“Το Α και το Ω” για τη διάπλαση του χαρακτήρα ενός σκύλου είναι η σωστή κοινωνικοποίησή του.
Είναι τόσο σημαντική επειδή ο σκύλος, για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στην καθημερινότητά σας και να βρίσκεται στο πλάι σας σε κάθε δραστηριότητά σας, θα πρέπει να κοινωνικοποιηθεί, έτσι ώστε να του έχει μία υγιή ψυχικοπνευματική και ασφαλή σωματική ανάπτυξη.
Η διαδικασία της κοινωνικοποίησης δεν διαρκεί για πάντα.
Το σημαντικότερο όλων, λοιπόν, είναι η σωστή κοινωνικοποίηση του κουταβιού, στη σωστή ηλικία.
Διαφορετικά…
«Όλο και πιο συχνά καλούμαι να βοηθήσω κηδεμόνες με τους σκύλους τους, οι οποίοι παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς (φοβία, ή επιθετικότητα) που έχουν να κάνουν με ανθρώπους, άλλους σκύλους, ήχους/θορύβους και άλλα διάφορα που συναντούν στη βόλτα, ή ακόμα και μέσα στο σπίτι, και δεν μπορούν να διαχειριστούν.
Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό, είναι γιατί αυτοί οι σκύλοι δεν κοινωνικοποιήθηκαν στην ηλικία που έπρεπε (2-4 μηνών), ή κοινωνικοποιήθηκαν με λάθος τρόπο.
Κοινωνικοποίηση είναι η σταδιακή, ομαλή και συχνή επαφή του κουταβιού με διάφορα ερεθίσματα -με ελεγχόμενο, όμως, τρόπο- για να γνωρίσει θετικά και ευχάριστα οτιδήποτε θα συναντήσει στη μετέπειτα ζωή του.
Όταν το κουτάβι το πάρουμε από τη μαμά του (2 μηνών) και έρθει στο σπίτι μας, θα πρέπει ν’ αρχίσει να εξοικειώνεται με το δικό μας κόσμο – μέσα και έξω από το σπίτι.
Αυτή η περίοδος είναι πολύ σημαντική για τη ζωή του, κι εμείς πρέπει να του δώσουμε τα σωστά εφόδια, αν θέλουμε να έχουμε έναν κοινωνικό, ισορροπημένο και ψυχικά υγιή σκύλο», εξηγεί η θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ελένη Κασπίρη.
Σε αυτήν την τρυφερή ηλικία, λοιπόν, σύμφωνα με την κα Κασπίρη, το κουτάβι πρέπει να καταγράψει στη μνήμη του με θετικό τρόπο οτιδήποτε ενδέχεται να «συναντήσει» στη ζωή του, όπως:
1. Ανθρώπους: Άντρες, γυναίκες, παιδιά, κοντούς, ψηλούς, αδύνατους, εύσωμους, νέους, ηλικιωμένους, άλλης εθνικότητας, κ.λπ.
Με διαφορετική ένδυση – εμφάνιση: Στολή, ράσο, καπέλο, κράνος, γυαλιά, μακριά μαλλιά, μούσι, τατουάζ, κ.λπ.
Να κρατούν: Μπαστούνι, σάκο, ομπρέλα, κάποιο εργαλείο, ένα καρότσι, ένα μηχάνημα, κ.λπ.
2. Άλλους σκύλους: Ενήλικους, κουτάβια, αρσενικά, θηλυκά, μεγαλόσωμους, μικρόσωμους, με διαφορετικό χρώμα, κ.λπ.
3. Άλλα ζώα: Γάτες, κουνέλια, κότες, αρνάκια, γουρουνάκια, γαϊδουράκια, άλογα, κ.λπ.
Επίσης, θα πρέπει να εξοικειωθεί με θορύβους, έδαφος, καιρικές συνθήκες και μεταφορικά μέσα, όπως:
1. Ήχοι στο σπίτι: Ηλεκτρική σκούπα, πλυντήριο, τηλεόραση, τηλέφωνο, κουδούνι, πιστολάκι, μίξερ, μουσική με ένταση, μηχανές κουρέματος κήπου, κ.λπ.
