Στις αδυναμίες των συστημάτων υγείας που ανέδειξε η πανδημία σε όλο τον κόσμο, αλλά και τα βήματα που απαιτείται να γίνουν προκειμένου να αναδιαρθρωθεί ουσιαστικά και να μεταρρυθμισθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας αναφέρθηκε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου της Αθήνας, καθηγητής Θάνος Δημόπουλος, στη συζήτηση με την πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ κυρία Φώφη Γεννηματά στο συνέδριο του ygeiamou.gr.
Ειδικότερα, στην τοποθέτησή του, ο κ.Δημόπουλος, είπε:
Η πανδημία COVID-19 αποτέλεσε και αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για τα δημόσια συστήματα υγείας, αναδεικνύοντας παθογένειες, αλλά και τους προσαρμοστικούς μηχανισμούς, καθώς και τα δυνατά στοιχεία τους, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά το πέρας της.
Στα δυνατά στοιχεία θεωρούμε ότι βρέθηκε όλο το δυναμικό των Κλινικών και των Εργαστηρίων της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, που ήταν εξαρχής στο επίκεντρο της προσπάθειας αντιμετώπισης της πανδημίας, υπηρετώντας την Ελληνική κοινωνία και καλύπτοντας πολύ μεγάλο μέρος των Κλινικών και Εργαστηριακών αναγκών στο Λεκανοπέδιο Αττικής.
Στις Κλινικές αναφοράς του ΕΚΠΑ έχει νοσηλευθεί περίπου το ένα τρίτο των διασωληνωμένων ασθενών με την λοίμωξη COVID-19 και περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς που δεν διασωληνώθηκαν τους πρώτους 12 μήνες της πανδημίας. Τα Εργαστήρια Μικροβιολογίας και άλλων ειδικοτήτων του ΕΚΠΑ ήταν εξαρχής στο επίκεντρο των δράσεων καλύπτοντας τις διαγνωστικές ανάγκες πολλών Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας ευρύτερων γεωγραφικών περιοχών με μοριακές εξετάσεις κλινικών δειγμάτων για την ανίχνευση του νέου κορωνοϊού.
Επίσης, το ΕΚΠΑ συμμετέχοντας στην Εμβληματική Εθνική Δράση SARS-CoV-2-GR έχει πραγματοποιήσει την ανάπτυξη και εφαρμογή εγχώριων μοριακών και ανοσολογικών διαγνωστικών μεθόδων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του ιού SARS-CoV-2.
Καθοριστική ήταν και είναι η συμβολή του ΕΚΠΑ σε Εθνικό επίπεδο όσον αφορά σε επιστημονικές δημοσιεύσεις σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία του ΕΚΤ, το οποίο προχώρησε στην ανάλυση επιστημονικών δημοσιεύσεων που σχετίζονται με την πανδημία και έχουν δημοσιευτεί από ελληνικούς φορείς κατά την περίοδο από 1η Ιανουαρίου έως 21η Δεκεμβρίου 2020, το ΕΚΠΑ βρίσκεται στην πρώτη θέση με συνολική συνεισφορά η οποία ανέρχεται στο 37,8% των συνολικά παραχθέντων επιστημονικών δημοσιευμάτων.
Ειδικότερα δε, οι δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά που συμμετέχουν μέλη του ΕΚΠΑ έχουν λάβει ήδη 5.347 αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία, με h-index 25!
Η δε συμμετοχή μελών του ΕΚΠΑ σε διεθνείς ερευνητικές κλινικές μελέτες για τη νόσο COVID-19 είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Από τις αρχές του 2020, έγινε σαφές σε διεθνές επίπεδο ότι τα συστήματα υγείας δεν είχαν διαμορφώσει αποτελεσματικούς μηχανισμούς επιτήρησης λοιμωδών νοσημάτων, ώστε να υπάρχει έγκαιρη ειδοποίηση επερχόμενης επιδημικής έξαρσης, αλλά και της μεταδοτικότητας και της βαρύτητας της νόσου.
