Καλοκαιριάζει και οι υψηλές θερμοκρασίες βρίσκονται προ των πυλών. Στην κάψα του καλοκαιριού εκείνος δεν μπορεί να μιλήσει, όμως η λαχανιασμένη ανάσα του μαρτυρά ότι δεν αντέχει τη ζέστη. Και προσπαθεί να διατηρήσει σταθερή την εσωτερική θερμοκρασία του σώματός του.
Ο σκύλος βιώνει τη ζέστη διαφορετικά απ’ ό,τι ο άνθρωπος.
Ο θετικός εκπαιδευτής σκύλων, Σεραφείμ Καρυπίδης, μας εξηγεί πώς λειτουργεί ο οργανισμός του σκύλου για την αντιμετώπιση της ζέστης, πώς μπορούμε να τον προστατεύσουμε, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η ζέστη επηρεάζει και τη συμπεριφορά του αγαπημένου μας τετράποδου.
Ο θετικός εκπαιδευτής σκύλων, Σεραφείμ Καρυπίδης
«Καλοκαίρι: μπάνια στη θάλασσα, κρύα ροφήματα και ζέστη. Πολλή ζέστη. Η αύξηση της εξωτερικής περιβαλλοντικής θερμοκρασίας φέρνει πολλές αλλαγές στη φύση, όπως και στο εσωτερικό ενός οργανισμού. Παράλληλα, αλλάζει και τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε.
Ο σκύλος, όπως όλοι οι οργανισμοί, πρέπει να διατηρήσει σταθερό το εσωτερικό του περιβάλλον (ομοιόσταση), ώστε να μπορέσει να επιβιώσει. Αυτό το επιτυγχάνει μέσω διάφορων ομοιοστατικών μηχανισμών. Ένας εξ αυτών είναι και η θερμορύθμιση. Μέσω αυτής ο σκύλος είναι ικανός να διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία στο εσωτερικού του οργανισμού του, ανεξαρτήτως από τις εξωτερικές αλλαγές.
Αν η θερμορύθμιση αποτύχει, λόγω εσωτερικών ή εξωτερικών παραγόντων, ο οργανισμός θα αποβιώσει.
Ιδρώνει ο σκύλος;
Ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος που έχουμε εμείς, οι άνθρωποι, για να μειώσουμε τη θερμοκρασία του εσωτερικού μας, δηλαδή να αυξήσουμε την αποβολή θερμότητας, είναι ο ιδρώτας.
Ο ιδρώτας παράγεται από τους ιδρωτοποιούς αδένες στο δέρμα μας και κατά την εξάτμισή του μεταφέρει ενέργεια προς το περιβάλλον, ψύχει την επιφάνεια και, κατ’ επέκταση, το αίμα που κυκλοφορεί κοντά στην επιφάνεια λόγω της αγγειοδιαστολής.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο ανεμιστήρας μας δροσίζει χωρίς να μεταφέρει ψυχρό αέρα, προσφέροντας κινητική ενέργεια στα μόρια του ιδρώτα, ώστε να εξατμίζονται πιο εύκολα.
Αυτός ο υπέροχος μηχανισμός, ωστόσο, λείπει από τους σκύλους. Οι ιδρωτοποιοί αδένες του σκύλου, με εξαίρεση τις πατούσες, είναι διαφορετικοί από εκείνους του ανθρώπου και δεν παράγουν ιδρώτα.
Έτσι, ο σκύλος δεν βασίζεται σε αυτή τη μορφή απώλειας θερμότητας, ως τον κύριο θερμορυθμιστικό μηχανισμό του. Αντί για την εξάτμιση του ιδρώτα, ο σκύλος βασίζεται στην εξάτμιση του σάλιου και της υπόλοιπης υγρασίας του αναπνευστικού του συστήματος.
Γιατί λαχανιάζει ο σκύλος;
Καθώς ο σκύλος λαχανιάζει, πάλλει τον αέρα που εμπεριέχεται στην αναπνευστική οδό του. Η συχνότητα αυτού είναι παρόμοια με τη συχνότητα συντονισμού του αναπνευστικού συστήματος, κι έτσι ο σκύλος δεν κουράζεται παραπάνω και δεν παράγει μεγάλα ποσά θερμότητας. Αυτό το λαχάνιασμα δεν πρόκειται για πραγματική γρήγορη αναπνοή, αλλά για τη μετακίνηση του ίδιου αέρα. Σε αντίθετη περίπτωση ο σκύλος θα έπασχε από υπεραερισμό, με πολλαπλές συνέπειες.
Κατά τη διάρκεια αυτού, τα αγγεία της αναπνευστικής οδού διαστέλλονται και η παραγωγή σάλιου αυξάνεται. Το σάλιο εξατμίζεται από τη μεγάλη ροή του αέρα και ο όγκος του αίματος που περνάει από τους γύρω ιστούς, όπως η γλώσσα, ψύχεται πριν επιστρέψει στο εσωτερικό. Σε αυτήν την προσπάθεια ο σκύλος χάνει υγρά, γι’ αυτό πρέπει να του έχουμε πάντοτε διαθέσιμο νερό σε σκιερό μέρος.
