Το χρονικό «μιας προαναγγελθείσας εμπλοκής» για τα εμβόλια στην Ευρωπαϊκή Ένωση θυμίζει η κόντρα ανάμεσα στην Κομισιόν και την AstraZeneka: σε μία στιγμή που η Ευρώπη πηγαίνει «υπερβολικά αργά» στην αντιμετώπιση της πανδημίας , με τις περισσότερες χώρες να αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο επιβολής νέου , «σκληρού» lockdown, οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών βρίσκονται αντιμέτωποι με τα συμβόλαια που είχαν υπογράψει με τις φαρμακευτικές εταιρείες, για την προαγορά εμβολίων την περίοδο που ακόμα όλα ήταν στο στάδιο των δοκιμών.
Ήδη, μεγάλες γερμανικές εφημερίδες προχωρούν σε αιχμηρά σχόλια για τόσο για την αρμόδια Επίτροπο, Στέλλα Κυριακίδου, όσο και προς την Κομισιόν συνολικά, επιρρίπτοντάς εκεί τις ευθύνες για τις καθυστερήσεις. Η Κομισιόν είχε ανακοινώσει την προμήθεια 300.000.000 εμβολίων για to πρώτο εξάμηνο του 2021 – ωστόσο, μία – μία οι εταιρείες άρχισαν να επικαλούνται διαφόρων ειδών προβλήματα: αρχικά η Pfizer ανακοίνωσε ότι θα καθυστερούσε την παράδοση σημαντικών ποσοτήτων επειδή έπρεπε να κάνει αλλαγές στην γραμμή παραγωγής προκειμένου να μπορέσει να παράξει μεγαλύτερες ποσότητες ώστε να ανταποκριθεί στις συμβατικές της υποχρεώσεις, αλλά μετά από τις πιέσεις της Κομισιόν , μείωσε την καθυστέρηση σε μία εβδομάδα, με τη δέσμευση ότι τελικά θα παραδώσει μεγαλύτερες ποσότητες – αλλά πλέον , σε βάθος 9μήνου.
Στη συνέχεια, η AstraZeneca – το εμβόλιο της οποίας πρόκειται να ελεγχθεί την Παρασκευή από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων , προκειμένου να κριθεί κατά πόσον θα λάβει επείγουσα έγκριση , όπως τα αντίστοιχα της Pfizer- BionTech και της Moderna – άνακοίνωσε αιφνιδιαστικά την μείωση κατά 60% των ποσοτήτων που θα παρέδιδε το πρώτο τρίμηνο του 2021. Η εταιρεία αναμένετο να παραδώσει στην ΕΕ 80 εκατομμύρια δόσεις, όμως πρόκειται να παραδώσειτελικά μόλις 31 εκατομμύρια λόγω «προβλημάτων στην παραγωγή».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχείρησε να πιέσει την εταιρία με τα συμβόλαια προαγοράς – καθώς πλανάται η υποψία ότι η Astra Zeneca «προτιμά» την Βρετανία, η οποία «τρέχει» με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς το δικό της εμβολιαστικό πρόγραμμα.
Την ώρα που στις Βρυξέλλες είναι σε εξέλιξη θρίλερ για τις συνομιλίες με την AstraZeneca με την εταιρεία να λέει ότι προτίθεται να προσέλθει, στην δική της εκδοχή επιμένει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς υπογραμμίζει ότι η βρετανο – σουηδική εταιρεία ενημέρωσε σήμερα το πρωί ότι δεν θα λάβει μέρος στη συνάντηση με την ομάδα διαπραγμάτευσης της ΕΕ, αλλά αργότερα η ίδια η AstraZeneca, άλλαξε στάση και δήλωσε δημοσίως ότι τελικώς θα λάβει μέρος στη συνάντηση. «Δεν υπάρχει καμία παρεξήγηση», τονίζει η Κομισιόν.
