Τα προστατευτικά κύτταρα των πνευμόνων των πρώην καπνιστών θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, σύμφωνα με τους ερευνητές από το Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι σε σύγκριση με τους καπνιστές, οι πρώην καπνιστές είχαν περισσότερα γενετικά υγιή πνευμονικά κύτταρα, τα οποία έχουν πολύ μικρότερες πιθανότητες να εξελιχθούν σε καρκινικά.
Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature, η διακοπή του καπνίσματος έχει επιπλέον οφέλη από τη διακοπή πρόκλησης βλάβης στους πνεύμονες. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι με τη διακοπής της επιβλαβούς συνήθειας, δίνεται η ευκαιρία σε νέα, υγιή κύτταρα να αναπληρώσουν ενεργά την επένδυση των αεραγωγών των πνευμόνων. Έτσι, η μεταβολή της αναλογίας υγιών και κατεστραμμένων κυττάρων, θα μπορούσε να συντείνει στην προστασία από τον καρκίνο.
Η βλάβη στο DNA των κυττάρων των πνευμόνων προκαλεί γενετικά σφάλματα, μερικά από τα οποία αποτελούν μεταλλάξεις που επιτρέπουν στο κύτταρο να αναπτυχθεί. Στο τέλος, ο μεγάλος αριθμός τέτοιων μεταλλάξεων μπορεί να επιστρέψει στα κύτταρα να πολλαπλασιαστούν ανεξέλεγκτα καταλήγοντας καρκινικά. Ωστόσο, με τη διακοπή του καπνίσματος, αποφεύγεται σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.
Στο πλαίσιο της κύριας μελέτης των γενετικών επιδράσεων του καπνίσματος σε υγιή μη καρκινικά πνευμονικά κύτταρα, οι ερευνητές ανέλυσαν τις βιοψίες από πνεύμονες 16 ατόμων, συμπεριλαμβανομένων καπνιστών, πρώην καπνιστών, ανθρώπων που δεν είχαν καπνίσει ποτέ και παιδιών.
Στη συνέχεια, ταυτοποίησαν την αλληλουχία του DNA σε 632 μεμονωμένα κύτταρα από τις βιοψίες και εξέτασαν το πρότυπο των γενετικών αλλαγών σε αυτά τα μη καρκινικά πνευμονικά κύτταρα.
Διαπίστωσαν ότι, μολονότι μη καρκινικά, πάνω από 9 στα 10 πνευμονικά κύτταρα στους καπνιστές είχαν έως και 10.000 επιπλέον γενετικές αλλαγές – μεταλλάξεις – σε σύγκριση με των μη καπνιστών, και οι μεταλλάξεις αυτές είχαν προκληθεί από χημικές ουσίες στον καπνό. Πάνω από το ένα τέταρτο των κατεστραμμένων κυττάρων είχε τουλάχιστον μία μετάλλαξη που οδηγεί σε καρκινογένεση, γεγονός που εξηγεί γιατί ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα είναι κατά πολύ υψηλότερος στους καπνιστές.
Απροσδόκητα, σε όσους είχαν διακόψει το κάπνισμα, υπήρχε μια αρκετά μεγάλη ομάδα κυττάρων των αεραγωγών που είχαν «ξεφύγει» από τις γενετικές βλάβες τις οποίες είχε επιφέρει το κάπνισμα. Γενετικά, τα κύτταρα αυτά μπορούσαν να συγκριθούν με εκείνα των ανθρώπων που δεν είχαν καπνίσει ποτέ: είχαν πολύ λιγότερες γενετικές βλάβες εξαιτίας του πρότερου καπνίσματος και χαμηλό κίνδυνο να εξελιχθούν σε καρκινικά.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι πρώην καπνιστές είχαν τέσσερις φορές περισσότερα τέτοια υγιή κύτταρα σε σχέση με τους καπνιστές, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 40% του συνόλου των πνευμονικών κυττάρων.
Ωστόσο, η έρευνα επικεντρώθηκε στον καρκίνο του πνεύμονα. Ενώ τα υγιή πνευμονικά κύτταρα θα μπορούσαν να «επισκευάσουν» την επένδυση των αεραγωγών στους πρώην καπνιστές και να τους προστατεύσουν από τον καρκίνο του πνεύμονα, βαθύτερες βλάβες στους πνεύμονες εξαιτίας του καπνίσματος μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνια πνευμονοπάθεια, μια κατάσταση μη αναστρέψιμη.
Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τα οφέλη της οριστικής διακοπής του καπνίσματος σε οποιαδήποτε ηλικία.
