Οι διατροφικές οδηγίες για την αποφυγή εκδήλωσης διάφορων επικίνδυνων και χρόνιων ασθενειών είναι ξεκάθαρη από τους ειδικούς: αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών και ελαττώστε την κατανάλωση κρέατος. Τι συμβαίνει, όμως, όταν και σε αυτές τις περιπτώσεις τα προϊόντα δεν είναι τόσο αγνά και ανεπεξέργαστα, παρότι χωρίς υλικά ζωικής προέλευσης;
Νεότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Regional Health — Europe, επισημαίνει ότι δεν είναι όλες οι φυτικές διατροφές (plant-based) το ίδιο υγιεινές, καθώς εάν περιλαμβάνουν υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα -όπως υποκατάστατα κρέατος, χυμούς φρούτων ή γλυκά- αυξάνεται ο κίνδυνος για την πρόκληση καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αντίθετα, όταν τα φυτικά τρόφιμα, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και οι ξηροί καρποί, είναι ελάχιστα επεξεργασμένα, δηλαδή καθαρίζονται, κόβονται και συσκευάζονται, αλλά καταναλώνονται σε μεγάλο βαθμό όπως βρίσκονται στη φύση, έχουν προστατευτική επίδραση έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων.
«Η κατανάλωση φυτικών προϊόντων μπορεί να είναι ευεργετική, λειτουργώντας ως ασπίδα προστασίας έναντι προβλημάτων υγείας, ή μπορεί να αποτελέσει και κίνδυνο – όλα εξαρτώνται από το επίπεδο επεξεργασίας αυτών των τροφίμων», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ Renata Levy, ερευνήτρια στο Κέντρο Επιδημιολογικών Ερευνών για τη Διατροφή και την Υγεία στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο (Nupens/USP) στη Βραζιλία.
Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν χαρακτηριστεί ως επικίνδυνα για την υγεία από πολυάριθμες μελέτες, απειλώντας το φυσιολογικό βάρος, την καρδιά, ακόμα και τον εγκέφαλο. Βρίσκονται στα ράφια όλων των σούπερ μάρκετ και έχουν παραχθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι εξαιρετικά εύγευστα και πρακτικά, καθώς απαιτούν ελάχιστο έως καθόλου χρόνο προετοιμασίας.
Αυξημένος κίνδυνος
Το αξιοσημείωτο με τη νεότερη μελέτη είναι ότι επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις στην υγεία των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων φυτικής προέλευσης, συγκρίνοντάς τα με τα ελάχιστα επεξεργασμένα φυτικά τρόφιμα. Για να το πετύχουν αυτό, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στοιχεία σχετικά με τη διατροφή από περίπου 118.000 άτομα ηλικίας 40 και 69 ετών, που συλλέχθηκαν από τη βάση δεδομένων UK Biobank. Οι πληροφορίες αυτές συνδέθηκαν αργότερα με τα αρχεία νοσοκομείων και θνησιμότητας σχετικά με την ανάπτυξη παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα φυτικής προέλευσης αύξησαν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου κατά 5%, ενώ αντίστοιχα αύξησαν τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά 13%. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι για κάθε 10% των φυτικών υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων που αντικαθίσταντο με φρέσκα, κατεψυγμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα φυτικά τρόφιμα, μειώθηκε ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου κατά 7%, ενώ προσέφερε 13% μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιακές παθήσεις.
Περισσότερα από τα μισά από τα φυτικά υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα που μελετήθηκαν στη μελέτη ήταν συσκευασμένα ψωμιά, αρτοσκευάσματα, ψωμάκια, κέικ και μπισκότα, αλλά και πατατάκια, πατάτες τηγανιτές, αναψυκτικά, κατεψυγμένες πίτσες και υποκατάσταστα κρέατος, όπως λουκάνικα και μπιφτέκια.
«Τα πρόσθετα τροφίμων και οι βιομηχανικοί ρύποι που υπάρχουν σε αυτά τα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν οξειδωτικό στρες και φλεγμονή, επιδεινώνοντας περαιτέρω τους κινδύνους», δήλωσε η πρώτη συγγραφέας Fernanda Rauber, ερευνήτρια στο Nupens από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο. «Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματά μας υποστηρίζουν τη στροφή προς επιλογές τροφίμων φυτικής προέλευσης που λαμβάνουν υπόψη το βαθμό επεξεργασίας για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της καρδιαγγειακής υγείας» καταλήγει.
Τα τρόφιμα που προκαλούν φλεγμονή και εξασθενούν την μνήμη μέσα σε 4 εβδομάδες
Τα επικίνδυνα τρόφιμα που αυξάνουν το βάρος, το λίπος και την περίμετρο της μέσης
