Μου έχει συμβεί αρκετές φορές να νιώθω το άγχος των παιδιών μου λίγο πριν από κάποια σχολική παράσταση. Τη χαρά τους για το ρόλο που πήραν, το παράπονό τους για τον καλύτερο που έχασαν, την προσπάθειά τους να πουν σωστά τα λόγια τους, την επιμονή τους να αποδώσουν όσο καλύτερα γίνεται το ρόλο, την αγωνία τους να ανέβουν στη σκηνή του σχολείου, το βλέμμα τους να μ΄αναζητά ανάμεσα σε γονείς κι όταν με βρίσκει να ζωγραφίζεται από χαρά κι αυτοπεποίθηση. Κι ύστερα, υπόκλιση, μεγάλο χειροκρότημα κι αγκαλιά τεράστια. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που η παραπάνω εικόνα «θολώνει» από γονείς «κριτικούς θεάτρου» που μετά το τέλος της γιορτής, πάντα κάτι θα βρουν να πουν, κάτι να σχολιάσουν. Δεν τους άρεσε ο ρόλος που πήρε το παιδί τους, «πολύ λίγα είπε», «οι δάσκαλοι δεν επέλεξαν τη σωστή μουσική υπόκρουση», «τα κοστούμια ήταν φτωχά», «τα σκηνικά αστεία», «οι πρόβες που κόστισαν διδακτικές ώρες, πολλές για το αποτέλεσμα». Γκρίνια και μιζέρια χωρίς αιτία, χειροκρότημα που χάνει τη δύναμή του από τη στάση θεατών που υποτιμούν το νόημα της πιο ακριβής παράστασης της ζωής τους.
Σήμερα, λίγο πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, μια δασκάλα, η Μαρία Καλλή Κουντούρη, γράφει όσα χρόνια τώρα σκέφτομαι αναφορικά με τις σχολικές γιορτές και δεν είχα την ευκαιρία να εκφράσω. Πριν παρακολουθήσετε την επόμενη σχολική παράσταση διαβάστε τα λόγια της. Θα γίνετε καλύτεροι θεατές, καλύτεροι κριτικοί, καλύτεροι γονείς…
Τα λόγια της δασκάλας
«Εγώ λάτρευα πάντα τις σχολικές γιορτές. Γιατί κρύβουν μια εξελικτική πορεία, δημιουργία, τέχνη, αγωγή ψυχής και αποτελούν για μένα το καλύτερο μάθημα εντός σχολικού χώρου. Κάθε φορά που φτάνουμε στην παράσταση, πάντα μα πάντα συγκινούμαι. Είτε αφορά σε μαθητές μου είτε σε γιορτή συναδέλφων. Γνωρίζω τι κόπο κρύβει κάθε στιχάκι, κάθε φιγούρα, κάθε στήσιμο στο σωστό χαρτάκι, που γεμίσαμε διακριτικά το σανίδι. Περνούν πάντα μπροστά μου την ώρα της παράστασης με ταχύτητα φωτός όλες οι στιγμές που προηγήθηκαν και όλοι αγνοούν: αγωνία γιατί ο … πάντα ξεχνούσε να μπει και σήμερα ως δια μαγείας τα κατάφερε. Τα βήματα που η … δεν έβρισκε. Η πορεία από το σχολείο στο καφενείο του χωριού μες στην βροχή και το κρύο, επειδή το καφενείο είχε σκηνή και το σχολείο όχι… Σήμερα, χρόνια μετά ακόμα κι αυτή η πορεία στον καφενέ που με εξόργιζε, μου λείπει κάπως… Τα γλυκά που έπαιρνα να κεραστούμε την ώρα της πρόβας να αντέξουμε. Οι φωνές. Η απογοήτευση. Ο θυμός. Καμιά φορά οι συγκρούσεις. Η ένταση. Τα νεύρα γιατί αναστατώνονται τόσο οι μαθητές που δεν γίνεται μάθημα. Θυμός γιατί χάνεται χρόνος για μάθημα, δεν θα βγει η ύλη… αυτή η ύλη! Και κλείνουν όλα αυτά με μια υπόκλιση και ένα χειροκρότημα. Και συγκινούμαι…
Καταλαβαίνεις, λοιπόν, αγαπητέ γονιέ, ότι κάθε φορά που βλέπω εκείνα τα γνωστά σχόλια στο διαδίκτυο για το αν ήταν καλή ή κακή η γιορτή μας, αν είπαν τον ίδιο αριθμό λέξεων τα παιδιά, αν ήταν βαρετή ή έπρεπε να ήταν πιο έτσι και πιο αλλιώς, αν ήταν μικρή ή μεγάλη, αν έπρεπε να λεχθεί το ένα και το άλλο, αν δεν ειπώθηκε το Χ και το Ψ, αν ήταν πολύ εθνικό για σένα ή λιγότερο, με ματαιώνουν. Και τότε, σκέφτομαι πως έχουν δίκαιο συνάδελφοι που θέλουν να καταργηθούν οι γιορτές. Γιατί χάνεται το νόημα. Γιατί η πίεση που βάζουμε στα παιδιά να πετύχουν κάθε γραμμή, κάθε φιγούρα, κάθε σημάδι, είναι ο δικός μας φόβος και ανασφάλεια για το τι θα ειπωθεί από σένα μετά το χειροκρότημα. Σκέφτομαι πως αν οι γιορτές έμεναν με θεατές μόνο συμμαθητές και εκπαιδευτικούς, θα ήταν όλα πολύ πιο χαλαρά και υπέροχα. Σκέφτομαι παράλληλα πως είναι κρίμα τόσο κόπο να μην τον απολαύσεις, να μη χειροκροτήσεις κι εσύ το παιδί σου, να μην το καμαρώσεις και σε έναν άλλο ρόλο.
Την επόμενη φορά που θα βρεθείς μπροστά σε μια σκηνή με παιδιά, απλά χαλάρωσε και απόλαυσε το κάθε παιδί. Κάθε παιδί. Υπάρχουν παιδιά που καρδιοχτυπούν μα δεν το ξέρεις, το γνωρίζω όμως εγώ. Παιδιά που οι γονείς τους δεν είναι εκεί και δεν το ξέρεις, το ξέρω εγώ. Παιδιά που δεν έχουν γονείς, παιδιά που λένε μια τόση δα λέξη αλλά για εκείνα ήταν άθλος, μα δεν έχεις ιδέα πως είναι επιλεκτικά άλαλα και η λέξη εκείνη είναι η μόνη που θα θυμάμαι από εκείνη τη γιορτή. Μην κρίνεις πράγματα που αγνοείς. Μην περιφέρεις παιδιά στα ΜΜΕ γιατί δεν πήραν μικρόφωνο, γιατί δεν ξέρεις. Και κυρίως, γιατί με πείθεις, πως έχουν δίκαιο όσοι θέλουν τα θεατράκια να σταματήσουν.. πως δεν αξίζει…»
Όπως λέμε και στα παιδιά, απολαύστε το. Απολαύστε τα απλά λοιπόν. Δεν είμαστε ούτε θεατρολόγοι, ούτε σκηνογράφοι, ούτε σκηνοθέτες, ούτε συγγραφείς, μα μπορώ να πω με περηφάνια πως είναι πολλές οι φορές που παρουσιάσαμε γιορτές αξιοζήλευτες ακόμη κι από επαγγελματίες!».