Προσοχή στις βραχυκεφαλικές φυλές
Οι βραχυκεφαλικές φυλές, οι οποίες έχουν υποστεί μεγάλη παραμόρφωση της αναπνευστικής οδού λόγω της επιλεκτικής αναπαραγωγής, όπως οι Pug, French bulldog, κ.ά, δεν μπορούν να επωφεληθούν εξίσου από τον παραπάνω μηχανισμό θερμορύθμισης, ο οποίος είναι και η κύρια πηγή απώλειας θερμότητας του σκύλου. Και κινδυνεύουν άμεσα από την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες.
Λόγω αυτού, θα πρέπει να αποφεύγουμε τις βόλτες κατά τις ζεστές ώρες και τη σωματική εκτόνωση. Προτιμούμε τις πολύ πρωινές ή βραδινές ώρες για τον περίπατό μας, κάνοντας μικρότερη διαδρομή, μακριά από τον ήλιο. Πολλές φορές είναι χρήσιμο να έχουμε και νερό για την αναπλήρωση των υγρών που χάνει ο σκύλος από την αυξημένη παραγωγή σάλιου.
Αν δούμε ότι ο σκύλος μας κουράζεται παραπάνω από το σύνηθες, θα πρέπει να γυρίσουμε αμέσως στο σπίτι. Στην παραμικρή υποψία θερμοπληξίας καλούμε τον κτηνίατρό μας.
Ασπίδα προστασίας η γούνα του σκύλου
Το δέρμα του σκύλου προστατεύεται από τη γούνα του, και δεν είναι τόσο ανθεκτικό όσο του ανθρώπου. Η επιδερμίδα του σκύλου είναι πολύ πιο λεπτή, γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγουμε να κουρεύουμε τους σκύλους τόσο, ώστε να αποκαλύπτεται η επιδερμίδα. Επίσης, οι σκύλοι με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, όπως και οι άνθρωποι, είναι πιο ευαίσθητοι στις επικίνδυνες ακτίνες του ήλιου.
Η καυτή άσφαλτος κρύβει κινδύνους
Ένας ακόμα λόγος που αποφεύγουμε τις βόλτες τις ώρες που έχει πολλή ζέστη και ήλιο, είναι η καυτή άσφαλτος. Η θερμοκρασία που μπορεί να αναπτυχθεί είναι πολύ υψηλή, και μπορεί να προκαλέσει από ερεθισμό έως και εγκαύματα στις πατούσες του σκύλου μας. Σε αυτήν την περίπτωση ρίχνουμε άμεσα μπόλικο τρεχούμενο νερό στην περιοχή του εγκαύματος και καλούμε τον κτηνίατρο.
Ιδιαίτερη φροντίδα στην παραλία
Το καλοκαίρι πολλοί από εμάς θα πάμε στην παραλία. Κάποιοι θα θέλουν να πάρουν και τον σκύλο τους μαζί. Θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να του προσφέρουμε μεγάλη σκιά, που να τον προστατεύει από την αντανάκλαση του ηλίου, άφθονο νερό, και μια παραλία όπου δεν θα αντιμετωπίσουμε προβλήματα με άλλους ανθρώπους, ή άλλα σκυλιά. Μετά τη βουτιά στη θάλασσα και το κύλημα στην άμμο, ο σκύλος θα πρέπει να ξεπλένεται και η γούνα του να φροντίζεται αναλόγως.
Πώς επηρεάζει η ζέστη τη συμπεριφορά του σκύλου
Όπως ξέρουμε, οι αλλαγές στο περιβάλλον μπορεί να επιφέρουν και αλλαγές στη συμπεριφορά. Ειδικά όταν η ζέστη επιβαρύνει τον σκύλο, μπορούμε να παρατηρήσουμε διάφορες αλλαγές στη συμπεριφορά του, όπως:
- Απώλεια ενέργειας
- Απώλεια όρεξης
- Αυξημένη κατανάλωση νερού
- Μειωμένη ανταπόκριση
- Αυξημένη αντιδραστικότητα
Ο αυξημένος ρυθμός θερμορύθμισης απαιτεί ενέργεια από τον σκύλο, οπότε θα προσπαθήσει να την εξοικονομήσει από άλλες δραστηριότητες. Η πρόσληψη τροφής θα αυξήσει τη θερμοκρασία του σκύλου, οπότε θα μειωθεί.
Ένας οργανισμός που βιώνει κάποια πίεση, ακόμα και λόγω θερμοκρασίας, θα έχει μικρότερα περιθώρια ανοχής. Έτσι μπορεί, να αντιδράσει σε κάτι στο οποίο παλαιότερα δεν θα αντιδρούσε».
Πηγές:
- Cunningham, J. and Klein, B., 2013. Cunningham’s Textbook OfVeterinary Physiology. St. Louis, Mo.: Elsevier/Saunders.
- Davis, M.S., Cummings, S. L., (2017). Effect Of Brachycephaly And Body Condition Score On Respiratory Thermoregulation Of Healthy Dogs.Journal Of The American Veterinary Medical Association. Vol 251 , No 10. https://doi.org/10.2460/javma.251.10.1160
*Ο Σεραφείμ Καρυπίδης είναι approved instructor της Academy of Dog Trainingand Behaviour (Adtb) και εδώ και δύο χρόνια παρακολουθεί μαθήματα για το Advanced Diploma in Canine Behaviour Management (ADCBM) του Compass Education.
Διαβάστε επίσης:
Πέντε συμπεριφορές του κουταβιού μας που πρέπει να μας ανησυχήσουν
Κουτάβι: Επτά λάθη που κάνουμε στη διατροφή και την ανατροφή του