Επομένως:
1. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητη η επαρκής στελέχωση αποκεντρωμένων μονάδων επιδημιολογικής επιτήρησης σε όλο τον κόσμο, με τη συνεργασία και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
2. Αντιστοίχως, απαιτούνται εργαστηριακές υποδομές και τεχνολογίες με προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού. Η συμβολή της τεχνολογίας των «μεγάλων δεδομένων – big data», των μοντέλων γενωμικής επιτήρησης και τεχνητής νοημοσύνης θα είναι σημαντική.
Η έλευση της πανδημίας COVID-19 στη χώρα μας ανέδειξε την ανάγκη επαναπροσδιορισμού του τρόπου λειτουργίας και οργάνωσης του εθνικού συστήματος υγείας, το οποίο χρήζει ουσιαστικής αναδιάρθρωσης και μεταρρυθμίσεων. Αυτές οι αλλαγές θα συμβάλλουν στην καλύτερη αντιμετώπιση των ασθενών, ανεξάρτητα από το ένα είναι οξείες ή χρόνιες.
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, απαιτούνται:
1. Εθνική συνεννόηση για την οργάνωση και την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με απόδοση κινήτρων για στελέχωση των ιατρονοσηλευτικών δομών.
• Τα τριτοβάθμια νοσοκομεία της χώρας κλήθηκαν να ανταποκριθούν στη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση υπηρεσιών υγείας από ασθενείς με COVID-19, ενώ παράλληλα συνέχισαν τη φροντίδα οξέων και χρόνιων περιστατικών χωρίς COVID-19, και ταυτόχρονα λειτούργησαν και λειτουργούν ως εμβολιαστικά κέντρα.
• Υπό αυτές τις συνθήκες της υπέρμετρης ζήτησης υπηρεσιών υγείας, καθίσταται σαφής η ανάγκη αποκέντρωσης και ενίσχυσης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ώστε τα ηπιότερα περιστατικά να αντιμετωπίζονται σε περιφερειακό επίπεδο ή σε εξωτερική βάση, όπως και ο εμβολιασμός.
2. Προσλήψεις μόνιμου υγειονομικού προσωπικού αλλά και διοικητικού προσωπικού, καθώς και προσωπικού υποστήριξης των νοσηλευτικών δομών. Είναι σαφές ότι στις εξάρσεις των επιδημικών κυμάτων, όπου τα νοσοκομεία μπορεί να είχαν πληρότητα άνω του 100%, σωθήκαμε χάρη στην αυτοθυσία του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, που εργαζόταν με αυτοθυσία καλύπτοντας μεγάλο αριθμό ασθενών με μεγάλη πίεση.
3. Ριζική αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις του υγειονομικού προσωπικού . Με δεδομένη τη δυσκολία της Πολιτείας να προβεί σε σημαντικές αυξήσεις των απολαβών του υγειονομικού προσωπικού, δηλαδή σε επίπεδα κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ανάγκη να δοθεί η δυνατότητα απασχόλησης και στον ιδιωτικό τομέα.
4. Προσέλκυση υγειονομικών που εργάζονται στην αλλοδαπή. Κατά τη διάρκεια των μνημονίων χάσαμε πολύτιμο επιστημονικό δυναμικό και τώρα πρέπει να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για την επιστροφή του. Επομένως, χρειάζεται προκήρυξη νέων θέσεων και ειδικά κίνητρα για να πετύχουμε το brain gain.
5. Βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής με διασφάλιση επάρκειας υλικών, εισαγωγή νέων τεχνολογιών και εξασφάλιση σύγχρονου εξοπλισμού.
6. Ένταξη των νεότερων εφαρμογών της βιοϊατρικής τεχνολογίας και της εξ αποστάσεως ιατρικής στην κλινική πρακτική, που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την αποκέντρωση στις υπηρεσίες υγείας, ώστε να μειωθούν οι επισκέψεις ασθενών στα νοσοκομεία.
7. Αναγκαία είναι επίσης η διαμόρφωση ενός συγκεκριμένου σχεδίου αντίδρασης και ανακατάταξης των νοσοκομειακών κλινών σε περιπτώσεις εμφάνισης απειλητικών νόσων για τη δημόσια υγεία.
8. Διευκόλυνση της διενέργειας των κλινικών μελετών, που απαιτούν ταχύτητα και αξιοπιστία στην διεκπεραίωσή τους, όπως διαπιστώσαμε όλοι ότι χρειάζεται, για να παραχθούν άμεσα και με αξιοπιστία αποτελέσματα όσον αφορά τις εμπειρικές /αρχικές θεραπείες κατά του covid.
