από τον HIV, καθώς τα άτομα που εκ φύσεων δεν έχουν το συγκεκριμένο γονίδιο αναρρώνουν ταχύτερα από εγκεφαλικό επεισόδιο και έχουν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις.
Πειράματα σε ποντίκια έχουν δείξει εξάλλου ότι η αφαίρεση του CCR5 βελτιώνει σημαντικά τη μνήμη των τρωκτικών.
Ο Δρ. Alcino Silva, νευροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, που έχει συμμετάσχει στις έρευνες για τον ρόλο του CCR5, υποστηρίζει ότι η παρέμβαση του Δρ. Jiankui πιθανόν να άλλαξε τον εγκέφαλο των διδύμων κοριτσιών.
«Μια απλή εξήγηση είναι ότι η απουσία του γονιδίου θα έχει επίπτωση στη γνωστική λειτουργία των διδύμων», σχολιάζει στο MIT Technology Review.
Μάλιστα λέει ότι η πρόθεση του Κινέζου ερευνητή ενδεχομένως ευθύς εξαρχής να ήταν αυτή, δεδομένου ότι είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη η σχέση του συγκεκριμένου γονιδίου με τη νοημοσύνη.
Ο Δρ. Jiankui αρνείται ότι αυτός ήταν ο στόχος του και σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την αρχική ανακοίνωση της γενετικής τροποποίησης των εμβρύων είχε αναφέρει ότι είχε επίγνωση της παρέμβασης του αλλά τάχθηκε κατά της γονιδιακής τροποποίησης για την ενίσχυση της νοημοσύνης του ατόμου.
Ο Δρ. Silva λέει πάντως ότι ενώ θα υπάρχουν αλλαγές στους εγκεφάλους των διδύμων κοριτσιών, οι αλλαγές στη νοημοσύνης τους δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν. «Και γι’ αυτό δεν θα πρέπει να γίνονται τέτοιες παρεμβάσεις. Οι άνθρωποι δεν είμαστε έτοιμοι για γενετικές αλλαγές στο IQ».
Άλλοι ερευνητές πάντως ελπίζουν ότι η αμφιλεγόμενη κινεζική μελέτη θα μπορούσε να συμβάλλει στον σχεδιασμό μελετών για θεραπείες που θα αφορούν στα εγκεφαλικά επεισόδια και τα προβλήματα μνήμης.
Ο καθηγητής Robin Lovell-Badge με δηλώσεις του στην βρετανική εφημερίδα The Independent σχολιάζει ότι τα νέα αυτά στοιχεία για την γενετική τροποποίηση των εμβρύων «είναι πολύ ενδιαφέροντα» αλλά θα πρέπει να εξεταστούν με προσοχή.
Και σημειώνει ότι οι αλλαγές που έγιναν σε ότι αφορά το γονίδιο CCR5 στα ανθρώπινα έμβρυα διαφέρουν από αυτές που έγιναν στα ποντίκια, και βάσει των πληροφοριών που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι Κινέζοι ερευνητές σημαντικός αριθμός των κυττάρων δεν θα περιλαμβάνουν την επίμαχη μετάλλαξη.
«Επομένως οι όποιες τυχόν αλλαγές στους εγκεφάλους των διδύμων κοριτσιών ενδεχομένως να μην καταστούν ποτέ εμφανείς. Ελπίζω η Nana και η Lulu να αφεθούν να μεγαλώσουν ως φυσιολογικά παιδιά που απλώς έχουν ασυνήθιστες μεταλλάξεις στο CCR5 σε μερικά κύτταρά τους και που αν είχαν συμβεί κατά τύχη κανείς δεν θα το γνώριζε και δεν θα ενδιαφερόταν», καταλήγει ο Δρ. Robin Lovell-Badge.
