Βοηθούν ανθρώπους που εκδηλώνουν κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, παιδιά που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες.
Η θεραπευτική τους ιδιότητα δεν περιορίζεται σε αυτούς τους ανθρώπους.
Ποιοι είναι; Οι ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι θεραπείας.
Ο σκύλος είναι ένα πλάσμα που έχει εξαιρετικές ικανότητες, και η παρουσία του κάνει καλό στην υγεία του ανθρώπου.
«Η καθημερινή επαφή με τον σκύλο παρέχει στον άνθρωπο πολυεπίπεδα οφέλη, όπως σωματική και πνευματική εγρήγορση, συναισθηματική ωριμότητα, υπευθυνότητα, κ.ά.
Όπως παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, η συμβίωση του ανθρώπου με τον σκύλο δεν είναι μόνο ευεργετική για τη σωματική και ψυχική του υγεία, αλλά έχει και θεραπευτικές ιδιότητες.
Οι θετικές επιδράσεις των ισχυρών δεσμών του ατόμου με τον σκύλο αναγνωρίζονται, πλέον, από τον επιστημονικό κόσμο, και συγκεκριμένα από την ιατρική κοινότητα.
Οι ικανότητες και δυνατότητες των τετράποδων φίλων του ανθρώπου επεκτείνονται στον κόσμο της θεραπείας, προσφέροντας υποστήριξη, βοήθεια και συντροφιά», επισημαίνουν ο Κωνσταντίνος Κοίλιας, εκπαιδευτής σκύλων με ειδίκευση στην εκπαίδευση σκύλων υπηρεσίας και θεραπείας, και η Κωνσταντίνα Θανάσουλα, εκπαιδεύτρια σκύλων με εξειδίκευση στην ειδική αγωγή με την παρέμβαση σκύλων θεραπείας.
Μάλιστα, έχουν παρατηρήσει ότι η καθημερινή συναναστροφή του παιδιού με τον σκύλο βοηθά στην ψυχική και σωματική του υγεία.
Ορισμένα από τα οφέλη είναι τα εξής:
● Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
● Μείωση ποσοστών εκδήλωσης αλλεργιών και άσθματος
● Σωματική εγρήγορση και άσκηση μέσω της βόλτας και του παιχνιδιού
● Κοινωνικοποίηση
● Συναισθηματική ανάπτυξη, με έννοιες όπως ανιδιοτελής αγάπη, σεβασμός και προστασία
● Αρχές, όπως πειθαρχία μέσω της εκπαίδευσης και υπευθυνότητα για τη φροντίδα του σκύλου.
Ποιους ανθρώπους βοηθά ο σκύλος θεραπείας
Στο θεραπευτικό εύρος ενός ειδικά εκπαιδευμένου σκύλου, σύμφωνα με τον κ. Κοίλια και την κα Θανάσουλα, εντάσσονται τα εξής:
● Αγχώδεις διαταραχές (και συμπτώματα όπως κρίσεις πανικού κ.λπ.)
● Μετατραυματικό στρες
● Κατάθλιψη
● Μαθησιακές δυσκολίες
● Έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης
● Αυτισμός και Asperger
● Σύνδρομο Down
● Νοητική στέρηση
Η εκπαίδευση του σκύλου
Η εκπαίδευση ενός σκύλου θεραπείας, όπως αναφέρουν οι εκπαιδευτές, ξεκινά από τους πρώτους μήνες της ζωής του (2-3 μηνών) και ολοκληρώνεται στους 24-26 μήνες.
Η εκπαίδευσή του είναι πολυεπίπεδη και απαιτεί καθημερινή εξάσκηση, ώστε να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Κάθε σκύλος θεραπείας ακολουθεί διαφορετικό πρόγραμμα, καθώς προσαρμόζεται στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Παράλληλα, βασίζεται στις ανάγκες της ομάδας, προκειμένου να συνεργαστεί σωστά με τον χειριστή του, έτσι ώστε να μπορέσει να πραγματοποιήσει τις θεραπευτικές συνεδρίες.
«Ένας σκύλος θεραπείας, αναλόγως με το πλαίσιο στο οποίο θα «δουλέψει» (ηλικία θεραπευόμενου και δομή στην οποία θα πραγματοποιεί τις συνεδρίες), δέχεται διαφορετική εκπαίδευση, με βασικότερα θεμέλια όλων τη σωστή κοινωνικοποίηση και την άριστη πραγματοποίηση βασικών εντολών», εξηγούν ο κ. Κοίλιας και η κα Θανάσουλα.
