Η γλουτένη είναι μια κολλώδης πρωτεΐνη που περιέχεται σε δημητριακά όπως το σιτάρι, η σίκαλη και το κριθάρι και, σε ανθρώπους με γενετική προδιάθεση, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του λεπτού εντέρου. Αποτέλεσμα αυτής της φλεγμονής μπορεί να είναι διάφορες λειτουργικές διαταραχές, από μια απλή ευαισθησία στη γλουτένη -η οποία όμως επηρεάζει έως και το 11% του πληθυσμού- μέχρι την πιο σοβαρή κοιλιοκάκη, αυτοάνοσο νόσημα από το οποίο πάσχει περίπου το 1%.
Η κοιλιοκάκη προσβάλλει περίπου δύο φορές συχνότερα τις γυναίκες από τους άνδρες, χρειάζεται κατά μέσο όρο τέσσερα χρόνια για να διαγνωστεί και και σε ποσοστό 15% είναι κληρονομική. Η συνηθέστερη ηλικία διάγνωσης της κοιλιοκάκης είναι μεταξύ 30 και 40 ετών, ωστόσο μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Τα ανησυχητικά συμπτώματα
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης είναι σε μεγάλη συχνότητα μη-ειδικά και πολλές φορές συγχέονται με αυτά τροφικών αλλεργιών ή δυσανεξιών σε τρόφιμα. Για παράδειγμα, τα πιο κοινά συμπτώματα όπως διάρροια, φούσκωμα ή πόνος στην κοιλιά και ναυτία μπορούν εύκολα να θεωρηθούν αποτέλεσμα άλλων προβλημάτων, όπως το υπερβολικό στρες ή κάποια διατροφική διαταραχή.
Υπάρχουν, όμως, και άλλα, γενικότερα συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν τη νόσο, όπως:
- Απώλεια βάρους
- Αδυναμία
- Έλλειψη όρεξης
- Έλλειψη σιδήρου και αναιμία
- Οστεοπόρωση
- Δυσκολία σύλληψης παιδιού ή αποβολές
- Ανεπάρκεια σε βιταμίνες και μέταλλα
Εάν, λοιπόν, παρουσιάζετε κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, ένα απλό τεστ συμπτωμάτων μπορεί να σάς βοηθήσει να διαπιστώσετε αν αυτά οφείλονται στην κοιλιοκάκη ή σε κάποια άλλη διαταραχή σχετιζόμενη με τη γλουτένη, όπως η ευαισθησία στη γλουτένη/σιτάρι και η αλλεργία στο σιτάρι.
Άλλες ασθένειες που σχετίζονται με τη γλουτένη
Η ευαισθησία στη γλουτένη προκαλεί συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, ναυτία, προβλήματα στη χώνευση, κούραση, μυϊκοί πόνοι, κ.α., τα οποία, μετά από μια διατροφή χωρίς γλουτένη για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εξαφανίζονται. Για να εξακριβωθεί η διαταραχή είναι σημαντικό σε πρώτο βήμα να αποκλεισθεί η περίπτωση κοιλιοκάκης ή αλλεργίας στο σιτάρι.
Στην περίπτωση της αλλεργίας στο σιτάρι, συμμετέχει το ανοσοποιητικό σύστημα και δημιουργούνται αντισώματα εναντίον της πρωτεΐνης σιταριού. Η διάγνωση γίνεται μέσω δοκιμής για συγκεκριμένα αντισώματα IgE, μέσω δερματικών τεστ και η μόνη θεραπεία είναι η αυστηρή αποφυγή του σιταριού και των συναφών δημητριακών.
Η σωστή διάγνωση είναι επομένως ζωτικής σημασίας και πρέπει να γίνει πριν τον αποκλεισμό της γλουτένης από τη διατροφή, αλλιώς τα απαραίτητα αντισώματα για τον εντοπισμό της πιθανής κοιλιοκάκης δε θα μπορούν να ανιχνευθούν. Σε αντίθετη περίπτωση, για να εξασφαλισθεί μια αξιόπιστη διάγνωση, θα πρέπει ο ασθενής να αρχίσει πάλι να λαμβάνει γλουτένη για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, πράγμα που μπορεί να γίνει πολύ δυσάρεστο, με την εκ νέου εμφάνιση των προβλημάτων και της δυσφορίας που επιφέρει η κατανάλωση γλουτένης.
Για να σταματήσετε να αναρωτιέστε εάν τα συμπτώματα που βιώνετε σχετίζονται με την κοιλιοκάκη ή την ευαισθησία στη γλουτένη/σιτάρι, πραγματοποιήστε την online αξιολόγηση. Θα χρειαστείτε μόλις 2-3 λεπτά! Αν οι απαντήσεις σας υποδεικνύουν μια πιθανή δυσανεξία στη γλουτένη, θα καθοδηγηθείτε στα επόμενα βήματα, προκειμένου να αρχίσετε να απολαμβάνετε και πάλι τη ζωή και τη διατροφή σας στο έπακρο!
Αν μη τι άλλο, για μια πλήρη ιατρική διάγνωση θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας ώστε να διευκρινιστεί η αιτία του προβλήματος και να καταρτιστεί το πλάνο διαχείρισης της κατάστασης.
Πώς γίνεται η διάγνωση και ποιοι οι τρόποι αντιμετώπισης
Η διάγνωση της κοιλιοκάκης γίνεται με διάφορες εξετάσεις, μεταξύ των οποίων ανάλυση αίματος, βιοψία λεπτού εντέρου και γενετικά τεστ. Σημειώνεται ότι η εξέταση που επιβεβαιώνει την κατάσταση είναι η βιοψία, υπό την προϋπόθεση ότι πραγματοποιείται σε περίοδο που η διατροφή περιλαμβάνει γλουτένη.
-
Εξέταση αίματος: Σε πρώτη φάση εξετάζονται τα λεγόμενα αντισώματα κατά της τρανσγλουταμινάσης (Anti tTG) κατηγορίας IgA, όπως και η συνολική συγκέντρωση IGA σε ορό.
-
Βιοψία λεπτού εντέρου: Αν τα αποτελέσματα των αιματολογικών εξετάσεων είναι θετικά, το επόμενο βήμα είναι η βιοψία στο λεπτό έντερο, όπου ανάλογα με τις χαρακτηριστικές αλλαγές στις λάχνες (ατροφία) και τα αυξημένα ενδοεπιθηλιακά λεμφοκύτταρα, ο γιατρός επιβεβαιώνει την κοιλιοκάκη.
-
Γενετικά Τεστ: Σε κάποιες περιπτώσεις η διάγνωση που προκύπτει από τις ορολογικές εξετάσεις αλλά και τη βιοψία δεν είναι λεπτομερής, γι’αυτό και χρειάζεται ένα γενετικό τεστ, το οποίο θα αποκλείσει -αλλά δεν θα διαγνώσει- την κοιλιοκάκη.
Εφόσον γίνει διάγνωση της κοιλιοκάκης, ο γιατρός θα προτείνει διατροφή ελεύθερη γλουτένης. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι θα πρέπει να απαρνηθείτε όλα τα αγαπημένα σας τρόφιμα. Προϊόντα χωρίς γλουτένη βρίσκονται σήμερα σε όλα τα σούπερ μάρκετ, τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων και τα φαρμακεία και, μάλιστα, σε πολύ μεγάλη ποικιλία, γεύση, συνοχή και θρεπτικό περιεχόμενο. Έτσι, η ζωή χωρίς γλουτένη όχι μόνο έχει γίνει πιο εύκολη, αλλά και πιο γευστική και πιο ισορροπημένη.