Όμως, η Βρετανία είχε σπεύσει να δώσει έγκριση στο εμβόλιο της AstraZeneca από τις 30 Δεκεμβρίου του 2020 – μάλιστα , επρόκειτο για το δεύτερο εμβόλιο που εγκρίθηκε στην Βρετανία, η οποία είχε ήδη δώσει πράσινο φως στο εμβόλιο της Pfizer. Επομένως, οι Βρετανοί βρέθηκαν από την αρχή μπροστά στην κούρσα των εμβολιασμών – λόγω και της γραφειοκρατικής αντιμετώπισης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, ο εκτελεστικός διευθυντής του οποίου δήλωνε στα τέλη της περασμένης χρονιάς ότι «πιθανότατα δεν θα είναι σε θέση να εγκρίνει το εμβόλιο της AstraZeneca ως τα τέλη Ιανουαρίου.
Μετά από τις έντονες πιέσεις των Βρυξελλών, αλλά και κυβερνήσεων , όπως η γερμανική, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έστερξε να προγραμματίσει τον έλεγχο του εμβολίου για τις 29 Ιανουαρίου – έναν μήνα μετά από τους Βρετανούς.
Ωστόσο, η Κομισιόν επέμεινε στις πιέσεις προς την εταιρεία με βάση τα συμβόλαια προαγοράς – για να λάβει την Τρίτη την απάντηση από τον εκτελεστικό διευθυντή της AstraZeneca ( σε συνέντευξη στην ιταλική Ρεπούμπλικα) ότι η Ένωση καθυστέρησε υπερβολικά – τρεις μήνες, σε σχέση με την Βρετανία – να συμφωνήσει με την εταιρεία για την αγορά εμβολίων. Όμως, το κυριότερο που είπε ο Πασκάλ Σοριό, ήταν ότι το συμβόλαιο με την Κομισιόν δεν είχε στοιχεία δεσμευτικότητας για την εταιρεία. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, η AstraZeneca είχε υπογράψει απλώς ότι θα έκανε «το καλύτερο δυνατόν» ως προς τις ποσότητες εμβολίων που θα παρέδιδε.
Η παρέμβαση του εκτελεστικού διευθυντή της AstraZeneca ανάγκασε την Κομισιόν να ζητήσει από την εταιρεία να δημοσιοποιήσει τα συμβόλαιά της – καθώς η AstraZeneca αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι πωλεί τα εμβόλιά της εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης για «να βγάλει μεγαλύτερο κέρδος». Στη συνέχεια, η εταιρεία αρνήθηκε αρχικά να συνεχίσει τις συνομιλίες με την Κομισιόν, για να επανέλθει στη συνέχεια στο τραπέζι των συζητήσεων.
Όπως είναι γνωστό, η – βρετανοσουηδικών συμφερόντων – AstraZeneca έχει ξεκινήσει συνεργασία με την ρωσική πλευρά,για κοινές μελέτες σχετικά με τον συνδυασμο του δικού της εμβολίου και του ρωσικού SputniK-V.
Από την άλλη πλευρά, η μόνη κίνηση αλλαγής του «γκρίζου τοπίου» για τους εμβολιασμούς στην Ευρώπη, ήταν η ανακοίνωση της συνεργασίας της Pfizer με την γαλλικών συμφερόντων Sanofi για την παραγωγή του εμβολίου της σε μεγαλύτερες ποσότητες. Πρόκειται για μία κίνηση που έγινε δυνατή μετά από ισχυρές πιέσεις του προέδρου Μακρόν προς την γαλλική εταιρεία – όπως είναι γνωστό, οι εμβολιασμοί στη Γαλλία ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο, παρότι είχαν ξεκινήσει με πολύ χαμηλούς ρυθμούς.
«Μύλος» με τα εμβόλια: Τώρα η AstraZeneca λέει ότι δεν αποσύρεται από τις συνομιλίες με την Κομισιόν
