Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία που δημοσιοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) για τις αυτοκτονίες: σχεδόν 800.000 άτομα αυτοκτονούν κάθε χρόνο, αριθμός μεγαλύτερος από αυτόν που αναλογεί στους θανάτους από εμπόλεμες συρράξεις, δολοφονίες ή καρκίνο του μαστού.
Ο ΠΟΥ κάνει μάλιστα παγκόσμια έκκληση για την ανάληψη συντονισμένων δράσεων αποτροπής των αυτοκτονιών.
Στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα τη Δευτέρα, ο ΠΟΥ σημειώνει ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών παγκοσμίως είχαν μειωθεί την περίοδο 2010-2016, αλλά ο αριθμός των θανάτων έχει μείνει σταθερός λόγω της αύξησης του πληθυσμού της Γης.
«Παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί, ένα άτομο πεθάνει κάθε 40 δευτερόλεπτα από αυτοχειρία», αναφέρει σε δήλωσή του ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Tedros Adhanom Ghebreyesus, προσθέτοντας ότι «κάθε θάνατος είναι μια τραγωδία για την οικογένεια, τους φίλους και τους συνεργάτες» του θανόντος.
Το 2016 παγκοσμίως οι αυτοκτονίες αναλογούσαν σε 10,5 περιπτώσεις ανά 100.000 άτομα. Αλλά μεταξύ των χωρών υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις καθώς, για παράδειγμα σε κάποιες είναι πέντε περιπτώσεις ανά 100.000, ενώ στην Γουιάνα είναι 30 ανά 100.000. Δεύτερη έρχεται η Ρωσία με 26,5 αυτοκτονίες ανά 100.000 άτομα. Ενώ υψηλά ποσοστά καταγράφονται και στην Λιθουανία, το Λεσότο, την Ουγκάντα, τη Σρι Λάνκα, τη Νότια Κορέα, την Ινδία και την Ιαπωνία, αλλά και τις ΗΠΑ με 13,7 αυτοκτονίες ανά 100.000 άτομα.
Η μεγαλύτερη μείωση την περίοδο 2010-2016 σημειώθηκε στις χώρες του ανατολικού Ειρηνικού Ωκεανού αγγίζοντας σχεδόν το 20% ενώ στην Νοτιοανατολική Ασία καταγράφηκε μείωση μόλις 4,2%. Στις ΗΠΑ αντιθέτως καταγράφηκε αύξηση 6% την ίδια περίοδο. Η μείωση αποδίδεται πάντως στο γεγονός ότι 38 χώρες έχουν εφαρμόσει στρατηγικές πρόληψης των αυτοκτονιών.
«Γνωρίζουμε ότι στις ΗΠΑ λόγω της οπλοκατοχής, τα όπλα είναι το κύριο μέσο αυτοκτονίας», ανέφερε η Alexandra Fleischmann αξιωματούχος του ΠΟΥ για την Ψυχική Υγεία, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Γενεύη.
Οι αυτοκτονίες μπορούν να προληφθούν
Ο κ.Tedros υπενθύμισε ότι οι αυτοκτονίες μπορούν να προληφθούν και κάλεσε «όλες τις χώρες να εφαρμόσουν προληπτικές στρατηγικές στα εθνικά προγράμματα υγείας τους παράλληλα με επιμορφωτικά εργαλεία».
Ο συχνότερος τρόπος αυτοκτονίας είναι ο απαγχονισμός, ο αυτοπυροβολισμός και -ειδικά στις αγροτικές περιοχές- η κατάποση φυτοφαρμάκων.
«Οι περισσότερες αυτοκτονίες σημειώνονται σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες, αλλά τα ποσοστά είναι υψηλότερα στις πλουσιότερες χώρες», σημειώνεται στην έκθεση του ΠΟΥ. Ειδικά για τις αυτοκτονίες με φυτοφάρμακα ο Οργανισμός προτείνει τον περιορισμό στην πρόσβαση σε αυτά, καθώς είναι τόσο τοξικά που είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο αυτόχειρας θα καταλήξει να χάσει τη ζωή του. Στη Σρι Λάνκα, που έχουν εφαρμοστεί περιορισμοί στην πώληση των φυτοφαρμάκων έχει σημειωθεί 70% μείωση στις αυτοκτονίες την περίοδο 1995-2015, με αποτέλεσμα να ζωθούν 93.000 ζωές. Στη Νότια Κορέα, η απαγόρευση ενός συγκεκριμένου φυτοφαρμάκου το 2011 και το 2012 συντέλεσε σε μείωση των αυτοκτονιών στο μισό από δηλητηρίαση την περίοδο 2011-2013.
Σχεδόν σε κάθε χώρα, οι άνδρες είναι πιθανότερο να αυτοκτονήσουν συγκριτικά με τις γυναίκες. Μόνο σε πέντε χώρες (Μπαγκλαντές, Κίνα, Λεσότο, Μαρόκο και Μιανμάρ) οι γυναίκες που αυτοκτονούν είναι περισσότερες από τους άνδρες.
Τα νεότερα άτομα είναι πιο ευάλωτα, καθώς οι μισοί σχεδόν εκ των αυτοχείρων είναι κάτω των 45 ετών. Μάλιστα στην ηλικιακή ομάδα 15-29 ετών η αυτοκτονία είναι η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα τροχαία δυστυχήματα.
Ο ΠΟΥ ξεκινά στις 10 Σεπτεμβρίου καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης διάρκειας ενός μήνα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης των Αυτοκτονιών (10/9).
Στο πλαίσιο της καμπάνιας θα υπάρχουν προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που κρύβουν οι σκηνές αυτοκτονιών σε τηλεοπτικά προγράμματα και κινηματογραφικές ταινίες, δεδομένου ότι έχει παρατηρηθεί ότι λειτουργούν επιβαρυντικά για άτομα με ψυχικές νόσους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Ιούλιο το Netflix αφαίρεσε σκηνή αυτοκτονίας από το σήριαλ ’13 Reasons Why’ μετά από τις ανησυχίες που διατύπωσαν επαγγελματίες ψυχικής υγείας για ενδεχόμενη «εξύμνηση» των αυτοκτονιών. Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Μάιο τεκμηρίωσαν αύξηση των αυτοκτονιών στους νέους στις ΗΠΑ τους μήνες μετά την έναρξη της προβολής του δημοφιλούς σήριαλ το 2017.
