Ο τραυλισμός είναι μία διαταραχή στη ροή της ομιλίας με πολυπαραγοντική αιτιολογία. Ως βίωμα συνδυάζει λεκτικά, σωματικά, ψυχολογικά χαρακτηριστικά και συνέπειες στην καθημερινή επικοινωνία και την ευρύτερη λειτουργικότητα του προσώπου που τραυλίζει. Ο τραυλισμός ξεκινά συνήθως μεταξύ του 2ου και του 5ου έτους ζωής του παιδιού – σπανιότερα και στη σχολική ηλικία. Ένα στα είκοσι παιδιά προσχολικής ηλικίας (5%) εμφανίζουν για κάποιο χρονικό διάστημα τραυλισμό. Κάποια από αυτά (1% του γενικού πληθυσμού) θα εδραιώσουν τον τραυλισμό τους και η δυσκολία στη ροή της ομιλίας θα τα συνοδεύει στη μετέπειτα σχολική και ενήλικη ζωή τους.
Το πρόσωπο που τραυλίζει μπορεί να επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές, λέξεις και φράσεις, να επιμηκύνει φθόγγους ή να παρουσιάζει έντονα μπλοκαρίσματα στην προσπάθειά του να μιλήσει. Αντανακλαστικές συσπάσεις των μυών του προσώπου και κινήσεις του σώματος μπορεί να συνοδεύουν την προσπάθεια για ομιλία. Το πρόσωπο που τραυλίζει θέλει να επικοινωνήσει και γνωρίζει ακριβώς αυτό που θέλει να πει αλλά δυσκολεύεται στη ροή της ομιλίας.
Η διακοπτόμενη ομιλία είναι μία μόνο πτυχή της εμπειρίας τραυλισμού του προσώπου που τραυλίζει. Κάποια πρόσωπα θα μπορέσουν να αποδεχθούν την διαφορετικότητά τους και η δυσκολία τους σταματά εκεί. Τα πρόσωπα αυτά συνεχίζουν να απολαμβάνουν την επικοινωνία, δραστηριοποιούνται, συμμετέχουν και απολαμβάνουν την ποιότητα της ζωής που επιθυμούν. Άλλα πρόσωπα αναπτύσσουν αισθήματα μειονεξίας, ντροπής, ματαίωσης και φόβου. Στην περίπτωση αυτή, οι πιθανές προσπάθειες συγκάλυψης του τραυλισμού μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή αυτοπεποίθηση, αρνητική στάση για την ομιλία και συμπεριφορές αποφυγήςτης λεκτικής επικοινωνίας (π.χ. δεν πάω στο πάρτι του φίλου μου παρότι το θέλω). Σε σοβαρές περιπτώσεις ο τραυλισμός μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη απομόνωση και σιωπή ή ακόμη και σε κοινωνική φοβία.
Είναι αλήθεια πως ο τραυλισμός πάντοτε προκαλούσε και συνεχίζει να προκαλεί το ενδιαφέρον του ακροατή που δεν τον γνωρίζει ή δυσκολεύεται να τον κατανοήσει. Σε μία κοινωνία με χαμηλή ανοχή στη διαφορετικότητα, τα πρόσωπα που τραυλίζουν γίνονται συχνά στόχος κοροϊδίας, απομονώνονται, αποκλείονται από επαγγελματικές θέσεις. Ο κοινωνικός τους ρόλος καταλήγει να προσδιορίζεται από τη διαταραχή τους και όχι από την αξία του προσώπου τους. Σε μία κοινωνία ενήμερη και ευαισθητοποιημένη, ελεύθερη από στερεότυπα και ψευδείς αντιλήψεις, το πρόσωπο που τραυλίζει δεν στοχοποιείται, απολαμβάνει επικοινωνιακή λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής.
Παλαιότερες θεωρίες προσπάθησαν να συνδέσουν την αιτιολογία του τραυλισμού με ψυχολογικά και ψυχοπαθολογικά αίτια. Οι θεωρίες αυτές είναι πλέον ξεπερασμένες αφού πρόσφατες μελέτες αναγνωρίζουν τον τραυλισμό ως μια διαταραχή με κληρονομική, οργανική προδιάθεση που ενεργοποιείται και εδραιώνεται με την συμμετοχή γλωσσικών, συναισθηματικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η λογοθεραπευτική αξιολόγηση αμέσως μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων και η έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία κατά την προσχολική ηλικία μπορεί να αποτρέψει την εδραίωση του εξελικτικού τραυλισμού. Η κατάλληλη θεραπεία στα παιδιά σχολικής ηλικίας, στους εφήβους και στους ενηλίκους μπορεί να ελαχιστοποιήσει τα συμπτώματα του τραυλισμού και τις επικοινωνιακές, ψυχολογικές και λειτουργικές συνέπειές τους. Η λογοθεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε θετική αλλαγή στην ομιλία, αλλά και στον τρόπο που λειτουργεί και αισθάνεται κάποιος στην επικοινωνία με τους άλλους. Οι παρεμβάσεις από άλλους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, στις περιπτώσεις που απαιτούνται, είναι επικουρικές στις κλινικές παρεμβάσεις του λογοθεραπευτή.
Η ΟΕΕΔΡΟ είναι μία επιτροπή του Πανελλήνιου Συλλόγου Λογοπεδικών-Λογοθεραπευτών, η οποία ασχολείται με την προώθηση επιστημονικών, ερευνητικών και επαγγελματικών θεμάτων που αφορούν στις διαταραχές της ροής της ομιλίας και στην υποστήριξη των δικαιωμάτων των προσώπων που τραυλίζουν. Το έργο της ΟΕΕΔΡΟ (ενημερωτικά φυλλάδια, εγχειρίδια και βίντεο) μπορείτε να βρείτε συγκεντρωμένο στο:
http://www.logopedists.gr/logopedists/?page_id=1064
Η Πρωτοβουλία Προσώπων που Τραυλίζουν είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με στόχο την υποστήριξη των ΠπΤ για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Δείτε εδώ https://www.facebook.com/protovouliappt
