Από ημικρανία πάσχουν περίπου 1,2 εκατομμύρια ενήλικες στην Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να διαγιγνώσκονται άμεσα από νευρολόγο αφού επισκέπτονται διάφορες ιατρικές ειδικότητες πριν φτάσουν στον καθ’ ύλην αρμόδιο ειδικό για τη διαχείρισή της.
Η συνολική οικονομική επιβάρυνση της ημικρανίας στην Ελλάδα για το 2017 εκτιμήθηκε σε περίπου μισό δισεκατομμύριο ευρώ, ενώ το 1/3 του συνολικού κόστους της ημικρανίας, δηλαδή 145 εκατ. ευρώ, οφείλεται στην απώλεια παραγωγικότητας των ασθενών εξαιτίας μειωμένης απόδοσης στην εργασία τους.
Το άμεσο ιατρικό κόστος (δηλαδή το κόστος της ιατρικής περίθαλψης και το κόστος της φαρμακευτικής αγωγής) ανέρχεται στα 302 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσοστό 74% αφορά κυρίως στις συχνές επισκέψεις των ασθενών σε γιατρούς, τακτικά εξωτερικά ιατρεία και ΤΕΠ νοσοκομείων. Ποσοστό 83% του άμεσου ιατρικού κόστους βαρύνει τον ίδιο τον ασθενή (ιδιωτικές δαπάνες ασθενή).
Παγκοσμίως, η ημικρανία αποτελεί τη δεύτερη αιτία αναπηρίας (DALYs), λόγω της σημαντικής προσωπικής και κοινωνικής της επιβάρυνσης. Κάθε χρόνο, εκτιμάται ότι χάνονται κατά μέσο όρο 25,3 εργάσιμες ημέρες ανά ασθενή με ημικρανία, λόγω απουσίας από την εργασία και μειωμένης παραγωγικότητας. Πολλοί ασθενείς αναγκάζονται να χάνουν σημαντικές στιγμές με τα αγαπημένα τους πρόσωπα και να περιορίζουν τη συμμετοχή τους σε καθημερινές δραστηριότητες, καθώς εκτός από σωματικά βιώνουν και ψυχολογικά συμπτώματα (όπως κατάθλιψη, άγχος, απομόνωση, απογοήτευση κ.α.).
Κι ενώ για την πλειοψηφία των Ελλήνων, η ημικρανία αποτελεί συνώνυμο του δυνατού πονοκεφάλου -μια εσφαλμένη αντίληψη που δυστυχώς εξακολουθεί να κυριαρχεί, δυσχεραίνοντας την προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή των ασθενών- είναι μια χρόνια πάθηση του εγκεφάλου που εκδηλώνεται με κρίσεις κεφαλαλγίας και συνοδεύεται από συμπτώματα, τα οποία ουσιαστικά ακινητοποιούν τον ασθενή (εμετός, ναυτία, ζάλη, ευαισθησία στο φως, θόρυβος, μυρωδιές, επιδείνωση του πόνου με οποιαδήποτε κίνηση).
Περίπου ένας στους πέντε ασθενείς με ημικρανία, αναφέρει ότι πριν εκδηλωθεί ο πονοκέφαλος εμφανίζει διαταραχές της όρασης, όπως λάμψεις ή σκοτώματα, που παραμένουν ακόμη και με κλειστά μάτια. Αυτή είναι η ημικρανική αύρα. Ανάλογα, λοιπόν, με την παρουσία ή μη της αύρας, η ημικρανία διακρίνεται στην ημικρανία με και χωρίς αύρα.
Ο σημαντικότερος διαχωρισμός ωστόσο της ημικρανίας, αφορά τη συχνότητα των κρίσεων. Επομένως, διακρίνεται σε επεισοδιακή ημικρανία (λιγότερες από 14 ημέρες με πονοκέφαλο ανά μήνα) και στη χρόνια ημικρανία (περισσότερες από 15 ημέρες με πονοκέφαλο ανά μήνα).
Η χρόνια ημικρανία πολύ συχνά επιδεινώνεται με την κατάχρηση αναλγητικών φαρμάκων, τα οποία επιτείνουν την ένταση και τη συχνότητα των κρίσεων.
«Καθώς οι κρίσεις ημικρανίας εκδηλώνονται απρόβλεπτα, πολλοί ασθενείς αισθάνονται ότι δεν έχουν τον έλεγχο της ζωής τους, μία αίσθηση που αναπόφευκτα προκαλεί άγχος και αισθήματα απομόνωσης και απογοήτευσης. Πολλοί, επίσης, αποφεύγουν να μοιράζονται την εμπειρία τους, θεωρώντας ότι δε θα βρουν κατανόηση από το συνομιλητή τους και θα χαρακτηριστούν υπερβολικοί. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι αυτοί νιώθουν ότι “σηκώνουν το βάρος της νόσου” μόνοι τους», εξηγεί η κυρία Εβίνα Ηλιοπούλου, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Head of Occupational Health Psychology, EAP Hellas.
Ωστόσο, σήμερα είναι εφικτή η ολιστική διαχείριση της ημικρανίας, τόσο με την έγκαιρη και εύστοχη διάγνωσή της από νευρολόγο, όσο δια της ποικιλίας των διαθέσιμων φαρμακευτικών επιλογών. Οι θεραπείες οξείας φάσης (τριπτάνες, σκευάσματα εργοταμίνης, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και αντιεμετικά) στοχεύουν στην ανακούφιση από τον πόνο και τα άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με το επεισόδιο ημικρανίας. Ενώ οι προφυλακτικές (προληπτικές) θεραπείες (αντιεπιληπτικά, ανταγωνιστές β-αδρενεργικών υποδοχέων, αποκλειστές διαύλων ασβεστίου, βοτουλινική τοξίνη Α, αντικαταθλιππτικά, αναστολείς του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης) στοχεύουν στη μείωση της συχνότητας, της σοβαρότητας και της διάρκειας των επεισοδίων.
«Μίλα για την ημικρανία σου»
Η εκστρατεία ευαισθητοποίησης «Μίλα για την ημικρανία σου», που τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας, έχει να ως στόχο να συμβάλει στην ενημέρωση όλων μας για τις πραγματικές διαστάσεις της ημικρανίας, ώστε κάθε ασθενής να αισθάνεται ότι μπορεί να μιλήσει ανοικτά για την εμπειρία του και βρίσκοντας την κατανόηση και την υποστήριξη που χρειάζεται, να μπορέσει να μειώσει την επιβάρυνση της νόσου στη ζωή του.
Η καμπάνια, έχει ως επίκεντρο την ιστοσελίδα www.speakyourmigraine.gr προσφέροντας τα κατάλληλα «εργαλεία» που θα βοηθήσουν τα άτομα με ημικρανία να μιλήσουν στην οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους τους.
Εάν γίνει από όλους μας κατανοητή η πραγματική έκταση των συνεπειών της νόσου, οι άνθρωποι που ζουν με ημικρανία θα μπορέσουν να βρουν την υποστήριξη που χρειάζονται.