Ποιοι σκύλοι επιλέγονται
Όπως ενημερώνουν οι εκπαιδευτές, οι σκύλοι που επιλέγονται για τις θεραπευτικές συνεδρίες είναι συγκεκριμένης ράτσας, αλλά και ημίαιμα.
«Αυτό που κάνει έναν σκύλο θεραπείας ιδανικό, είναι ο χαρακτήρας του και η σωστή εκπαίδευσή του.
Σε κάποιες περιπτώσεις ο σκύλος χρειάζεται να έχει υψηλή ενέργεια, ενώ σε άλλες χρειάζεται να είναι πράος με λιγότερη ενέργεια.
Σε όλες τις θεραπείες, όμως, ο σκύλος θα πρέπει να είναι ήρεμος, να μένει συγκεντρωμένος στον χειριστή του και στον θεραπευόμενο.
Επίσης, να μην παρουσιάζει, ποτέ, κανένα δείγμα επιθετικότητας προς οποιοδήποτε άτομο, ή άλλο ζώο», τονίζουν.
Η αντίδραση των ανθρώπων όταν έρχονται σε επαφή με τους σκύλους θεραπείας
Όπως εξηγούν οι εκπαιδευτές, «κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται διαφορετικά την οποιαδήποτε επαφή του με έναν σκύλο θεραπείας. Γι’αυτό και η αντίδραση του καθενός είναι διαφορετική, όπως και η προσέγγιση του σκύλου από τον άνθρωπο.
Οι αντιδράσεις μπορούν να ποικίλλουν αλλά, κατά κύριο λόγο, είναι πολύ θετικές.
Σαφώς, σημαντικό ρόλο κατέχει και ο χειριστής του σκύλου, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το πώς θα παρουσιάσει τον σκύλο θεραπείας.
Οι αντιδράσεις, επίσης, ποικίλλουν, αναλόγως και με την ηλικία του ατόμου, ξεχωρίζοντας, κατά πολύ, τις αντιδράσεις των περισσότερων παιδιών, τις οποίες θα χαρακτηρίζαμε αγνές και μοναδικές, γεμάτες χαρά, αγάπη και γέλιο, στην κάθε τους επαφή».
Η διαδικασία της αποκατάστασης
Την ώρα της θεραπείας η ομάδα στελεχώνεται από τον χειριστή του σκύλου, τον σκύλο θεραπείας, έναν ειδικό θεραπευτή και από τον θεραπευόμενο.
«Σε κάθε θεραπεία, στον πυρήνα της βρίσκονται οι ιδιαιτερότητες κάθε θεραπευόμενου, γι’ αυτό και το πρόγραμμα κάθε φορά μεταβάλλεται και προσαρμόζεται στην εκάστοτε κατάσταση που θα πρέπει να δουλευτεί.
Μετά την αξιολόγηση του θεραπευόμενου από τον ειδικό θεραπευτή τίθενται οι στόχοι, οι οποίοι και δουλεύονται συστηματικά μέχρι να επαναπροσδιοριστούν», εξηγούν οι εκπαιδευτές.
Η σχέση μεταξύ χειριστή και σκύλου εργασίας
Η σωστή σχέση του χειριστή με τον σκύλο θεραπείας είναι ένα από τα βασικότερα συστατικά για μια επιτυχημένη παρέμβαση. «Η σχέση αυτή, όπως και οποιαδήποτε άλλη σχέση, χρειάζεται σεβασμό, κατανόηση και διαρκή προσπάθεια.
Ο σκύλος θεραπείας αποτελεί βασικό κομμάτι μέσα στη συνεδρία. Είναι αυτό που τη χαρακτηρίζει ως ξεχωριστή.
Για τον χειριστή, ο σκύλος αποτελεί έναν εξαίρετο συνεργάτη, ο οποίος τον βοηθά να φτάσει στο σωστό αποτέλεσμα», περιγράφει ο κ. Κοίλιας, και η κα Θανάσουλα συμπληρώνει: «Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε και το γεγονός ότι, μετά το πέρας των συνεδριών, παρόλο που ο σκύλος θεραπείας θεωρείται και αποτελεί σκύλο εργασίας, παραμένει σκύλος, πράγμα που σημαίνει πως χρειάζεται ξεκούραση, παιχνίδι, βόλτες και χαλάρωση στον προσωπικό του χρόνο».
Διαβάστε επίσης