Όλοι γινόμαστε πιο σοφοί από τα λάθη μας, αντλούμε διδάγματα και «οχυρωνόμαστε» απέναντι σε μελλοντικές καταστάσεις. Όλοι εκτός από τους ναρκισσιστές…
Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι δουν κάποια ενέργειά τους να έχει αρνητική έκβαση τείνουν να ξανασκεφτούν τις αποφάσεις τους και να αναρωτηθούν τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει διαφορετικά. Ωστόσο, απέναντι σε μία ανάλογη κατάσταση οι ναρκισσιστές «απαντούν» πως ουδείς θα μπορούσε να προβλέψει κάτι τέτοιο μένοντας μακριά από κάθε είδους αυτοκριτική ή ενδοσκόπηση.
Ωθούμενοι από υπέρμετρο εγωκεντρισμό, αυταρέσκεια και αίσθημα ανωτερότητας έναντι των άλλων, οι ναρκισσιστές αδυνατούν να αναγνωρίσουν και να αποδεχθούν πως έχουν κάνει λάθη, συνεπώς αποτυγχάνουν και να μάθουν από αυτά, τονίζεται σε νέα ερευνητική μελέτη του Oregon State University-Cascades που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Journal of Management.
Συχνά όλοι μας αναλύουμε παρελθοντικές πράξεις και συμπεριφορές και φανταζόμαστε κάποια διαφορετική έκβαση από αυτό που όντως συνέβη.
Παράλληλα όλοι μας κάνουμε σε κάποιο βαθμό σκέψεις για την «αυτοπροστασία» μας, σύμφωνα με την συγγραφέα της σχετικής μελέτης Satoris Howes -έχουμε την τάση να αποδίδουμε την επιτυχία στις δικές μας προσπάθειες και να επιρρίπτουμε την ευθύνη για την αποτυχία σε τρίτες πλευρές, ενώ ταυτόχρονα αποδίδουμε τις αποτυχίες άλλων στις δικές τους ελλείψεις και ανεπάρκειες.
«Όμως, οι ναρκισσιστές το κάνουν αυτό περισσότερο επειδή πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι από τους άλλους. Δεν δέχονται συμβουλές από άλλους ανθρώπους. Δεν εμπιστεύονται τη γνώμη των άλλων. Μπορείτε να ρωτήσετε: ‘Τι θα έπρεπε να είχατε κάνει διαφορετικά;’ Και η απάντηση μπορεί να είναι, ‘Τίποτα, όπως αποδείχθηκε. Όλα ήταν καλά’» λέει η ερευνήτρια.
Η μελέτη βασίστηκε σε τέσσερις παραλλαγές του ίδιου πειράματος με διαφορετικές ομάδες συμμετεχόντων, ανάμεσά τους μαθητές, υπαλλήλους και διευθυντικά στελέχη με σημαντική εμπειρία στη διαδικασία πρόσληψης ανθρώπινου δυναμικού. Μία από τις δοκιμές έλαβε χώρα στη Χιλή με ισπανόφωνους συμμετέχοντες.
Αρχικά οι συμμετέχοντες πήραν στα χέρια τους ένα τεστ για να «μετρηθεί» ο ναρκισσισμός τους και κλήθηκαν να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο ζεύγη δηλώσεων -για παράδειγμα «Νομίζω ότι είμαι ιδιαίτερο άτομο / Δεν είμαι καλύτερος ή χειρότερος από τους περισσότερους ανθρώπους»).
Στην πρώτη από τις τέσσερις παραλλαγές οι συμμετέχοντες διάβασαν στη συνέχεια τα προσόντα υποθετικών υποψηφίων για εργασία και κλήθηκαν να επιλέξουν ποιον θα προσλάβουν. Αφότου έκαναν την επιλογή τους για το πρόσωπο, τους ενημέρωσαν πώς τα πήγε στη δουλειά του ο υποψήφιος και κατόπιν αυτού οι ερευνητές εξέτασαν σε ποιο βαθμό μπήκαν στη διαδικασία να αναλύσουν εάν έλαβαν τη σωστή απόφαση ή τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει διαφορετικά.
Στις τέσσερις παραλλαγές του πειράματος χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές μέθοδοι για να αναλυθεί πώς η νοητική διαδικασία κατά την οποία φανταζόμαστε κάποιο διαφορετικό σενάριο/έκβαση επηρεάζεται από αυτό που θα μπορούσε να αποκαλεστεί ως «φαινόμενο Μετά Χριστόν προφήτης», την τάση δηλαδή να φιλτράρονται τα γεγονότα διαμέσου της γνώσης του παρόντος ώστε να φαίνεται ότι τελικά ήταν προβλέψιμα από το άτομο.
Αυτό που κατέγραψαν οι ερευνητές ήταν πως όταν οι ναρκισσιστές έκαναν μία σωστή πρόβλεψη για ένα γεγονός, ένιωθαν ότι αυτό ήταν πιο προβλέψιμο συγκριτικά με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες («το ήξερα από την πρώτη στιγμή»). Όταν πάλι η πρόβλεψή τους δεν ήταν σωστή, ένοιωθαν ότι η έκβαση ήταν λιγότερο προβλέψιμη («κανείς δεν μπορούσε να το φανταστεί»).
Σε κάθε περίπτωση οι ναρκισσιστές δεν ένιωθαν ότι έπρεπε να έχουν κάνει ο,τιδήποτε διαφορετικό, ούτε και την ανάγκη να προχωρήσουν σε κάποια αυτοκριτική η οποία θα μπορούσε να έχει θετικές επιπτώσεις σε μελλοντικές τους αποφάσεις.
Διαβάστε ακόμη
Να ποιοι είναι λιγότερο ευάλωτοι στο στρες και την κατάθλιψη