2. Ήχοι στη βόλτα: Αυτοκίνητο, απορριμματοφόρο, τραίνο, φορτηγό, μηχανή, σειρήνα, κόρνα, κομπρεσέρ, καμπάνα, αεροπλάνο κ.λπ.
3. Κρότοι: Πυροβολισμοί, πυροτεχνήματα, κεραυνοί, κ.λπ.
4. Διαφορετικό έδαφος: Άσφαλτος, πλακάκια, χώμα, λάσπες, άμμος, χορτάρι.
5. Διαφορετικές συνθήκες: Ημέρα, νύχτα, κρύο, ζέστη, βροχή, χιόνι, αέρας.
6. Ταξίδι με αυτοκίνητο, με καράβι, κ.λπ.
«Η αλήθεια είναι πως οι κηδεμόνες κουταβιών μπερδεύονται, όταν οι κτηνίατροι τους απαγορεύουν να τα βγάζουν έξω, μέχρι να ολοκληρώσουν τα εμβόλιά τους. Είναι υπεύθυνοι για το κομμάτι που αφορά στην υγεία του κουταβιού, αλλά στο κομμάτι που αφορά στην ψυχολογία και συμπεριφορά του δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα, καθώς το κουτάβι θα βγει στον έξω κόσμο σε ηλικία 5 μηνών, όταν, δηλαδή, θα έχει ολοκληρώσει τα εμβόλια.
Έχει χαθεί η σημαντικότερη περίοδος, που είναι η πιο κατάλληλη για να κοινωνικοποιηθεί χωρίς κίνδυνο, με αποτέλεσμα να του δημιουργούνται διάφορες φοβίες και να μη μπορεί να βγει από το σπίτι, γιατί φοβάται.
Έχω συναντήσει πολλά σκυλιά, που μόλις έφθαναν στην εξώπορτα, ήταν αδύνατον να κάνουν βήμα. Δεν κατέβαιναν τη σκάλα, φοβόντουσαν το ασανσέρ, τα αυτοκίνητα, τις κόρνες, το κομπρεσέρ, τους ανθρώπους, τα άλλα σκυλιά, τις γάτες, τα παιδιά, τη βροχή, τον αέρα, τη λάσπη, τη νύχτα, κ.λπ.
Δεν προτείνω, βέβαια, να αγνοούν τον κτηνίατρο οι κηδεμόνες, αλλά πολύ προσεκτικά και με ασφάλεια να κοινωνικοποιούν το κουτάβι τους με τον έξω κόσμο. Μπορούν να επισκέπτονται συγγενικά και φιλικά σπίτια, με παιδάκια φίλων, με εμβολιασμένα και υγιή σκυλιά που γνωρίζουν, να το πηγαίνουν βόλτα με το αυτοκίνητο. Να το παίρνουν στην αγκαλιά τους, όσο είναι ακόμα μωράκι, και να το βγάζουν έξω.
Γενικά να το πηγαίνουν όπου κρίνουν πως δεν υπάρχει κίνδυνος να κολλήσει κάποια ασθένεια», διευκρινίζει η θετική εκπαιδεύτρια και συμπληρώνει: «Είναι ζωτικής σημασίας να κοινωνικοποιηθεί το κουτάβι, και έχει, επίσης, τεράστια σημασία να κοινωνικοποιηθεί σωστά».
Επισημαίνει ότι πρέπει να αποφύγουμε οποιαδήποτε αρνητική εμπειρία, που μπορεί να γίνει τραυματική, γιατί, ίσως, θα την κουβαλάει στην υπόλοιπη ζωή του.
«Όπως ένα παιδάκι, αν σε μικρή ηλικία βιώσει περιστατικά και καταστάσεις που θα το φοβίσουν, κουβαλά αυτό το ψυχικό τραύμα, έτσι κι ένα κουτάβι θα είναι φοβικό και επιφυλακτικό με ό,τι το φόβισε.
Από τις εμπειρίες του και τον χαρακτήρα του εξαρτάται και η αντίδρασή του.
Γι΄ αυτό πρέπει να του δίνουμε μόνο θετικές και ευχάριστες εμπειρίες. Και, φυσικά, όχι με απανωτά/συνεχή ερεθίσματα, και ούτε για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί τότε σίγουρα θα γίνουν και λάθη.