9. Κίνητρα στις φαρμακευτικές εταιρείες της χώρας, ώστε να είναι ικανές να παράγουν εμβόλια και αντιικά φάρμακα σε σύντομο χρονικό διάστημα, με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.
Η πανδημία COVID-19 έχει αναμφίβολα αναδείξει την ανάγκη για ουσιαστική υποστήριξη και θωράκιση του συστήματος υγείας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε προσφάτως ότι επενδύει 7,4 δισεκατομμύρια δολάρια με σκοπό να προσλάβει περισσότερους εργαζόμενους στον τομέα της δημόσιας υγείας για να αντιμετωπίσει την πανδημία COVID-19 και τις μελλοντικές κρίσεις υγείας. Τα συγκεκριμένα κεφάλαια θα μπορούσαν να δώσουν μια αναγκαία ώθηση στις δομές δημόσιας υγείας των ΗΠΑ. Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε τις ελλείψεις στο αμερικανικό δημόσιο σύστημα υγείας και σημείωσε την ανάγκη επιπλέον χρηματοδότησης.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι από τα 7,4 δισεκατομμύρια δολάρια, τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία ενός νέου προγράμματος επιχορήγησης για την εκπαίδευση και τον εκσυγχρονισμό του στελεχιακού δυναμικού της δημόσιας υγείας των ΗΠΑ. Αυτή είναι μια επιλογή που σαφώς επενδύει στο μέλλον της Δημόσιας Υγείας.
Μάλιστα, μια έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Trust for America’s Health διαπίστωσε ότι η υποχρηματοδότηση της δημόσιας υγείας των ΗΠΑ έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στη μη ικανοποιητική αντίδραση της χώρας έναντι στην πανδημία COVID-19.
Έχει, λοιπόν, ιδιαίτερη σημασία η συνεχιζόμενη υποστήριξη του συστήματος υγείας όχι μόνο κατά τη διάρκεια μιας έκτακτης υγειονομικής κρίσης, ώστε το σύστημα υγείας να έχει ισχυρά θεμέλια και να βρίσκεται σε κατάσταση συνεχούς ετοιμότητας για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση υγειονομικών απειλών, το οποίο θα έχει και συνολικό οικονομικό όφελος.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι η πληθώρα πληροφοριών σχετικά με την πανδημία και η ταχύτητα μετάδοσης των μηνυμάτων μέσω των κοινωνικών δικτύων καθιστούν εύκολη την παραπληροφόρηση.
• Επομένως, απαιτείται η συνεχής επιστημονική ανάλυση των δεδομένων και η παρουσίασή τους στο κοινό με εύληπτο τρόπο από ειδικούς επιστήμονες και επιστημονικές επιτροπές.
Συμπερασματικά, θα έλεγα ότι η πανδημία COVID-19 κατέστησε σαφή την αξία της δημόσιας υγείας σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, στην οικονομία και στην κοινωνική συνοχή.
Οι πανεπιστημιακές κλινικές αποτελούν το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όπου η επένδυση που γίνεται έχει πολλαπλά οφέλη: στη δημόσια υγεία, στη δημόσια παιδεία και στην εξωστρέφεια και στη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης.
Στην ερώτηση του συντονιστή της συζήτησης Στέφανου Τζανάκη πώς μπορεί να αναπτυχθεί το δημόσιο σύστημα υγείας, χωρίς τον ιδιωτικό τομέα, από τη στιγμή που οι επενδύσεις έχουν γίνει, ο κ.Δημόπουλος επισήμανε ότι οι μεγάλες κρίσεις όπως η πανδημία τονίζουν την ανάγκη για ένα στιβαρό σύστημα υγείας, πράγμα που διαφαίνεται ως στροφή και στις ΗΠΑ. Ολα πρέπει να γίνουν συντεταγμένα, οργανωμένα, όχι ευκαιριακά. Η αλληλεπίδραση η συνέργεια με κεντρικό σχεδιασμό μπορεί να βοηθήσει. Χρειάζεται κινητικότητα με οργανωμένο σχήμα.
Ειδήσεις σήμερα:
