Ως αϋπνία ορίζεται η διαταραχή του ύπνου που χαρακτηρίζεται από τη δυσκολία χαλάρωσης, ούτως ώστε το άτομο να κοιμηθεί σχετικά γρήγορα από την ώρα που θα ξαπλώσει, επαρκώς (7-8 ώρες οι ενήλικες) και ποιοτικά.
Τα άτομα που υποφέρουν από αϋπνίες συνήθως δεν αισθάνονται αρκετά ξεκούραστα όταν ξυπνούν. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τις επιδόσεις τους κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχει αντίκτυπο στα επίπεδα της ενεργητικότητάς τους, στη διάθεση, την υγεία, την επαγγελματική ζωή και την ποιότητα ζωής γενικότερα.
Από τις χημικές ενώσεις που καταπολεμούν τις αϋπνίες και βρίσκονται στα τρόφιμα, σημαντικότερες θεωρούνται οι: τρυπτοφάνη (απαραίτητο αμινοξύ), η σεροτονίνη που προκύπτει από την τρυπτοφάνη και η μελατονίνη, παράγωγο της σεροτονίνης. Ουσιαστικά δηλαδή, ως ένωση – κλειδί θεωρείται η τρυπτοφάνη, ενώ η πλέον λειτουργική είναι η μελατονίνη. Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης οι ανθοκυανίνες, φαινολικές ενώσεις πολλών φρούτων και λαχανικών.
Από τα ιχνοστοιχεία τα οποία διευκολύνουν τον ύπνο, σημαντικότερα θεωρούνται το μαγνήσιο, το ασβέστιο, ο σίδηρος και το κάλιο. Από τις βιταμίνες, τον ποιοτικό ύπνο βοηθούν οι D, E και οι B.
Τρόφιμα ή/και βότανα – φαρμακευτικά φυτά που προτείνονται για την αντιμετώπιση της αϋπνίας είναι:
– Μέλι (σε ένα ποτήρι ζεστό γάλα ή αφέψημα)
– Ξηροί καρποί (περιέχουν μαγνήσιο και σεροτονίνη)
– Γιαούρτι – γάλα (το Ca αυξάνει την τρυπτοφάνη και τη μελατονίνη)
– Αυγό (πηγή τρυπτοφάνης)
– Μπανάνα (κάλιο)
– Κεράσια (σεροτονίνη)
– Σταφύλια (σεροτονίνη)
– Χαμομήλι
– Βαλεριάνα
– Λεβάντα και λουίζα
Πηγή: NOTES για Διατροφή @ Ευζωία, Κωνσταντίνος Σφλώμος, Εκδόσεις Τσότρας
