Στον πόλεμο κατά του καρκίνου ρίχνεται το υπουργείο Υγείας, ενεργοποιώντας σημαντικές «δυνάμεις» και «όπλα» για την πρόληψη της νόσου, στο πλαίσιο της επίσημης έναρξης του προσυμπτωματικού ελέγχου του πληθυσμού. Η πρώτη μάχη αφορά την προστασία ενός τεράστιου πληθυσμού-στόχου, περίπου 2,5 εκατομμυρίων Ελληνίδων, από τον καρκίνο του μαστού και θα ξεκινήσει ως τον ερχόμενο Ιούνιο.
Ο τρόπος που θα υλοποιηθεί εντός του συστήματος υγείας καθορίζεται σε νομοσχέδιο για την ανασυγκρότηση της Δημόσιας υγείας που κατήρτισε το υπουργείο Υγείας και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή αυτήν την εβδομάδα. Πρόκειται για ένα νομοθέτημα το οποίο αλλάζει δραστικά το πεδίο της Δημόσιας Υγείας στη χώρα μας, επανακαθορίζοντας τους στόχους και τα μέσα για την υλοποίησή τους και ακολουθώντας όλες τις διεθνείς τάσεις -όπως αυτές αποτυπώνονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τον ΟΗΕ και τη Διακήρυξη της Αστάνα.
Δύο είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδομείται εκ νέου η Δημόσια Υγεία, σύμφωνα με το νομοσχέδιο. Ο ένας αφορά την πρόληψη, τον προσυμπτωματικό έλεγχο του πληθυσμού, και ο άλλος τον συντονισμό όλων των υπηρεσιών υγείας της χώρας, μέσα από ένα δίκτυο διασύνδεσης των δομών, υπαρχουσών και νέων.
Η πρόληψη αποκτά πλέον συντεταγμένες και χρονοδιάγραμμα, μέσα από τον έλεγχο για μια σειρά νοσημάτων που κοστίζουν και σε ανθρώπινες ζωές και σε πόρους στο σύστημα υγείας, όπως τα νεοπλασματικά νοσήματα, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, οι πνευμονοπάθειες και σακχαρώδης διαβήτης.
Είναι ενδεικτικό πως η Ελλάδα διαθέτει μόλις το 1,3% των δαπανών για την υγεία στην πρόληψη (στοιχεία ΟΟΣΑ) και τον κύριο όγκο των δαπανών τον διαθέτει στην περίθαλψη και θεραπεία. Η μετατόπιση του κέντρου βάρους από τη διαχείριση της ασθένειας στην πρόληψη είναι επιτακτική και προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και το υπουργείο Υγείας, έχοντας λάβει τις σχετικές κατευθυντήριες από τον υπουργό, κ. Βασίλη Κικίλια.
Η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου θεωρείται το πρώτο μεγάλο -και επιτυχές με βάση τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των ελέγχων- εγχείρημα στο πεδίο της προστασίας της Δημόσιας Υγείας. Η θεμέλια λίθος για το οικοδόμημα της Δημόσιας Υγείας θα είναι η υλοποίηση του screening του πληθυσμού σε ό,τι αφορά τον καρκίνο του μαστού.
Δωρεάν μαστογραφίες για τον έλεγχο του καρκίνου του μαστού
Ήδη ο αρμόδιος γενικός γραμματέας, κ. Παναγιώτης Πρεζεράκος με το επιτελείο του έχουν καταρτίσει σε αδρές γραμμές το σχέδιο για τον δωρεάν έλεγχο των γυναικών για καρκίνο του μαστού, με ζητούμενο την πρώιμη διάγνωση της νόσου και το τεράστιο όφελος από αυτή. Ο πληθυσμός-στόχος είναι γυναίκες ηλικίας 39 έως 79 χρόνων, οι οποίες θα υποβάλλονται σε μαστογραφία ανά διετία, όπως ορίζεται από τα διεθνή ιατρικά πρωτόκολλα. Η μαστογραφία θεωρείται η πιο αποτελεσματική και πολύτιμη μέθοδος για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Παράλληλα όμως με τη διενέργεια μαστογραφιών, θα πραγματοποιούνται και μελέτες βασιζόμενες στα στοιχεία και τις πληροφορίες που συλλέγονται από τις εξετάσεις.
