Σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Oncology, το γαλακτικό οξύ, υποπροϊόν της γλυκόζης, μπορεί να ενεργοποιήσει μηχανισμούς σε μεταλλαγμένα κύτταρα που επιτρέπουν τον μετασχηματισμό τους σε καρκινικά. Αυτά τα ευρήματα, ανοίγουν το δρόμο για την καλύτερη κατανόηση της δημιουργίας καρκινικών κυττάρων σε επίπεδο μεταβολισμού και την εύρεση στοχευμένων θεραπειών εναντίον του γαλακτικού οξέος.
Το γαλακτικό οξύ αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας για το κύτταρο, ειδικά για τα μιτοχόνδρια.
Ο ρόλος του στον σχηματισμό καρκινικών κυττάρων, περιγράφηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου έναν αιώνα, όταν ο βραβευμένος με Νόμπελ Δρ. Otto Warburg, απέδειξε ότι χαρακτηριστικό των καρκινικών κυττάρων δεν είναι μόνο η ταχύτητα με την οποία κατανάλωναν γλυκόζη αλλά και η σημαντική αύξηση παραγωγής γαλακτικού οξέος. Η διαδικασία ονομάστηκε «Φαινόμενο Warburg».
O νομπελίστας βιοχημικός ήδη από τη δεκαετία του 1920 διαπίστωσε ότι τα καρκινικά κύτταρα έχουν πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα γλυκόλυσης σε σύγκριση με τα φυσιολογικά. Τα καρκινικά κύτταρα χρησιμοποιούν τη γλυκόζη για να τροφοδοτηθούν με ενέργεια, δεδομένου ότι έχουν τεράστιες ενεργειακές ανάγκες μια και πολλαπλασιάζονται ταχύτατα και άναρχα. Μάλιστα «προτιμούν» την ζύμωση μεταβολίζοντας έτσι τη γλυκόζη ταχύτατα σε γαλακτικό οξύ.
Το 2017, οι διδάκτορες San Millán και Berkeley, George Brooks από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, δημοσίευσαν μια θεωρία που εξηγούσε το Φαινόμενο Warburg, την παραγωγή δηλαδή γαλακτικού οξέος για τον σχηματισμό καρκίνου.
Ο Δρ. San Millán, ειδικός σε θέματα μεταβολισμού, και η ερευνητική του ομάδα, εξέθεσαν καρκινικά κύτταρα από γυναικείο μαστό σε γλυκόζη, τα οποία στη συνέχεια παρήγαγαν γαλακτικό οξύ. Το γαλακτικό αύξησε την έκφραση όλων των κυρίως μεταλλαγμένων γονιδίων που οδήγησαν σε καρκίνο του μαστού κατά 150-800%.
Αυτό το πείραμα απέδειξε ότι το γαλακτικό οξύ αποτελεί βασικό παράγοντα ενεργοποίησης των καρκινικών κυττάρων. Σε επόμενο στάδιο, η επιστημονική ομάδα θα προβεί σε αντίστοιχα πειράματα για άλλους τύπους καρκίνου όπως ο μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα και το μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα.
Όπως διευκρινίζει ο Δρ. Millan, το γαλακτικό οξύ που παράγεται κατά την άσκηση δεν συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο όπως εκείνο που παράγεται κατά τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Με την άσκηση το γαλακτικό οξύ αποβάλλεται γρήγορα από τους μύες και δρα ευεργετικά για τη σωματική υγεία. Αντιθέτως, το γαλακτικό οξύ που παράγεται στα καρκινικά κύτταρα συσσωρεύεται, πολλαπλασιάζεται και ενεργοποιεί την καρκινογένεση σε μεταλλαγμένα γονίδια.
Η αντικαρκινική δράση της άσκησης
Ο ανθρώπινος μυϊκός ιστός είναι σε μεγάλο βαθμό ανθεκτικός στην δημιουργία καρκινικών κυττάρων. Μάλιστα η άσκηση μπορεί να μειώσει την εμφάνιση ορισμένων καρκίνων ή και να συμβάλλει στην αντιμετώπισή τους.
Στο πλαίσιο αυτό, Ο Δρ. San Millán εφαρμόζει ήδη εξατομικευμένα προγράμματα γυμναστικής σε καρκινοπαθείς ως μέρος της αποκατάστασης της υγείας τους και διερευνά μηχανισμούς με τους οποίους η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου.
Στόχος του είναι να βρει τρόπους ώστε το γαλακτικό οξύ να εγκλωβίζεται στο καρκινικό κύτταρο. Όπως είπε, «Προσπαθούμε να περιορίσουμε την παραγωγή γαλακτικού οξέος στο καρκινικό κύτταρο και να εμποδίσουμε τη μεταφορά του έξω από αυτό με διάφορες χημικές ενώσεις».
Ωστόσο, η προσπάθεια να εμποδιστεί η παραγωγή γαλακτικού οξέος στον άνθρωπο με κάποια φαρμακευτική αγωγή θα ήταν πιθανώς θανατηφόρα.
Επιπλέον, το γαλακτικό οξύ φαίνεται να εμποδίζει το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα.
Σύμφωνα με τον Δρ. Millan, «εάν μπορέσουμε να στοχεύσουμε αποτελεσματικά το γαλακτικό οξύ, θα κάνουμε ενδεχομένως ένα μεγάλο βήμα προς την αντιμετώπιση του καρκίνου».