Αργά, σταδιακά και για λίγο», λέει η κα Κασπίρη.
Πώς γίνεται, λοιπόν, η σωστή κοινωνικοποίηση του κουταβιού μας;
Η θετική εκπαιδεύτρια συμβουλεύει:
– Δεν το πάμε σε ένα μέρος με πολλούς ανθρώπους, που θα φωνάζουν, θα κάνουν απότομες κινήσεις, κ.λπ.
– Ούτε σε μια παιδική χαρά ή σε ένα σχολείο, όπου υπάρχουν πολλά παιδιά που θα τσιρίζουν, θα τρέχουν, θα χοροπηδάνε γύρω του.
– Ούτε σε μια λεωφόρο, όπου περνούν πολλά αυτοκίνητα, μηχανές, κ.λπ. και κάνουν πολύ θόρυβο.
Πρέπει να το φέρνουμε σε επαφή με ένα άνθρωπο τη φορά, ένα παιδάκι, ένα σκύλο, έναν ήχο.
Οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι φιλικοί προς το κουτάβι, ήρεμοι, και να συμπεριφέρονται σύμφωνα με τη δική μας καθοδήγηση. Δεν πρέπει να κάνουν απότομες κινήσεις, να φωνάζουν, ούτε να προσπαθούν να το χαϊδέψουν, αν δεν ακολουθήσουν πρώτα όσα θα τους πούμε.
Οι κινήσεις τους πρέπει να είναι ήρεμες, να μη φωνάζουν και να περιμένουν να πλησιάσει το κουτάβι (αν θέλει) να τους μυρίσει και να επικοινωνήσει μαζί τους. Αν δεν θέλει, δεν το πιέζουμε, δεν το τραβάμε, δεν το αναγκάζουμε να πάει κοντά.
Αν τελικά όλα εξελιχθούν ομαλά, μπορούν να το χαϊδέψουν, αλλά χαμηλώνοντας, με ήρεμες, αργές κινήσεις, κάτω από το σαγόνι του και όχι στο κεφάλι.
Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με άλλα σκυλιά, ενήλικα ή κουτάβια, τα οποία πρέπει να είναι σωστά κοινωνικοποιημένα, φιλικά και ήρεμα. Αν είναι επιθετικά, γαβγίζουν, ή είναι πολύ παρορμητικά, μπορεί να φοβηθεί – και να τα φοβάται για όλη του τη ζωή. Πολύ περισσότερο, δε, αν το δαγκώσει άλλος σκύλος.
«Το «κλειδί», λοιπόν, για τη σωστή κοινωνικοποίηση είναι ευχάριστες και σύντομες επαφές (λίγα λεπτά αρκούν). Επίσης, πρέπει να είναι συχνές, και όχι με απόσταση μεγάλων χρονικών διαστημάτων.
Επειδή, όμως, πάντα μπορεί να υπάρξουν και απρόοπτα -κάτι που δεν προλάβατε, ή δεν μπορέσατε να ελέγξετε κατά τη διάρκεια της κοινωνικοποίησης-, αν φοβηθεί το κουτάβι θα πρέπει να φανείτε ψύχραιμοι. Αντιδράστε σα να μη συνέβη τίποτα, φανείτε ήρεμοι, δείξτε ψυχραιμία.
Την επόμενη φορά που θα επαναλάβετε την ίδια προσπάθεια (μην το αργήσετε), φροντίστε να έχετε στήσει εσείς ένα «σενάριο» παρόμοιο με αυτό που το φόβισε. Μόνο που τώρα θα πρέπει να έχετε εσείς τον απόλυτο έλεγχο, ώστε η έκβαση να είναι ομαλή και να έχει μόνο θετικό αποτέλεσμα.
Η κοινωνικοποίηση πρέπει να συνεχίζεται και μετά τον τέταρτο μήνα, και κατά τη διάρκεια της εφηβείας, που είναι περίοδος φοβιών και ανασφάλειας για τον σκύλο.
