Τα ευρήματα για τον τύπο άσκησης που προφυλάσσει καλύτερα την καρδιά δημοσίευσε στο Journal of Clinical Medicine η ομάδα της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ, της μεγαλύτερης μακροχρόνιας έρευνας για τις καρδιαγγειακές παθήσεις στην Ελλάδα, που ξεκίνησε το 2012 και ολοκληρώθηκε το 2022. Διεξήχθη από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), με επικεφαλής αρχικά τον Καθηγητή Παύλο Τούτουζα (1935-2021).

Στην πρόσφατη δημοσίευση στο ένθετο Sports Medicine του επιστημονικού περιοδικού, οι ερευνητές, μεταξύ των οποίων ο Δημοσθένης Παναγιωτάκος, Καθηγητής Βιοστατιστικής και Επιδημιολογίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, και η Χριστίνα Χρυσοχόου, Διευθύντρια ΕΣΥ στην Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, αναφέρουν τα αποτελέσματα 1.988 ατόμων από τους 3.042 αρχικά συμμετέχοντες σχετικά με τη συστηματική ενασχόλησή τους με αερόβια άσκηση, προπόνηση αντιστάσεων (με βάρη ή ενδυνάμωσης) ή συνδυασμό των δύο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει προηγηθεί δημοσίευση ευρημάτων από τη μελέτη ΑΤΤΙΚΗ σχετικά με κοινωνικο-δημογραφικούς, κλινικούς και συμπεριφορικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Τα στοιχεία αφορούσαν 2.169 συμμετέχοντες, που είχαν ολοκληρώσει την 20ετή παρακολούθηση, από τους αρχικά 3.042, και τα οποία είχαν δείξει ότι:

  • το 36% των συμμετεχόντων -κυρίως άνδρες και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας- πέρασαν καρδιαγγειακό επεισόδιο, θανατηφόρο το 1 στα 7 περίπου (13%)
  • αυξήθηκαν παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία και ο διαβήτης τύπου 2
  • αν και το κάπνισμα μειώθηκε, παρατηρήθηκε μείωση της σωματικής δραστηριότητας, πιθανόν λόγω γήρανσης.

Τα αποτελέσματα ανά τύπο άσκησης

Τα τελικά συμπεράσματα αποκάλυψαν σημαντικές διαφορές ανά τύπο προπόνησης στις καρδιαγγειακές εκβάσεις:

  • Αερόβια άσκηση. Οι συμμετέχοντες που συμμετείχαν σε δραστηριότητες που προάγουν την υγεία (healthy engaging aerobic physical activity/HEPA), όπως γρήγορο περπάτημα ή τρέξιμο, είχαν 46% χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου συγκριτικά με τα άτομα που ακολουθούσαν καθιστική ζωή.
  • Συνδυασμένη άσκηση. Ο συνδυασμός αερόβιας και προπόνησης αντίστασης προσέφερε τα μεγαλύτερα οφέλη, με 59% μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
  • Προπόνηση αντιστάσεων. Αν και η προπόνηση με αντιστάσεις αποκλειστικά βελτίωσε δείκτες όπως οι τιμές αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερόλης, δεν συσχετίστηκε με σημαντική μείωση του μακροπρόθεσμου κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων.
  • Καθιστική ζωή. Οι συμμετέχοντες με ανεπαρκή φυσική δραστηριότητα διέτρεχαν τον υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Σημασία για τη δημόσια υγεία

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραμένουν η κύρια αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Η μελέτη ΑΤΤΙΚΗ ανέδειξε τα σημαντικά οφέλη της αερόβιας άσκησης και του συνδυασμού της με προπόνηση ενδυνάμωσης στη μείωση του επιπολασμού καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα υποστηρίζουν τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για τουλάχιστον 150-300 λεπτά μέτριας έντασης αερόβιας άσκησης ανά εβδομάδα, συνοδευόμενα από δύο προπονήσεις ενδυνάμωσης την εβδομάδα.

Οι εμπλεκόμενοι μηχανισμοί

Η άσκηση συμβάλλει στη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας μέσω διαφόρων μηχανισμών. Η αερόβια άσκηση ενισχύει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού συστήματος, μειώνει την αρτηριακή πίεση και βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ. Συνδυάζοντάς τη με την προπόνηση αντιστάσεων, που έχει αποδειχθεί ότι δυναμώνει την καρδιά και καίει λίπος, πολλαπλασιάζονται τα οφέλη.

Σε επίπεδο βιοχημείας, η αερόβια και συνδυασμένη προπόνηση φάνηκε ότι μειώνουν τη φλεγμονή (χαμηλότερα επίπεδα C-αντιδρώσας πρωτεΐνης υψηλής ευαισθησίας /hs-CRP) και ενισχύουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, προλαμβάνοντας την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης και άλλων παθήσεων.

Αδυναμίες και περιορισμοί

Παρότι η μελέτη ΑΤΤΙΚΗ παρέχει ισχυρά στοιχεία, οι ερευνητές αναγνωρίζουν περιορισμούς, όπως η εξάρτηση από αυτοαναφερόμενα δεδομένα φυσικής δραστηριότητας και το μικρό δείγμα συμμετεχόντων που επιδίδονταν αποκλειστικά σε προπονήσεις με αντιστάσεις. Σημειώνουν ότι, στο μέλλον, η χρήση φορητών συσκευών μέτρησης δραστηριότητας και η μελέτη συγκεκριμένων εντάσεων άσκησης θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα αποτελέσματα και να προσφέρουν περαιτέρω γνώσεις.

Διαβάστε επίσης

Η εύκολη άσκηση που γίνεται παντού και μειώνει την αρτηριακή πίεση

Αυτές είναι οι 3 καλύτερες ασκήσεις για την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα – Μια φυσικοθεραπεύτρια προτείνει

Το τρέξιμο που καίει περισσότερο λίπος, ενισχύει το μεταβολισμό και θωρακίζει την καρδιά