Τα θεωρούμε, όχι αδίκως, τη σημαντικότερη ίσως γλώσσα για το αύριο των παιδιών μας. Ποια είναι όμως η καταλληλότερη ηλικία για να τα εισάγουμε στον κόσμο τους; Πώς μπορεί να τα αγαπήσει ένα παιδί και ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλού δασκάλου; Οι καθηγήτριες Αγγλικών, Αγγελική Μαρκοπούλου και Ρούμπη Βογιατζή έχουν όλες τις απαντήσεις.
– Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί αγγλικά;
«Στο νηπιαγωγείο, με παιχνίδι, εικόνα, θέατρο και μουσική (τραγουδάκια). Πολύ σημαντικό είναι επίσης το θεματικό παιχνίδι, π.χ. όταν ξεκινά το φθινόπωρο μπορούμε να μιλάμε στο παιδί για το πώς είναι το φθινόπωρο και για οτιδήποτε σηματοδοτεί την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Τις εικόνες των παιδιών τις μετατρέπουμε σε λέξεις, προτάσεις και σε θεματικό λεξιλόγιο. Σ’ αυτή την ηλικία, η μάθηση είναι βιωματική και διασκεδαστική τόσο για τον μικρό μαθητή (-τρια) όσο και για τον καθηγητή (-τρια)!»
– Ταυτόχρονα με τα αγγλικά είναι σωστό ή λάθος να ξεκινήσουμε στο παιδί ακόμη μία ξένη γλώσσα;
«Καλό είναι να μην ξεκινάμε παράλληλα με τα αγγλικά και μία δεύτερη στο παιδί διότι μπορεί να του δημιουργήσει άγχος (performance anxiety). Πρώτα αποκτούμε γερές βάσεις στην πρώτη γλώσσα και μετά ξεκινάμε και μία δεύτερη, πάλι με βιωματικό τρόπο».
– Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί ώστε να «αφομοιώσει» πιο εύκολα τα αγγλικά (παραμύθια, τραγούδια, ταινίες χωρίς υπότιτλους);
«Η εκμάθηση της γλώσσας ενισχύεται με την εφαρμογή παιχνιδιών στο μάθημα αλλά και με ταινίες που καλό είναι να γνωρίζει ήδη το παιδί. Στην αρχή είναι καλό να μπαίνουν υπότιτλοι ώστε το παιδί να αποκτά σταδιακά αυτοπεποίθηση. Η μουσική είναι επίσης πολύ σημαντική διότι συνδέεται με το συναίσθημα. Συνεπώς, είτε ακούγοντας κάποιο κομμάτι είτε κάνοντας καραόκε, το παιδί μαθαίνει διασκεδάζοντας και διασκεδάζει μαθαίνοντας! Τα role-playing είναι επίσης καταπληκτικά αφού το παιδί μαθαίνει τη γλώσσα μέσα από το θέατρο, το μάθημα αποκτά νόημα και η αυτοπεποίθηση αυξάνεται!»
– Γιατί τα παιδιά στα περισσότερα σχολεία τα παιδιά δεν μαθαίνουν σωστά αγγλικά με αποτέλεσμα να χρειάζονται φροντιστήριο ή ιδιαίτερα μαθήματα;
«Υπεύθυνοι για το ότι το παιδί συνήθως δεν μαθαίνει σωστά και καλά αγγλικά στο σχολείο είναι οι λάθος επιλογές βιβλίων, ο μεγάλος αριθμός των μαθητών ανά τάξη καθώς και η κακή διαχείριση του χρόνου και της τάξης. Επίσης, μέσα σε μία τάξη, το επίπεδο των μαθητών διαφέρει και είναι πολύ δύσκολο για τον καθηγητή (-τρια) να συντονίσει ένα σωστό lesson plan. Με τα ιδιαίτερα μαθήματα η σχέση που χτίζεται είναι υψίστης σημασίας διότι έχεις τη δυνατότητα να «ανακαλύψεις» το παιδί με μία καθολική προσέγγιση και να ενισχύσεις τόσο τη μαθησιακή όσο και την συναισθηματική του νοημοσύνη.»
– Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ορισμένα παιδιά γεννιούνται έχοντας έφεση στις ξένες γλώσσες και κάποια όχι. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
«Είναι αλήθεια πως μερικά παιδιά έχουν ένα έμφυτο ταλέντο στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Αυτό ωστόσο δεν λέει πολλά καθώς όσο ταλέντο κι αν έχει ένα παιδί το μέγιστο αποτέλεσμα της απόδοσής του δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς κίνητρο και σωστή μελέτη. Τόσο η εμπειρία μας όσο και τα αποτελέσματα των εξετάσεων μας δείχνουν ότι οι μαθητές που δεν έχουν το «κληρονομικό χάρισμα» αλλά που δούλεψαν και συνεργάστηκαν με τον καθηγητή (-τρια) τους κατάφεραν να επιτύχουν τα μέγιστα.»
– Τι ρόλο παίζει ο καθηγητής (-τρια) στο να αγαπήσει ένα παιδί μία ξένη γλώσσα;
«Τον μεγαλύτερο! Το παιδί ζει πλέον ανάμεσα στον ψηφιακό και τον πραγματικό κόσμο. Συνεπώς, εμείς οι καθηγητές πρέπει να του προσφέρουμε τη γνώση χρησιμοποιώντας όλα εκείνα τα μέσα που το ελκύουν (π.χ. Υπολογιστές, μουσική, θέατρο). Κατά τη θεωρία του Gardner (Theory of multiple intelligences) ο κάθε μαθητής έχει αυξημένη νοημοσύνη σε κάποιους τομείς. Είναι σημαντικό λοιπόν ο καθηγητής να γνωρίζει και να ενσωματώνει τη διδασκαλία που αξιοποιεί τις συγκεκριμένες «κλίσεις» του κάθε παιδιού. Επιπλέον, ο σημερινός καθηγητής καλείται να εκπαιδευτεί στη βιωματική διδασκαλία και την ψυχολογία ώστε να μπορεί να εντοπίζει και να χειρίζεται τις όποιες μαθησιακές ή ψυχολογικές προκλήσεις. Ο καθηγητής πρέπει πάνω απ΄ όλα να αγαπά πολύ τη δουλειά του διότι αποτελεί ένα βασικό κίνητρο για να αγαπήσει ένα παιδί τη μάθηση.»
– Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του αποτελεσματικού καθηγητή;
Η ανεκτικότητα, η υπομονή, η όρεξη, η αγάπη, η δημιουργία και το χιούμορ! Να είναι ένα αιώνιο παιδί ικανό να προσαρμόζεται στην ηλικία και στην προσωπικότητα του παιδιού που έχει απέναντι του, είτε το τελευταίο είναι πέντε είτε εκατόν πέντε ετών!
Πότε μαθαίνουν ξένες γλώσσες οι Ευρωπαίοι με βάση το Εκπαιδευτικό τους σύστημα
Γαλλία: Από το νηπιαγωγείο.
Γερμανία: Από το νηπιαγωγείο.
Ιταλία: Από την Α’ Δημοτικού.
Τσεχία: Από 6 ετών εάν συμφωνούν και οι γονείς.
Εσθονία: Από 5 ετών σε ορισμένα νηπιαγωγεία.
Μάλτα: Από το νηπιαγωγείο
Ρουμανία: Από το νηπιαγωγείο.
Σουηδία: Από 7 ετών.
Κατά μέσο όρο στις χώρες της Ευρώπης περισσότεροι από το 50% των μαθητών δημοτικού μαθαίνουν τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα καθ’ όλη τη διάρκεια της φοίτησής τους στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το ποσοστό αυτό φθάνει το 90% στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Σε όλες τις χώρες, με εξαίρεση το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, τα αγγλικά είναι η ξένη γλώσσα που διδάσκεται περισσότερο στα δημοτικά σχολεία. Οι μαθητές της Ευρώπης μαθαίνουν αγγλικά σε ποσοστό 46,4%, γερμανικά σε ποσοστό 6,5% και γαλλικά σε ποσοστό 3,2% γαλλικά.