Αν ο σκύλος μας δεν γνωρίσει οτιδήποτε στη σωστή ηλικία, και μετά στη ζωή του φοβάται κάτι κάθε φορά που το συναντά, θα πρέπει να τον εξοικειώσουμε με αυτό, πάντα και μόνο θετικά.
Όταν είναι ενήλικας, όμως, διορθώνεται πιο δύσκολα, σίγουρα χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια, και, ίσως, να μην έχει το αποτέλεσμα που θα θέλαμε.
Η έλλειψη κοινωνικοποίησης, αλλά και η λανθασμένη, είναι μια από τις πιο σημαντικές αιτίες που πολλά σκυλιά παρουσιάζουν άγχος και επιθετική συμπεριφορά, όταν βρεθούν αντιμέτωπα με καινούργια πράγματα και δεν ξέρουν πώς να τα διαχειριστούν.
Η σωστή κοινωνικοποίησή του κουταβιού είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στη ζωή του.
Κάθε κηδεμόνας είναι υπεύθυνος γι΄ αυτό», τονίζει η κα Κασπίρη.
Εν κατακλείδι, σύμφωνα με την κα Κασπίρη: «Πάρτε το κουταβάκι σας, λοιπόν, από το λουράκι, όπως θα παίρνατε το παιδάκι σας από το χεράκι, και γνωρίστε του τον κόσμο από το μηδέν. Βήμα – βήμα.
Δώστε μεγάλη σημασία σε αυτό, για να έχετε αργότερα ένα φιλικό, κοινωνικό και ισορροπημένο σκύλο, που θα μπορεί να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί, ό,τι κι αν συναντήσει στη ζωή του.
Ένα σκύλο που θα χαίρεται τη βόλτα, αλλά και τη ζωή του γενικότερα, όπου κι αν βρίσκεται, με όποια και όσα ερεθίσματα.
Συγχρόνως, θα κάνει και τη δική σας βόλτα (και ζωή) πιο εύκολη και πιο χαρούμενη, γιατί ένας σκύλος με θέματα συμπεριφοράς δημιουργεί -χωρίς να φταίει- πολλά προβλήματα στην καθημερινότητα.
Από την άλλη, αυτά τα σκυλιά είναι και τα πιο «άτυχα». Γιατί, λόγω της συμπεριφοράς τους, στερούνται πολλά πράγματα στη ζωή τους.
Ο σκύλος που φοβάται, ή επιτίθεται, είτε έξω είτε μέσα στο σπίτι, στερείται τη βόλτα και όλα τα οφέλη της, την επαφή με ανθρώπους (περαστικούς, αλλά και επισκέπτες), την επικοινωνία και το παιχνίδι με άλλα σκυλιά. Απομονώνεται, συνήθως, τιμωρείται πολλές φορές, κακοποιείται κάποιες άλλες για να λυθεί το πρόβλημα, και, γενικά, ζει μια ζωή καθόλου φυσιολογική και ωραία.
Βοηθήστε το κουταβάκι σας να μεγαλώσει σωστά, γιατί μόνο εσείς μπορείτε. Δώστε του τη δυνατότητα να χαρεί στη ζωή του όσα δικαιούται και του αξίζουν, και στον εαυτό σας την ευκαιρία να ζήσετε μια υπέροχη σχέση με το αγαπημένο σας φιλαράκι, χωρίς στερήσεις, προβλήματα, και χωρίς άγχος για κανέναν».
H θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ελένη Κασπίρη
▪ Η κυρία Ελένη Κασπίρη είναι απόφοιτος της Σχολής Stardogs του Γιάννη Αραχωβίτη. Ασχολείται επαγγελματικά με την εκπαίδευση σκύλων τα τελευταία 14 χρόνια. Παραδίδει εθελοντικά μαθήματα φιλοζωίας σε σχολεία, ενώ εδώ και 25 χρόνια ασχολείται με τη φροντίδα αδέσποτων ζώων. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια, συνέδρια και συνεχώς ενημερώνεται, διαβάζοντας. Και, όπως υποστηρίζει, «κυρίως, όμως, μαθαίνω κάθε μέρα από τα ίδια τα σκυλιά, που έχουν αποδειχθεί οι καλύτεροί μου δάσκαλοι!». Ζει στην Πάτρα.
Διαβάστε επίσης
