Το άρθρο υπογράφουν ο Δρ. Αλέξανδρος Γιακουστίδης MD PhD FRC, Γενικός Χειρουργός με εξειδίκευση στη χειρουργική ογκολογία ήπατος, παγκρέατος, γαστρεντερικού και στη λαπαροσκοπική/ρομποτική χειρουργική και η Ζωή Γεωργιάδου MSc, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια
Η ολιστική προσέγγιση στον χειρουργικό ογκολογικό ασθενή είναι εξαιρετικά σημαντική για την επιτυχή έκβαση της θεραπευτικής αντιμετώπισής του. Η διεπιστημονική ομάδα η οποία καλείται να υποστηρίξει τον χειρουργικό ογκολογικό ασθενή, δηλαδή τον ογκολογικό ασθενή που υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση, είναι απαραίτητο να συγκροτείται από εκπροσώπους διαφορετικών ειδικοτήτων έτσι ώστε ο ασθενής να λαμβάνει μια στοχευμένη και άρτια εξειδικευμένη φροντίδα με τον καταλληλότερο τρόπο.
Ογκολόγοι, χειρουργοί, γαστρεντερολόγοι, ακτινολόγοι συνεργάζονται αρμονικά με κοινό σκοπό την παροχή μιας ολοκληρωμένης θεραπευτικής προσέγγισης του ασθενούς αποβλέπoντας στην άριστη αποκατάστασή του. Πρόκειται για ένα μοντέλο λειτουργίας που βρίσκει έκφραση σε ογκολογικά συμβούλια της Αμερικής και της Αγγλίας όπου αρχικώς δημιουργήθηκαν και ουσιωδώς καθιερώθηκαν, και το οποίο εφαρμόζεται σε αρκετά δημόσια νοσοκομεία και ιδιωτικές κλινικές και στην Ελλάδα.
Η ψυχολογική και η διατροφική υποστήριξη του ασθενούς που θα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την εξέλιξη και προαγωγή τόσο της ψυχοσυναισθηματικής όσο και της διατροφικής ισορροπίας του ασθενούς.
Στην Αμερική και συγκεκριμένα στο Massachusetts General Hospital της Βοστώνης, έχει δημιουργηθεί επίσημο κέντρο αφιερωμένο στην ψυχολογική υποστήριξη του ογκολογικού ασθενούς και του περιβάλλοντος του, το Psychiatric Oncology and Behavioral Sciences Center. Αυτό από μόνο του δηλώνει ξεκάθαρα τη σημασία που δίνεται στην άλλη όχθη του Ατλαντικού όσον αφορά τη στήριξη των ασθενών έτσι ώστε να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στις δοκιμασίες που προκαλεί ο καρκίνος στην ψυχική και σωματική σφαίρα τους. Στο συγκεκριμένο κέντρο δίνεται έμφαση στις διαφορετικές διαστάσεις που εμφανίζει η συμπεριφορά του ασθενούς όπως π.χ ψυχολογικές μεταπτώσεις και αντιδράσεις του οργανισμού σε διαδικασία χημειοθεραπείας ή μεταστάσεων του όγκου, παρέχοντάς του συνολικά μια συνεχή και πολύπλευρη υποστήριξη σε ό,τι καλείται να αντιμετωπίσει.
Στην Αγγλία, η ψυχική υγεία (Mental Health) αποτελεί ένα θέμα που εγείρει έντονα το ενδιαφέρον κινητοποιώντας τον πληθυσμό και διενεργώντας ενημερωτικές εκστρατείες και καμπάνιες αφιερωμένες στην ευαισθητοποίηση γύρω από αυτό το ζήτημα και με την ενεργό συμμετοχή και της Βασιλικής Οικογένειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το NHS – το δημόσιο σύστημα υγείας- σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς δημοσιεύει πρωτόκολλο κατευθυντήριων οδηγιών για τη ψυχολογική υποστήριξη του ογκολογικού ασθενούς.
Ωστόσο, τα χειρουργικά αποτελέσματα σαφέστατα δεν επηρεάζονται από τον ψυχολογικό παράγοντα. Η διατήρηση μιας καλής ψυχικής υγείας αποτελεί αδιαμφισβήτητα έναν πολύτιμο σύμμαχο για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς αλλά και της οικογένειάς του.
