Η κατανάλωση καφεΐνης κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης έχει αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού για την επιστημονική κοινότητα, με το Βρετανικό Σύστημα Υγείας, το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, τον Αμερικανικό Διατροφικό Οδηγό και την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων να συστήνουν μέχρι σήμερα στις εγκύους τα 200 mg καφέ ημερησίως ως ασφαλή, ποσότητα αντίστοιχη με δύο κούπες όχι πολύ δυνατού καφέ.
Ωστόσο, πρόσφατη ανάλυση μελετών παρατήρησης σχετικά με την επίδραση στην κύηση της πλέον διαδεδομένης ψυχοτρόπου ουσίας διαχρονικά, έρχεται να αμφισβητήσει τις υφιστάμενες καταναλωτικές οδηγίες προς τις εγκύους. Τα ευρήματα της ανάλυσης δημοσιεύονται στο BMJ Evidence Based Medicine.
Την ανάλυση εκπόνησε ο Jack James, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Reykjavik της Ισλανδίας, με στοιχεία από 1.261 άρθρα, επιστημονικώς ελεγμένα, σχετικά με τις επιπτώσεις ροφημάτων με καφεΐνη στην εγκυμοσύνη, συγκεντρωμένα σε 48 πρωτότυπες μελέτες παρατήρησης και μετα-αναλύσεις των τελευταίων δύο δεκαετιών, οι οποίες κατέληγαν πως αποτέλεσμα της κατανάλωσης ήταν μία ή περισσότερες επιπλοκές που περιελάμβαναν: αποβολή, ενδομήτριο θάνατο, λιποβαρές νεογνό ή ενδομήτρια αναπτυξιακή υστέρηση, πρόωρο τοκετό, οξεία παιδιατρική λευχαιμία και αυξημένο βάρος και παχυσαρκία κατά την παιδική ηλικία.
Σύμφωνα με 42 διακριτά ευρήματα από 37 μελέτες παρατήρησης:
- τα 32 διαπίστωσαν ότι η καφεΐνη αύξησε σημαντικά τον κίνδυνο ανεπιθύμητων επιπλοκών
- τα 10 διαπίστωσαν καμία ή απροσδιόριστη σύνδεση κύησης-καφεΐνης
- ο κίνδυνος από την καφεΐνη σχετίστηκε έμμεσα ή άμεσα με όλες τις επιπλοκές της εγκυμοσύνης εκτός από τον πρόωρο τοκετό.
Από τις 17 μετα-αναλύσεις που συμπεριέλαβαν 11 μελέτες, οι 14 διαπίστωσαν πως η κατανάλωση καφεΐνης συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο για τέσσερις ανεπιθύμητες επιπλοκές: αποβολή, ενδομήτριο θάνατο, λιποβαρές νεογνό ή ενδομήτρια αναπτυξιακή υστέρηση και οξεία παιδιατρική λευχαιμία. Οι υπόλοιπες μετα-αναλύσεις δεν ανέδειξαν κάποια σχέση.
Τέλος, ενώ καμία μετα-ανάλυση δεν εστίασε στη σχέση πρόσληψης καφεΐνης με την παιδική παχυσαρκία ή το αυξημένο σωματικό βάρος, τέσσερις στις πέντε ανέφεραν σημαντικούς συσχετισμούς.
Όπως διευκρίνισε ο Δρ. James, πρόκειται για μια μελέτη παρατήρησης οπότε δεν αποδεικνύεται πειραματικά κάποια αιτιώδης σχέση. Επιπλέον, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να έχουν επηρεαστεί από σειρά παραγόντων όπως διακοπή κατανάλωσης καφεΐνης, κάπνισμα κατά την κύηση και άλλα συμπτώματα εγκυμοσύνης όπως η ναυτία ή ο έμετος, τα οποία αποτελούν ενδείξεις υγιούς κυοφορίας που οδηγούν στη μείωση πρόσληψης καφεΐνης από τις εγκύους.
Εντούτοις, η δοσοεξαρτώμενη φύση των συσχετίσεων μεταξύ καφεΐνης και επιπλοκών και το γεγονός ότι ορισμένες μελέτες δεν βρήκαν πως υπάρχει ανώτατο όριο κατανάλωσης ώστε να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες, θα μπορούσαν να υποδηλώνουν σχέση αιτίας-αιτιατού αιτία και όχι μια απλή συσχέτιση.
Όπως κατέληξε, υπάρχει μια «ουσιαστικά σωρευτικά στοιχεία», ειδικά όσον αφορά περιπτώσεις όλων των προαναφερθεισών επιπλοκών πλην του πρόωρου τοκετού και, ως εκ τούτου, οι τρέχουσες οδηγίες σχετικά με την κατανάλωση καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χρειάζονται «ριζική αναθεώρηση».
«Συγκεκριμένα, τα σωρευτικά επιστημονικά στοιχεία υπογραμμίζουν πως η καφεΐνη πρέπει να αποφεύγεται εντελώς κατά την εγκυμοσύνη».
Διαβάστε επίσης
Γονιμότητα: Ποιες τροφές αυξάνουν τις πιθανότητες εγκυμοσύνης και ποιες όχι
Καφές: Πόσα φλιτζάνια κρατούν την καρδιά μας υγιή και πόσα την απειλούν
Κολπική Μαρμαρυγή: O καφές κάνει ή δεν κάνει την καρδιά να «φτερουγίζει»;