Αξιοσημείωτη σύνδεση υπάρχει μεταξύ της αύξησης του λαϊκισμού στην Ευρώπη και του επιπέδου δυσπιστίας του πληθυσμού απέναντι στον εμβολιασμό αναφέρει μελέτη του Πανεπιστημίου Queen Mary του Λονδίνου.
Ο επικεφαλής της έρευνας Δρ. Jonathan Kennedy δήλωσε: «Μοιάζει πιθανό ο επιστημονικός λαϊκισμός να καθοδηγείται από παρόμοια αισθήματα με τον πολιτικό λαϊκισμό, όπως για παράδειγμα, μία βαθιά δυσπιστία απέναντι στις ελίτ και τους ειδικούς από περιθωριοποιημένα μέρη του πληθυσμού».
«Ακόμα και προγράμματα τα οποία αντικειμενικά βελτιώνουν την υγεία συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων, μπορεί να αντιμετωπιστούν με δυσπιστία από κοινωνικές ομάδες που δεν εμπιστεύονται τους ειδικούς. Στην περίπτωση του αντιεμβολιασμού η δυσπιστία εστιάζεται στους ιθύνοντες της δημόσιας υγείας και τις φαρμακευτικές εταιρείες που παράγουν τα εμβόλια».
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Public Health, δείχνει δεδομένα σε εθνικό επίπεδο για 14 Ευρωπαϊκές χώρες. Αυτά τα δεδομένα περιλαμβάνουν το ποσοστό των ανθρώπων που ψήφισαν λαϊκιστικά κόμματα στις Ευρωεκλογές του 2014 και το ποσοστό των ανθρώπων κάθε χώρας που πιστεύουν ότι ο εμβολιασμός δεν είναι σημαντικός, ασφαλής ή αποτελεσματικός, σύμφωνα με τα δεδομένα μελέτης για τον εμβολιασμό που διεξήχθη το 2015.
Η ανάλυση εντόπισε έναν υψηλό συσχετισμό μεταξύ του ποσοστού των ανθρώπων που ψήφισαν λαϊκιστικό κόμμα και εκείνων που πιστεύουν ότι τα εμβόλια δεν είναι σημαντικά και αποτελεσματικά.
Η καθηγήτρια Sophie Harman, ειδική στην πολιτική δημόσιας υγείας, που δεν συμμετείχε στην έρευνα σχολίασε «Όπως οι περιορισμοί στα δικαιώματα αναπαραγωγής, έτσι και η αντιεμβολιαστική ρητορική αποτελεί όπλο στη φαρέτρα του λαϊκισμού».
Σε πρόσφατο άρθρο ο Δρ. Kennedy γράφει πως η ρίζα της σύγχρονης διστακτικότητας απέναντι στον εμβολιασμό βρίσκεται στο – απαξιωμένο σήμερα – άρθρο του Andrew Wakefield στο Lancet το οποίο είχε δημοσιευθεί το 1998 και ισχυριζόταν ότι υπήρχε σχέση μεταξύ του εμβολίου ιλαράς, ερυθράς και παρωτίτιδας (MMR) με τον αυτισμό.
Είναι αξιοσημείωτο πως τα ποσοστά εμβολιασμού με MMR στη Μεγάλη Βρετανία έπεσαν από το 92% που ήταν το 1995 στο 79% το 2003. Από την άλλη τα κρούσματα ιλαράς στην Αγγλία και την Ουαλία αυξήθηκαν από 56 το 1998 σε 1370 το 2008.
Μετά από το προαναφερθέν άρθρο του 1998 ο Wakefield διεγράφη από τον Βρετανικό ιατρικό σύλλογο και η μελέτη αποσύρθηκε. Ωστόσο οι ιδέες του συνέχισαν να επηρεάζουν και θεωρούνται ένας από τους λόγους που εξηγούν την αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς στην Ευρώπη τα προηγούμενα χρόνια.
«Υπάρχει επίσης και άλλο ένα στοιχείο το οποίο δείχνει σχέση μεταξύ της αύξησης των λαϊκιστών πολιτικών και των πολιτικών κινήσεων της Δυτικής Ευρώπης και των αυξημένων επιπέδων αντιεμβολιασμού», γράφει ο Kennedy.
Το πιο ισχυρό παράδειγμα είναι η Ιταλία εκεί όπου το Κίνημα των Πέντε Αστέρων αύξησε τις αμφιβολίες για την ασφάλεια των εμβολίων και τη σχέση μεταξύ του εμβολίου MMR με τον αυτισμό. Πιστεύεται πως αυτές οι ανησυχίες προκάλεσαν μείωση του εμβολιασμού από το 90% το 2013 στο 85% του 2016 και είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των περιστατικών ιλαράς από 840 το 2016 σε 5.000.
Στη Γαλλία, το ακροδεξιό κόμμα Εθνικός Συναγερμός εξέφρασε επίσης ανησυχίες και δυσπιστία για την ασφάλεια των εμβολίων και τους νόμους που καθιστούν τον παιδικό εμβολιασμό υποχρεωτικό.
Στο κείμενό τους οι ερευνητές αναφέρονται και στην ελληνική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αναφέροντας την κυβερνητική δήλωση ότι οι γονείς θα έπρεπε να μπορούν να παραλείπουν τον εμβολιασμό των παιδιών τους.
Όσο για τις ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε με γνωστούς υποστηρικτές του κινήματος του αντιεμβολιασμού και εξέφρασε τη συμπάθειά του για τις πεποιθήσεις τους. Σε tweet του μάλιστα το 2014 είχε γράψει «Υγιή παιδιά πάνε στο γιατρό, δέχονται πολλά εμβόλια, δεν νιώθουν καλά και καταλήγουν με αυτισμό. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις».
Ο Δρ. Kennedy καταλήγει λέγοντας πως «η δυσπιστία απέναντι στον εμβολιασμό θα είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί αν δεν αντιμετωπιστούν οι αιτίες του λαϊκισμού».
