Για αρκετά χρόνια, η αερόβια άσκηση ήταν στην πρώτη γραμμή των προτιμήσεων για τα πολυάριθμα οφέλη που μας προσφέρει, όπως η βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής κατάστασης και της διάθεσης, η αυξημένη ενεργητικότητα και η ενίσχυση οστών και μυών. Πλέον, όμως, υπάρχει μια ακόμη μορφή άσκησης που κρατάει τα σκήπτρα και δεν είναι άλλη από τη γιόγκα.
Μελέτες υποδεικνύουν ότι η άσκηση σώματος και πνεύματος μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη για την υγεία της καρδιάς, είτε από την άποψη της μείωσης της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης είτε από αυτήν της μείωσης του στρες και του δείκτη μάζας σώματος.
Ενώ, λοιπόν, η γιόγκα συχνά συνδέεται με την ευλυγισία, η αλήθεια είναι πως συνιστά κάτι περισσότερο από απλές ασκήσεις διάτασης. Περιλαμβάνει σωματικές στάσεις (asana), ασκήσεις αναπνοής (pranayama) και διαλογισμό και, ανάλογα με το εκάστοτε είδος γιόγκα, δίνεται έμφαση στην ευθυγράμμιση του σώματος ή τη χαλάρωση.
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν τη γιόγκα ως μέθοδο άσκησης, με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αμερικής να επισημαίνει ότι το 14,3% των ενηλίκων στις ΗΠΑ (35,2 εκατομμύρια) ασχολήθηκε με τη γιόγκα το 2017, δηλαδή περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες παραπάνω από το 9,5% του 2012. Η αλήθεια είναι πράγματι ότι πολλοί είναι εκείνοι που υιοθετούν αυτή την πρακτική ως μια ολιστική προσέγγιση τόσο για την υγεία και την ευεξία που προσφέρει όσο και για την προστασία απέναντι στο άγχος.
Ο ρόλος της γιόγκα στο άγχος
«Υπάρχει τεράστια βιβλιογραφία που αναφέρει ότι οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες άγχους όπως η εργασία, το οικογενειακό άγχος και το γενικότερο άγχος και η κατάθλιψη, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις. Με το χρόνιο στρες, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα βρίσκεται σε υπερβολική δραστηριότητα, γεγονός το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και αυξημένη αρτηριακή πίεση», δήλωσε η Δρ. Puja Mehta, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στο Τμήμα Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Emory στην Ατλάντα.
Όπως έχει αποδειχθεί, η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό του σωματικού στρες ενεργοποιώντας το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, μέσα από τις βαθιές αναπνοές και τη χαλάρωση. Η καλλιέργεια της ενσυνειδητότητας μέσω της γιόγκα μπορεί επίσης να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να ασχοληθούν και με άλλες πρακτικές που ενισχύουν την καρδιαγγειακή υγεία, προωθώντας τη συμπεριφορά αυτογνωσίας και αυτο-φροντίδας.
«Αυτό μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο για την ενσωμάτωση υγιεινών συμπεριφορών διατροφής και σωματικής άσκησης», σχολιάζει η Δρ. Gloria Yeh, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ που συμμετείχε σε μια ανασκόπηση κλινικής έρευνας του 2014 σχετικά με τα οφέλη της γιόγκα, η οποία δημοσιεύτηκε στο European Journal of Preventive Cardiology.
Η έρευνα αυτή έδειξε επίσης ότι η γιόγκα μπορεί να μειώσει τους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, αλλά και ότι είχε σημαντική επίδραση στους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου σε σύγκριση με την παντελή έλλειψη άσκησης.
Για παράδειγμα, η γιόγκα μείωνε την ολική χοληστερόλη κατά 18,48 mg/dl και τα τριγλυκερίδια κατά 25,89 mg/dl περισσότερο από την αλλαγή που παρατηρήθηκε στην ομάδα ελέγχου που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα. Η αρτηριακή πίεση βελτιώθηκε επίσης, καθώς η συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση μειώθηκαν κατά 5,21 mmHg και 4,98 mmHg, αντίστοιχα.
Τα οφέλη εκτείνονται επίσης και σε άτομα με καρδιαγγειακές παθήσεις. Μεταξύ των ατόμων με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή, στην οποία τα συμπτώματα δεν είναι μόνιμα, η άσκηση γιόγκα για 12 εβδομάδες σε συνδυασμό με τεχνικές βαθιάς αναπνοής οδήγησε σε χαμηλότερο καρδιακό ρυθμό, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και υψηλότερα ποσοστά ψυχικής υγείας σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έκαναν γιόγκα, σύμφωνα με μελέτη του 2016 που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Cardiovascular Nursing.
Η Δρ. Mehta τόνισε, πάντως, ότι παρόλο που οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ελπιδοφόρα αποτελέσματα, υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί, όπως ο μικρός αριθμός συμμετεχόντων. Επιπλέον, επειδή η γιόγκα περιλαμβάνει μια ποικιλία στοιχείων, δεν υπάρχει μια τυποποιημένη «δόση» άσκησης γιόγκα, πράγμα το οποίο καθιστά δύσκολη τη σύγκριση μεταξύ των μελετών.
Τόσο ο Δρ. Yeh όσο και η Δρ. Mehta είπαν ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα, με τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές για την καλύτερη κατανόηση του ακριβούς μηχανισμού πίσω από τα καρδιοαγγειακά οφέλη της γιόγκα.
