Πολλοί γονείς ανησυχούν μήπως δεν είναι «σωστοί» γονείς ή μήπως δεν δείχνουν την αγάπη τους στα παιδιά τους, όσο θα έπρεπε. Η ψυχολόγος Γιώτα Κατεβαίνη μας συστήνει κάποια από τα χαρακτηριστικά που υιοθετούν οι στοργικοί γονείς με στόχο την ανακούφιση από αυτό το άγχος. Δικό τους και των παιδιών…
Οι στοργικοί γονείς:
– Θεωρούν την ανθρώπινη ζωή και τα συναισθήματα πιο σημαντικά απ’ οτιδήποτε. Αν το παιδί κάνει, για παράδειγμα, μία ζημιά είναι πολύ ενδυναμωτικό για το ίδιο να το ρωτάμε αν χτύπησε και αν είναι καλά. Αφού βεβαιωθούμε ότι δε χτύπησε, μπορούμε να του ζητήσουμε να μαζέψει/καθαρίσει τη ζημιά που έκανε (ή να το κάνουμε παρέα, ώστε να μάθει στο μέλλον να το κάνει μόνο του) και να του εξηγήσουμε γιατί έγινε η ζημιά και γιατί να μην την ξανακάνει. Αν το τιμωρήσουμε, το παιδί θα αισθανθεί ενοχές και ανικανότητα, χωρίς να μάθει πώς να αποφεύγει τις ζημιές.
– Επιδιώκουν τη βλεμματική επαφή. Όταν μιλάμε στο παιδί μας, καλό είναι να το κοιτάμε στα μάτια. Με αυτό τον τρόπο του δίνουμε το μήνυμα ότι το προσέχουμε και το σεβόμαστε. Βλέποντας τους γονείς του να το κάνουν, θα κάνει και το παιδί το ίδιο.
– Παρέχουν ελευθερία έκφρασης στο παιδί. Είναι πολύ ανακουφιστικό και απελευθερωτικό για το παιδί να νιώθει ότι μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του, τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά. Δεν χρειάζεται να μας τρομάζουν ο θυμός, η απογοήτευση και η θλίψη. Πρέπει να εκφραστούν για να ξεπεραστούν.
– Αποδέχονται τα λάθη του παιδιού. Όταν το παιδί κάνει κάποιο λάθος, χρειάζεται να συζητήσουμε μαζί του ποιο είναι το σωστό, με αποτέλεσμα από το λάθος του να μάθει και να ξεπεράσει το φόβο και τις ενοχές. Χρειάζεται να παραδεχόμαστε ότι όλοι οι άνθρωποι κάνουμε λάθη. Αν το μαλώσουμε, το τιμωρήσουμε ή το προσβάλουμε μειώνουμε την αυτοεκτίμησή του χωρίς να του προσφέρουμε τίποτα.
– Παραδέχονται ότι οι ίδιοι έκαναν λάθος. Το παιδί χρειάζεται να μάθει ότι τα λάθη είναι ανθρώπινα, καθώς και ότι τα λάθη μας μαθαίνουν και μας βοηθούν να γινόμαστε καλύτεροι. Δεν είναι ούτε «χαζός», ούτε «άχρηστος» κάποιος που κάνει λάθη. Αντιθέτως, είναι έξυπνος και γενναίος ο άνθρωπος που βλέπει και παραδέχεται τα λάθη του.
– Εκφράζουν συχνά την αγάπη τους. Η αγάπη είναι ένα από τα πιο όμορφα συναισθήματα. Γιατί, λοιπόν, να μην την εκφράζουμε; Χωρίς κάποιο λόγο, χωρίς να χρειάζεται να κάνει το παιδί κάτι σωστό ή να πετύχει κάτι, χρειάζεται να ακούει από το γονιό του ότι είναι αγαπητό. Τα παιδιά (όπως, βέβαια, και οι ενήλικες) θέλουν να τα αγαπούν χωρίς κάποιο αντάλλαγμα. Για να μάθουν να κάνουν το ίδιο, είναι απαραίτητο να αισθανθούν ότι αγαπιούνται για αυτό που πραγματικά είναι.
– Διαλέγουν τη συζήτηση και δεν χρησιμοποιούν ποτέ σωματική βία. Για να μάθει το παιδί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα ή τις διαφορές του εποικοδομητικά, χωρίς βία, αλλά με διάλογο πρέπει να βιώσει το ίδιο. Πώς θέλουμε από ένα παιδί να μη χρησιμοποιεί σωματική βία, αν οι ίδιοι του οι γονείς το χτυπούν όταν κάνει κάποιο λάθος/ζημιά ή όταν δεν ακούει; – Θυμούνται δύο πολύ σημαντικά πράγματα: Πρώτον, τα λάθη είναι αναπόφευκτα. Ποτέ, όμως, δεν είναι αργά ή περιττό να αναθεωρήσεις τις μεθόδους και τη στάση σου απέναντι στο παιδί σου. Δεύτερον, αν αλλάξεις τον τρόπο που φέρεσαι στο παιδί σου σύντομα θα αλλάξει και εκείνο τη συμπεριφορά του απέναντί σου και απέναντι στον κόσμο