Να αφήνουμε το μωρό να κλαίει ή να το παίρνουμε αγκαλιά;

Εγώ και η Έλενα. Οι φίλοι, μας φωνάζουν σιαμαίες, οι συγγενείς μας κολλητές και οι άντρες μας αυτοκόλλητες. Ίδιες σε όλα, σαν δυο σταγόνες νερό, όμοιες σε απόψεις, κινήσεις, στάσεις, συμπεριφορές. Όμοιες μέχρι την στιγμή που το κλάμα ενός μωρού -του δικού της μωρού – μπήκε στη μέση ν’ αμφισβητήσει την συμμαχία μιας ολόκληρης ζωής. «Βρε Έλενα, μην το αφήνεις το μωρό να κλαίει έτσι! Σπαράζει η καρδιά μου…», της λέω τους τελευταίους οκτώ μήνες που πηγαίνω ανελλιπώς να την δω μια φορά την εβδομάδα. Ναι. Η Έλενα έγινε μαμά. Έκανε μια κούκλα που μετράει μόλις 8 μήνες ζωής και 8 επίσης μήνες σπαρακτικού κλάματος. «Να μου κάνεις την χάρη», μου απαντά εκείνη «Δεν ξέρεις τι χειριστικά είναι τα μωρά. Αν την πάρω μία φορά αγκαλιά και περάσει το δικό της θα είναι σαν να υπογράφω την καταδίκη μου. Θα θέλει συνέχεια αγκαλιά κι εγώ δεν έχω ούτε την όρεξη, αλλά ούτε το κουράγιο με μετατραπώ σε μία κινούμενη αγκαλιά. Θα κλάψει, θα κλάψει, θα κλάψει και στο τέλος, που θα πάει, θα σταματήσει! Και κυρίως θα μάθει ότι με το κλάμα δεν μπορεί να καταφέρει απολύτως τίποτα. Δεν παθαίνουν τίποτα τα μωρά αν κλάψουν λίγο παραπάνω. Απολύτως τίποτα…»

Η άποψη του ειδικού: «Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ μεγάλη συζήτηση για τη μέθοδο Cry It Out και για το κατά πόσο είναι βοηθητική στην υγιή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του μωρού. Οι υποστηρικτές αυτής της μεθόδου υποστηρίζουν πως αφήνοντας το μωρό να κλάψει χωρίς να πηγαίνει ο γονιός να το ηρεμήσει, το μωρό σταματά το κλάμα και η διάρκεια του κλάματος σταδιακά μειώνεται. Έτσι, το βρέφος δε μαθαίνει να κλαίει με το παραμικρό και δε ζητάει συνεχώς το γονέα. Υπάρχουν όμως ευρήματα επιστημονικά που υποστηρίζουν ότι το νηπιακό κλάμα προκαλεί αυξημένη αρτηριακή πίεση, μειωμένα επίπεδα οξυγόνου και αυξημένους καρδιακούς παλμούς. Οι υποστηρικτές της αντίθετης μεθόδου (Attachment Parenting) τονίζουν ότι η σταδιακή μείωση του κλάματος δεν αποτελεί ένδειξη ότι το βρέφος ηρεμεί και νιώθει καλά, αλλά ότι αναγνωρίζει πως το άτομο φροντίδας δεν πρόκειται να έρθει για να το ανακουφίσει και να το φροντίσει και αυτό μπορεί να οδηγήσει το βρέφος σε συναισθηματική ανασφάλεια και μειωμένο δέσιμο με τη μητέρα. Δε δημιουργεί δηλαδή ασφαλή δεσμό με το βασικό άτομο φροντίδας.»

Μπαίνω για λίγο στην θέση της Έλενας. Ξανά μ’ ένα μωρό στο σπίτι. Όχι ένα οποιαδήποτε μωρό αλλά ένα μωρό που δεν σταματάει να κλαίει ποτέ. Μ’ ένα μωρό που μόλις το ακουμπήσεις στην κούνια του αρχίζει να τσιρίζει αδιάκοπα, αδιάλειπτα, ασταμάτητα. Δεν είχα ποτέ ένα τέτοιο μωρό, ίσως και να μην «έπλασα» με την στάση μου ποτέ ένα τέτοιο μωρό. Στο πρώτο «κιχ» των δικών μου μωρών ήμουν πάντα εκεί. Ό,τι ώρα κι αν ήταν, όσο κουρασμένη κι αν ήμουν. Όχι από υποχρέωση αλλά από δική μου ανάγκη. Τα έπαιρνα αγκαλιά, τα έκανα βόλτες μέχρι να αποκοιμηθούν κι αδιαφορούσα παντελώς για τις όποιες συμβουλές του στυλ «Παίρνε το μωρό συνέχεια αγκαλιά και θα δεις τι έχεις να τραβήξεις! Θα σε καβαλήσει! Ρούπι δεν θα μπορείς να κάνεις! Όλο αγκαλιές θα θέλει! Την έχεις πατημένη και βαμμένη!». Αδιαφορούσα και ο χρόνος μου απέδειξε πως ούτε την πάτησα, ούτε την έβαψα. Ξενυχτήσαμε αγκαλιασμένοι, περπατήσαμε αγκαλιασμένοι, αποκοιμηθήκαμε αγκαλιασμένοι, μεγαλώσαμε αγκαλιασμένοι. Και σήμερα, που τα παιδιά μου είναι κοντεύουν τα εννέα και τα δέκα τους χρόνια είμαι περήφανη για τα ξενύχτια που τους χάρισα με τόση υπομονή και για τις αγκαλιές που μου ζήτησαν με τέτοια επιμονή.