«Ξεκινάμε από τον καρκίνο του μαστού διότι είναι η πιο συχνή κακοήθεια στις γυναίκες. Εργαζόμαστε πάνω στο πρόγραμμα ελέγχου για τη συγκεκριμένη νόσο με στόχο να το υλοποιήσουμε μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του έτους. Συνεργαζόμαστε με ΕΟΠΥΥ, ΗΔΙΚΑ, ΕΛΣΤΑΤ και δημιουργούμε μία τράπεζα δεδομένων, όσο πιο ακριβής και εμπλουτισμένη γίνεται, με τον πληθυσμό των γυναικών που μας ενδιαφέρουν. Βασικό κομμάτι σε αυτή τη διαδικασία είναι η τήρηση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (GDRP). Γενικώς πρόκειται για μία διαδικασία με δυσκολίες και προκλήσεις, για την έκβαση της οποίας όμως είμαστε αισιόδοξοι. Με βάση τον προγραμματισμό μας, αυτό το screening θα δώσει την εικόνα για το τι κερδίσαμε στον καρκίνο του μαστού μετά από μία 10ετία», λέει στο ΘΕΜΑ ο γενικός γραμματέας, κ. Πρεζεράκος. Στο πλαίσιο αυτό δρομολογείται η προσωπική ενημέρωση των πολιτών με τα ψηφιακά μέσα, όπως τα mail και τα sms.
Η ολοκλήρωση του προγράμματος ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού θα λειτουργήσει ως πυξίδα και για τα άλλα προγράμματα. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται σε επόμενη φάση ο έλεγχος του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας για τις γυναίκες και του καρκίνου του παχέος εντέρου για άνδρες και γυναίκες. Ο πυλώνας της πρόληψης περιλαμβάνει επίσης έλεγχο για τη χοληστερίνη (δείκτης για την εκτίμηση της καρδιαγγειακής υγείας), για τον καρκίνο του πνεύμονα αλλά και για τον σακχαρώδη διαβήτη.
Πολύ σημαντικό κρίνεται ότι νομοθετείται και ο υποχρεωτικός εμβολιασμός των παιδιών προσχολικής ηλικίας, με τα εμβόλια που η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών κρίνει ότι πρέπει να εμβολιάζονται, καθώς και επικαιροποίηση του πλαισίου για τον προγεννητικό έλεγχο.
Η ομπρέλα των υπηρεσιών της Δημόσιας Υγείας
Ο άλλος βασικός πυλώνας πάνω στον οποίο οικοδομείται η Δημόσια Υγεία αφορά τον συντονισμό των υπηρεσιών της χώρας. Ορίζονται οι φορείς υλοποίησης της Δημόσιας Υγείας, οι οποίοι θα εποπτεύονται από το υπουργείο Υγείας: θα είναι οι Γενικές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών και το Τμήμα Κινητοποίησης Κοινωνικού Κεφαλαίου Δημόσιας Υγείας, που θα συσταθεί στην αρμόδια γενική γραμματεία. Σημειωτέον πως οι δομικές αλλαγές που περιέχονται στο νομοσχέδιο, αναμένεται να αποτυπωθούν άμεσα και στο Οργανόγραμμα του υπουργείου, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η αναθεώρηση του Οργανογράμματος και πρόκειται να εκδοθεί σχετικό ΠΔ.
Το Τμήμα Κινητοποίησης Κοινωνικού Κεφαλαίου Δημόσιας Υγείας θα αναλάβει πρωτίστως τη δημιουργία Μητρώου όλων των φορέων, ιδιωτικών, μη κερδοσκοπικών και άλλων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της πρόληψης, και μέχρι τώρα κινούνταν αυτοβούλως. Αναλόγως συντονισμός θα γίνεται για όλες τις δράσεις που σχετίζονται με τη Δημόσια Υγεία σε επίπεδο Περιφερειών και Δήμων ώστε να ακολουθείται ένα ενιαίο πρόγραμμα πρόληψης.
«Στόχος μας είναι να αξιοποιηθεί κάθε πόρος, ανθρώπινος και υλικός, προς όφελος των πολιτών και του συστήματος υγείας. Στο νομοσχέδιο αποτυπώνεται αυτό και μέσα από τη λειτουργία Διυπουργικού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας για την χάραξη και την υλοποίηση των δράσεων στο πεδίο αυτό», τονίζει ο κ. Πρεζεράκος. Για τον σκοπό αυτό θα δημιουργηθούν υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας εντός των Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ) της χώρας, που θα αποτελούν τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην οδό Αριστοτέλους, τις δημόσιες δομές Υγείας, τους δήμους και τις περιφέρειες. Τέλος, συστήνεται και Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας με γνωμοδοτικό ρόλο προς τον γενικό γραμματέα Δημόσιας Υγείας για θέματα του σχετικού πεδίου.
