Τα φάρμακα για τη διαχείριση του διαβήτη και της παχυσαρκίας, που μονοπώλησαν το ενδιαφέρον την περσινή χρονιά, συγκεντρώνουν ξανά το ενδιαφέρον για κάποιες «επιθυμητές» παρενέργειες. Πλάι στα παράπλευρα οφέλη τους για την καρδιαγγειακή υγεία, την προστασία από τον καρκίνο και τη μείωση της φλεγμονής, μπορεί να προστεθεί πλέον και η ενίσχυση στη γονιμότητα των γυναικών που τα λαμβάνουν.
Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται διάφορα προφίλ στα social media, από το TikTok έως το Facebook, όπου μια νέα τάση για τα μωρά της σεμαγλουτίδης, της λιραγλουτίδης ή της τιρζεπατίδης -όπως ονομάζονται δραστικές ουσίες των διάσημων πια φαρμάκων- κερδίζει ολοένα περισσότερο έδαφος. Σύμφωνα με τις σχετικές αναρτήσεις, οι αγωνιστές υποδοχέων GLP-1 (σεμαγλουτίδη, λιραγλουτίδη) και οι διπλοί αγωνιστές των υποδοχέων του GIP και του GLP-1 (τιρζεπατίδη) βοήθησαν γυναίκες που έως πριν αδυνατούσαν να συλλάβουν, υπερβαίνοντας ακόμα και εμπόδια που βάζουν προβλήματα υγείας ή αντισυλληπτικά μέτρα.
Μια γυναίκα χαίρεται σε δημοσίευση το έξι μηνών βρέφος μετά από 10 χρόνια άκαρπων προσπαθειών λόγω συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Μια άλλη κοινοποίησε το απροσδόκητο γεγονός της εγκυμοσύνης της, αφού οι γιατροί την είχαν διαβεβαιώσει ότι η δεύτερη καισαρική τής είχε στερήσει τη γονιμότητα.
GLP-1 και παχυσαρκία
Η μίνι έκρηξη στις εγκυμοσύνες βασίζεται επί του παρόντος σε ανεπίσημες αναφορές, ενώ παραμένουν άγνωστες οι εκτάσεις του φαινομένου. Έστω κι έτσι, επιχειρούνται ήδη κάποιες εξηγήσεις που το αποδίδουν στη σημαντική απώλεια βάρους και την ενίσχυση κατ’ επέκταση της γονιμότητας, όσο και σε πιθανή αλληλεπίδραση με τα αντισυλληπτικά φάρμακα, μειώνοντας την απορρόφησή τους από τον οργανισμό.
Για το θέμα μίλησαν ειδικοί στην Washington Post και τον ιστότοπο Healthline. Κατά τη σύμφωνη γνώμη τους, η μείωση του βάρους ευνοούν την ωορρηξία και τη γονιμότητα. «Νομίζω ότι με την απώλεια βάρους, την εξισορρόπηση των ορμονών και τη βελτίωση της αντίστασης στην ινσουλίνη, οι ορμόνες επανέρχονται σε φυσιολογική λειτουργία και ξεκινά η ωορρηξία, που μπορεί να είχε διακοπεί για χρόνια» σχολίασε η Lora Shahine, ενδοκρινολόγος με ειδίκευση στην αναπαραγωγική υγεία και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.
Η παθολόγος Stephanie Fein τόνισε το ουσιαστικό θετικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει για τη γονιμότητα η απώλεια 5-10% μόλις του σωματικού βάρους, δεδομένων των αναγνωρισμένων επιπτώσεων που έχει η υπερπαραγωγή ορμονών από τον αυξημένο αριθμό λιποκυττάρων. Για τους ενδοκρινολόγους Neha Lalani και Jamie Grifo, θετικά επιδρά η συνολική βελτίωση της μεταβολικής υγείας.
GLP-1 και αντισυλληπτικά
Η Δρ Lalani έχει συναντήσει στην κλινική της εμπειρία περιπτώσεις γυναικών υπό φαρμακευτική αγωγή για τον διαβήτη ή την παχυσαρκία που συνέλαβαν παρά τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών. Πολύ πιθανώς, εξηγεί, καθώς οι GLP-1 και GIP/GLP-1 αγωνιστές επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου, επηρεάζουν την απορρόφηση της τροφής και των φαρμάκων. Επί τούτω συστήνει τη λήψη επιπλέον μέτρων αντισύλληψης για τις γυναίκες που δεν επιθυμούν να μείνουν έγκυοι.
Επίδραση στο έμβρυο
Προς ώρας, δηλώσεις έχουν γίνει μόνο από την εταιρεία που ανέπτυξε τη σεμαγλουτίδη, με εκπρόσωπό της να σχολιάζει ότι συλλέγονται δεδομένα και το θέμα διερευνάται, καθώς «η εγκυμοσύνη ή η πρόθεση εγκυμοσύνης ήταν κριτήρια αποκλεισμού στις δοκιμές μας με τη σεμαγλουτίδη τόσο στη διαχείριση της παχυσαρκίας όσο και του διαβήτη τύπου 2». Στο φύλλο οδηγιών του φαρμάκου συστήνεται σε άνδρες και γυναίκες που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν η διακοπή του φαρμάκου τουλάχιστον δύο μήνες πριν από μια προγραμματισμένη εγκυμοσύνη λόγω της μακράς περιόδου έκπλυσης της ουσίας.
Σύμφωνα πάλι με τον εκπρόσωπο της εταιρείας, δεν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι το φάρμακο ενέχει κίνδυνο για γενετικές ανωμαλίες, αποβολή ή άλλα ανεπιθύμητα συμβάντα σχετιζόμενα με την εγκυμοσύνη, αν και «ενδέχεται να υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι για το έμβρυο από την έκθεση στη σεμαγλουτίδη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης».
Τα μόνα ευρήματα, που αναγράφονται στις οδηγίες ασφαλούς χρήσης του φαρμάκου, αφορούν δοκιμές σε πειραματόζωα. Σε θηλυκούς αρουραίους που έλαβαν το φάρμακο ενώ κυοφορούσαν, παρουσιάστηκαν δομικές ανωμαλίες και προβλήματα ανάπτυξης στο έμβρυο, καθώς και εμβρυϊκή θνησιμότητα. Σε κουνέλια και πιθήκους cynomolgus, καταγράφηκαν πρώιμες εμβρυϊκές απώλειες ή δομικές ανωμαλίες καθώς και σοβαρή απώλεια βάρους της μητέρας.