Η άποψη του ειδικού: «Το τελευταίο χρονικό διάστημα η θεωρία των στενών δεσμών (Attachment Parenting) έχει αρχίσει να κερδίζει πολύ σημαντικό έδαφος αναφορικά με την ανατροφή του βρέφους. Η θεωρία αυτή υποστηρίζει ουσιαστικά το αντίθετο από τη μέθοδο του Cry It Out, δηλαδή ότι ο γονέας χρειάζεται να ανταποκρίνεται άμεσα στο κλάμα του μωρού του και να μην το αφήνει να κλαίει ασταμάτητα. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της θεωρίας αυτής, όταν το βρέφος νιώθει πως οι γονείς ανταποκρίνονται στο κλάμα του και γενικότερα στη δυσαρέσκεια που εκείνη την ώρα εκφράζει, το δέσιμο με το γονέα γίνεται πολύ πιο ισχυρό, το βρέφος νιώθει αγάπη και φροντίδα από τους γονείς του. Παίρνει όμως και ένα ακόμα πολύ σημαντικό μήνυμα που είναι ότι υπάρχουν γύρω του άτομα που μπορεί να εμπιστευτεί και θα το βοηθήσουν όποτε το χρειάζεται. Έρευνες τονίζουν πως με τη μέθοδο αυτή σταδιακά το βρέφος κλαίει λιγότερο ακριβώς γιατί έχει πάρει το μήνυμα πως οτιδήποτε και να προκύψει οι γονείς είναι εκεί για να το φροντίσουν και να το ανακουφίσουν με χάδια, αγκαλιές και φιλιά. Ο κάθε γονιός είναι αυτός που αποφασίζει ποια από τις δύο προσεγγίσεις ταιριάζει καλύτερα στο δικό του τρόπο αντίληψης για την ανατροφή του μωρού του.»

Δεν ξέρω αν υπάρχουν απόλυτα σωστές και λάθος τακτικές ούτε ανήκω στις μαμάδες που ακολούθησαν ποτέ κατά γράμμα μια έρευνα στην ανατροφή του παιδιού τους. Οι έρευνες ανατρέπονται, οι ειδικοί δεν μεγαλώνουν τα παιδιά μας και το «γράμμα» της εκάστοτε «συνταγής» δεν υποκαθιστά την αγάπη, το νοιάξιμο και τις αντοχές μιας μαμάς. Για εκείνο ωστόσο που είμαι απόλυτα σίγουρη είναι ότι τα μωρά, τις περισσότερες φορές, δεν κλαίνε από καπρίτσιο. Κλαίνε γιατί έχουν κάτι να μας πουν κι εμείς οφείλουμε να το ακούσουμε ακόμη κι αν είμαστε ανίκανες να το κατανοήσουμε. Ξέρω ακόμη ότι οι αγκαλιές, τα χάδια και τα φιλιά δεν πλάθουν «γαϊδούρια» όπως έλεγαν οι γιαγιάδες μας, αλλά πλάσματα ποτισμένα με αγάπη. Και πάνω απ’ όλα είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι κάποτε έρχεται εκείνη η στιγμή που αυτό το κλάμα, το επίμονο, το ασταμάτητο, το πεισματικό θα μας λείψει πολύ… Γιατί τα παιδιά μας μεγαλώνουν γρήγορα. Πιο γρήγορα απ’ όσο θα μπορούσαμε και θα θέλαμε ποτέ να φανταστούμε…

Ευχαριστούμε την κ. Ελευθερία Μελ. Μουστάκα, MSc Κλινικό Ψυχολόγο, Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια – Κλινική Βιοθυμική Υπνοθεραπεύτρια.