Μελετώντας ψάρια σε ιχθυοκαλλιέργειες οι ερευνητές από το Κέντρο Helmholtz του Μονάχου, το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και το Πανεπιστήμιο Campinas στη Βραζιλία αποκάλυψαν νέα στοιχεία για τον μηχανισμό με τον οποίο τα γονίδια φορείς της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά μεταφέρονται μεταξύ των βακτηρίων. Σύμφωνα με την έρευνά τους που δημοσιεύθηκε στο Microbiome αυτοί οι μηχανισμοί φαίνεται ότι είναι πιο περίπλοκοι από ότι αρχικά πιστευόταν.

Ο καθηγητής Δρ. Michael Schloter επικεφαλής της Ερευνητικής Ομάδας Συγκριτικής Ανάλυσης Μικροβιώματος του Κέντρου Helmholtz επισημαίνει ότι το ζήτημα της αντίστασης των μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά είναι ανησυχητικό, αλλά εντονότερο προβληματισμό προκαλεί το ότι πολλοί μικροοργανισμοί έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα όχι μόνο σε ένα αντιβιοτικό, αλλά σε μια σειρά διαφορετικών ουσιών, γεγονός που εγείρει προβλήματα όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπιση των λοιμώξεων.

Ο σκοπός της έρευνάς τους επομένως ήταν να ανακαλύψουν τους μηχανισμούς που ευθύνονται για την ανάπτυξη αντίστασης στα αντιβιοτικά. Προς αυτή την κατεύθυνση μελέτησαν ψάρια – το είδος Piaractus mesopotamicus – σε ιχθυοκαλλιέργειες. Τα ψάρια έλαβαν το αντιβιοτικό φλορφενικόλη μέσω της τροφής τους για 34 μέρες. Κατά τη διάρκεια της περιόδου λήψης της αντιβίωσης καθώς και μετά οι ερευνητές έλαβαν δείγματα από τον πεπτικό σωλήνα των ψαριών, αναζητώντας γενετικές αλλαγές στο γαστρεντερικό τους μικροβίωμα.

Όπως αναμενόταν, η χορήγηση αντιβιοτικών προκάλεσε αύξηση των γονιδίων που ευθύνονται για την αντίσταση στα αντιβιοτικά εξηγούν οι ερευνητές, αλλά αυτό που τους προκάλεσε τη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν οι διαφορετικοί μηχανισμοί που ενεργοποιήθηκαν και οι οποίοι ανιχνεύτηκαν από τους ερευνητές, μέσω των οποίων έγινε η διασπορά των γονιδίων της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά. Με απλά λόγια φάνηκε ότι τα βακτήρια «ανταλλάσσουν» και μεταδίδουν την ανθεκτικότητα μέσω των βακτηριοφάγων ιών και των μεταθετονίων (αλληλουχιών του DNA που μπορούν να μετακινηθούν σε διαφορετικές θέσεις μέσα στο γονιδίωμα).

Μέχρι τώρα το έργο της… μεταφοράς των γονιδίων ανθεκτικότητας θεωρούνταν ότι το έκαναν τα πλασμίδια (δίκλωνα κυκλικά μόρια DNA). Οι επιστήμονες εντυπωσιάστηκαν από το εύρημα ότι η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά μεταφέρεται επίσης και χωρίς την εμπλοκή των πλασμιδίων. Με βάση αυτή την παρατήρηση τα σχετικά μοντέλα διασποράς της ανθεκτικότητας θα πρέπει να αναθεωρηθούν και να τροποποιηθούν, υποστηρίζουν οι ερευνητές.