Έξι έως οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ταλαιπωρούνται από γαστρεντερικές διαταραχές που εμπίπτουν στο φάσμα των φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου και συνοδεύονται από πλήθος χρόνιων προβλημάτων όπως κοιλιακό άλγος, κράμπες ή και αίμα στις κενώσεις.
Παρά τις διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις, πολλοί πάσχοντες δεν ανταποκρίνονται μακροπρόθεσμα με συνέπεια να ταλαιπωρούνται εφ’ όρου ζωής από τα δυσάρεστα συμπτώματα.
Διεθνής ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής Σαντ Ντιέγκο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, αναφέρει τώρα πως η χρόνια φύση των διαταραχών του πεπτικού συστήματος μπορεί να οφείλεται σε ένα τύπο ανοσοκυττάρου που δύναται να προκαλεί σχεδόν μόνιμη φλεγμονή στον γαστρεντερικό σωλήνα.
Τα σχετικά ευρήματα δημοσιεύονται στο Science Immunology και σύμφωνα με τους υπογράφοντες ανοίγουν ένα νέο πεδίο μελλοντικών ερευνών με ζητούμενο τη στοχευμένη αντιμετώπιση και πιθανή θεραπεία.
Η ερευνητική ομάδα εκτέλεσε μια αλληλουχία mRNA (γενετικού υλικού) και αντιγονικών υποδοχέων από ανοσοκύτταρα που είχαν απομονωθεί από δείγματα προερχόμενα από βιοψίες ορθού ή από το αίμα ασθενών με φλεγμονώδες νόσημα του εντέρου και υγιείς ομάδες ελέγχου.
«Εκμεταλλευτήκαμε μια υπερσύγχρονη προσέγγιση που μας επέτρεψε να παράγουμε δεδομένα αλληλουχιών mRNA και αντιγονικών υποδοχέων από τα ίδια μονήρη κύτταρα και να αναλύσουμε χιλιάδες μεμονωμένων κυττάρων, κάτι που είναι συναρπαστικό» αναφέρει ο καθηγητής Κυτταρικής και Μοριακής Ανοσολογίας Gene W,Yeo, συν-επικεφαλής της μελέτης.
Θεωρείται επί μακρόν ότι η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, σε συνδυασμό με τη γενετική προδιάθεση και τις αλλαγές στο εντερικό μικροβίωμα, διαδραματίζει καίριο ρόλο στα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου. Ωστόσο, οι τύποι των ανοσοκυττάρων που εμπλέκονται και ο ακριβής τους ρόλος έχουν παραμείνει ασαφείς.
Η ειδική κατηγορία CD8+Τ μνημονικών κυτάρρων αποτελεί σημαντικό όπλο του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς ανιχνεύει και σκοτώνει κύτταρα που έχουν προσβληθεί από παθογόνα μικρόβια.
Όταν μία λοίμωξη έχει αποκρουστεί, τα μακράς διάρκειας Τ-(λεμφο) κύτταρα μνήμης παραμένουν «ετοιμοπόλεμα» για να σημάνουν συναγερμό εφόσον επανεμφανιστούν οι «εισβολείς» τους οποίους πολέμησαν και θυμούνται.
Αυτό που διαπίστωσε η ερευνητική ομάδα -υπό τον καθηγητή Ιατρικής John T. Chang και τον Gene W,Yeo- είναι πως φαίνεται πως υπάρχουν αρκετοί υπότυποι CD8+T κυττάρων και ένας εξ αυτών ξεχώρισε για τα υψηλά επίπεδα του μεταγραφικού παράγοντα Eomesodermin και παραγωγής μεγάλων επιπέδων κυτοκίνης και άλλων μορίων ώστε να σκοτώνουν προσβεβλημένα κύτταρα που έχουν μόλις ανιχνευτεί.
Το μειονέκτημα όμως σε αυτό είναι ότι υπέρμετρα, σταθερά υψηλά επίπεδα ορισμένων κυτοκινών μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή και βλάβη στους ιστούς.
Σύμφωνα με τους ερευνητές διαπιστώθηκε ότι ο συγκεκριμένος υπότυπος ανοσοκυττάρου ήταν ενισχυμένος στον εντερικό ιστό ασθενών με ελκώδη κολίτιδα.
«Τα μακράς διάρκειας μνημονικά κύτταρα αποτελούν στόχο των εμβολίων, όμως αυτό το εύρημα υποδηλώνει ότι τα ίδια τα κύτταρα αυτά, που είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση λοιμώξεων, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι επιβλαβή σε ό,τι αφορά τις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου» σημειώνει επεξηγηματικά ο Δρ Chang.
Παράλληλα, υπήρξαν στοιχεία ότι ο συγκεκριμένος υπότυπος μπορεί να μην μείνει περιορισμένος στον εντερικό ιστό, αλλά και να «δραπετεύσει» στην κυκλοφορία του αίματος.
«Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν και άλλα μέρη του σώματος», εξηγεί από πλευράς της η πρώτη συγγραφέας της μελέτηςξ, γαστρεντερολόγος Brigit Boland, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Σαν Ντιέγκο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
Η επιστημονική ομάδα επισημαίνει ότι τα ευρήματα μπορεί να συμβάλουν στην εξήγηση γιατί τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου είναι χρόνια και να ανοίξουν παράλληλα το δρόμο για κάποια μελλοντική θεραπεία μέσω της στόχευσης και εξουδετέρωσης του εν λόγω κυτταρικού υποτύπου ώστε να κλείσει ο κύκλος της φλεγμονής και της ιστολογικής βλάβης.
Διαβάστε επίσης
Ελκώδης Κολίτιδα: Η διατροφή που μειώνει τα συμπτώματα
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Ποια τρόφιμα πυροδοτούν τα συμπτώματα – Αντικαταστήστε τα έξυπνα
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: 4 λύσεις που ανακουφίζουν από την πιο συχνή πεπτική διαταραχή