Με την επιστροφή μου στην Ελλάδα από την Αγγλία, έφερα και το αγγλικό μοντέλο διεπιστημονικής συνεργασίας ως ταυτότητα μου αλλά μου γεννήθηκε και η ανάγκη ως χειρουργός, της δημιουργίας μιας ομάδας ολιστικής υποστήριξης του χειρουργικού ογκολογικού ασθενούς. Έκρινα σκόπιμο να φιλοξενηθούν οι απόψεις της ψυχολόγου- ψυχοθεραπεύτριας και μέλος της διεπιστημονικής μας ομάδας, Ζωής Γεωργιάδου MSc, στο συγκεκριμένο άρθρο για ερωτήσεις που έρχονται συχνά ή λιγότερο συχνά στο μυαλό μας.
Ο Dr Αλέξανδρος Γιακουστίδης MD PhD FRCS, είναι Γενικός Χειρουργός με εξειδίκευση στη χειρουργική ογκολογία ήπατος, παγκρέατος, γαστρεντερικού και στη λαπαροσκοπική/ρομποτική χειρουργική. Εχει μετεκπαιδευτεί και εργαστεί στο Λονδίνο καθώς και σε ΗΠΑ και Γαλλία. Πλέον εργάζεται στην Ελλάδα και έχει δημιουργήσει το Thessaloniki Surgical Oncology Clinic και το Thessaloniki Gallbladder Clinic στα πρότυπα αντίστοιχων κέντρων του εξωτερικού ενώ συνεχίζει να διατηρεί τη θέση Consultant (Χειρουργού Διευθυντή NHS) στην Αγγλία. Έχει βραβευθεί από πολλούς διεθνείς οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Εταιρία Χειρουργικής Ογκολογίας, η Ιαπωνική Εταιρία Χειρουργικής Ήπατος-Παγκρέατος-Χοληφόρων και η LAP Research UK.
H Ζωή Γεωργιάδου MSc, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια
Πόσο σημαντικό είναι το περιβάλλον του ασθενούς στην επίτευξη της ψυχικής ισορροπίας από τη διάγνωση μέχρι τη θεραπεία και τη χειρουργική αντιμετώπιση;
Ζωή Γεωργιάδου: Η ύπαρξη ενός ενεργού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος αναμφίβολα αποτελεί έναν από τους σημαντικούς παράγοντες ο οποίος δρα καθοριστικά στην αντιμετώπιση της ασθένειας και στην ψυχική ευεξία του ασθενούς. Το περιβάλλον γίνεται αρωγός στην προσπάθεια του ασθενή να διαχειριστεί αυτήν τη νέα και δύσκολη πραγματικότητα της ασθένειας του. Η καλή επικοινωνία μεταξύ τους, το αίσθημα ασφάλειας, η ενσυναίσθηση, η ενθάρρυνση, η δυνατότητα που παρέχεται στον ασθενή να αποφορτιστεί από δύσκολα και επώδυνα συναισθήματα αλλά και η αίσθηση συλλογικότητας συμβάλλουν στην επίτευξη μιάς ισορροπημένης ψυχικής κατάστασής του.
Μπορεί να επηρεάσει η ψυχολογική πίεση που πολύ λογικά αισθάνεται ένας ογκολογικός ασθενής, τις επιλογές θεραπείας του και ίσως τελικά και την έκβαση της νόσου; Αυτό που λένε στην Ελλάδα δηλαδή, ο τάδε ασθενής παραιτήθηκε ή ανάποδα πάλεψε και κέρδισε με τη νόσο;
Ζωή Γεωργιάδου: Ναι, σίγουρα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά . Η ψυχολογική πίεση δεν αποτελεί καλό οιωνό τόσο στην αντίληψη όσο και στη γενικότερη διαχείριση του νοσήματος. Το άγχος , ο φόβος, η κακή διάθεση έχουν άμεση σχέση με την έκβαση και τη συνολική πορεία της νόσου καθώς ο ασθενής καλείται να διατηρήσει μια θετική και ψυχικά ανθεκτική εικόνα για να κερδίσει τη μάχη της υγείας του. Αντίθετα, μια σταθερά καλή ψυχολογική διάθεση διευκολύνει τη διαδικασία αντιμετώπισης του νοσήματος.
Ας μην ξεχνάμε οτι, όλες αυτές οι αρνητικές συναισθηματικές αποκρίσεις του ασθενούς δύνανται να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση.
