Τον σκοτεινό ρόλο των social media ως εργαλείο στα χέρια επιτήδειων που παρενοχλούν ανήλικους αναδεικνύει πρόσφατη έρευνα, που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του εθνικού συνεδρίου της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής (27/9 με 1/10/ 2024).
Τα ευρήματα της αναδρομικής μελέτης έδειξαν ότι στο 7% από τους περισσότερους των 1.000 εφήβων που ανέφεραν σεξουαλική κακοποίηση κατά την αξιολόγηση τους στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο Rady Chadwick Center στην Καλιφόρνια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο. Για τις περιπτώσεις όπου οι θύτες δεν ανήκαν στο συγγενικό περιβάλλον, το ποσοστό ανήλθε σε 12%.
Εκτεθειμένοι στους κινδύνους της ψηφιακής ζωής
Σύμφωνα με τον Δρ. Miguel Cano, παιδίατρο με ειδίκευση στα κακοποιημένα παιδιά και συγγραφέα της μελέτης, «οι έφηβοι ζουν όλο και περισσότερο τις ζωές τους σε ψηφιακούς χώρους. Παρά τα οφέλη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως η σύνδεση με ανθρώπους και η επαφή με φίλους και την οικογένεια, υπάρχουν πολλοί τεκμηριωμένοι κίνδυνοι». Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του 2018 και του 2023, συμπεριέλαβε παιδιά ηλικίας 10 έως 18 ετών, που είχαν αναφέρει σεξουαλική κακοποίηση. Οι ερευνητές όρισαν τη «σεξουαλική κακοποίηση που διευκολύνεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης» ως την περίπτωση όπου η επικοινωνία μεταξύ θύματος και θύτη μέσω πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης οδηγεί στη σεξουαλική κακοποίηση.
Αναφορικά με τους κίνδυνους, η λίστα περιλαμβάνει τη διαδικτυακή επαφή με αγνώστους, τη συναισθηματική κακοποίηση, τον εκφοβισμό στον κυβερνοχώρο, την παρενόχληση, τις απειλές, την έκθεση σε σεξουαλικό περιεχόμενο και τη σεξουαλική κακοποίηση. Ως αυξανόμενη απειλή χαρακτηρίστηκε η διαδικτυακή γνωριμία με αγνώστους και η μετέπειτα δια ζώσης συνάντηση, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις, ενίοτε στη σεξουαλική κακοποίηση.
Instagram και Snapchat οι πιο επικίνδυνες πλατφόρμες
Οι πλατφόρμες που αναφέρθηκαν συχνότερα ήταν το Instagram και το Snapchat, όχι όμως και οι μοναδικές. Η μέση ηλικία των θυμάτων ήταν τα 13 έτη και το 89% των θυμάτων ήταν κορίτσια. Στο 60% των περιπτώσεων, ο θύτης ήταν συγγενής, ενώ περίπου το 80% των δραστών ήταν ενήλικες άνδρες.
Με τη μελέτη να τονίζει την ανεπαρκή εποπτεία και ρύθμιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο Δρ Cano υπογράμμισε την ανάγκη για μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση. «Οι γονείς, οι παιδίατροι και όσοι φροντίζουν παιδιά πρέπει να κατανοήσουν αυτούς τους κινδύνους και να έχουν τα κατάλληλα εργαλεία για να τα προστατεύσουν από τους “θηρευτές” στα κοινωνικά δίκτυα» ανέφερε.
Εφηβεία: Ο κίνδυνος που καραδοκεί στο διαδίκτυο για το 41% των παιδιών
Διπλάσιος ο κίνδυνος κατάθλιψης για τα κορίτσια από τη χρήση των social media
Εφηβεία – Κατάθλιψη: Πόση στεναχώρια μπορεί να φέρουν τα λίγα Like