Λιγότερα ειδύλλια και περισσότερες φιλίες θέλουν να βλέπουν στις οθόνες τους οι σημερινοί έφηβοι, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα “Teens and Acreens” του Center for Scholars & Storytellers (CSS), ενός οργανισμού με έδρα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και στόχο να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ κοινωνικών επιστημών και μιντιακών αφηγημάτων για την καλύτερη δυνατή ανάπτυξη των νέων.
«Οι αξίες και οι επιθυμίες της γενιάς Z φτάνουν βαθύτερα απ’ ό,τι έχει εξερευνήσει η κοινωνία. Όπως αποτυπώνεται στην παρούσα έκθεση, έχουν κουραστεί από τα στερεοτυπικά, ετεροκανονικά αφηγήματα που αναδεικνύουν τις ρομαντικές ή/και σεξουαλικές σχέσεις – ιδίως τοις τοξικές – και αναζητούν περισσότερο αναπαραστάσεις φιλίας, βασική πτυχή της εφηβείας και της κοινωνικής ευημερίας» αναφέρεται στην έρευνα.
Το τελικό δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 1.500 άτομα ηλικία 10 έως 24 ετών από τις ΗΠΑ που διακρίθηκαν σε 15 ηλικιακές ομάδες των 100 συμμετεχόντων. Τα στοιχεία προέρχονται από τη βάση δεδομένων “Alchemer” του κέντρου CSS και αφορούσαν την περίοδο του Αυγούστου 2023, ενώ τα ερωτήματα σχετικά με το σεξουαλικό περιεχόμενο σε σειρές και ταινίες απευθύνθηκαν μόνο στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Όχι στις ερωτικές σκηνές, όχι στις σχέσεις
Για την πλειοψηφία της γενιάς Ζ (51.5%), το περιεχόμενο των τηλεοπτικών προϊόντων πρέπει να περιστρέφεται γύρω από το ζήτημα της φιλίας και την πλατωνική αγάπη, με μόλις 15,2% να διαφωνεί.
Ειδικότερα για τις ερωτικές και συναισθηματικές σχέσεις, το 44,3% θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα υπερπροβολής τους, ένα 39% θα προτιμούσε οι χαρακτήρες να είναι ασεξουαλικοί και αρομαντικοί και για το 47,5% δεν υπάρχει λόγος για τόσο σεξ στις οθόνες.
Ως προς τον τρόπο που αποτυπώνονται στην πλοκή των έργων, μεγάλο μέρος των συμμετεχόντων στάθηκε στα αρνητικά στερεότυπα που προβάλλουν οι σχέσεις της μυθοπλασίας, τις οποίες βρίσκουν συχνά αφύσικες, καταναγκαστικές ή τοξικές. Άλλα προβληματικά στερεότυπα αποτέλεσαν η παρουσίαση της σχέσης ως προαπαιτούμενο της ευτυχίας, τα ερωτικά τρίγωνα και το ρομαντικό happy end «με το ζόρι» μεταξύ των πρωταγωνιστών.
Η αποστροφή προς την εικόνα του ερωτευμένου ζευγαριού και των ρομάντζων που κάποτε μονοπωλούσαν το τηλεοπτικό ενδιαφέρον θα μπορούσε να εξηγηθεί από την ευρύτερη στάση ζωής των νέων. Μελέτες έχουν δείξει πως οι 20ρηδες βρίσκουν παρωχημένο τον θεσμό του γάμου αλλά και τις σχέσεις. Σύμφωνα με ευρήματα δημοσκόπησης από την Harris Poll που το CSS συμπεριέλαβε στη δημοσίευση της έρευνάς του, το 56% των Αμερικανών της γενιάς Z δηλώνουν ότι προτιμούν να είναι singles, αφενός γιατί δεν είναι πρόβλημα, αφετέρου γιατί έχει κι αυτό το δικό του ευτυχισμένο τέλος.
Για το online dating δε ούτε λόγος· ένα γενναίο 44% θα προτιμούσε να τρίβει την τουαλέτα από το να βγει ένα ακόμη ραντεβού από εφαρμογή γνωριμιών.
Photo: Shutterstock
Άλλες ανησυχίες και ενδιαφέροντα
Σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων, οι νέοι δείχνουν να απομακρύνονται από τα love stories και εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε φλέγοντα ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, μαχητικούς πρωταγωνιστές ή ιστορίες με την οικογένεια και τη φιλία στο επίκεντρο. Τα παιδιά και οι έφηβοι της προκείμενης μελέτης ανέφεραν πως προτιμούν μεταξύ άλλων (με φθίνουσα σειρά):
- Αισιόδοξο, ενθαρρυντικό περιεχόμενο με ανθρώπους που ξεπερνούν τις αντιξοότητες
- Ιστορίες ανθρώπων με ζωές σαν τη δική τους
- Σκηνές δράσης ή/και μάχης (μπορεί να περιλαμβάνουν όπλα και βία)
- Υπερήρωες
- Ιστορίες φίλων και κοινωνικές ομάδες
- Οικογενειακή ζωή και σχέσεις
- Περιεχόμενο που δεν περιλαμβάνει σεξ ή ρομαντισμό
- Ήρωες με ζωές διαφορετικές από τη δική τους
- Δυστοπίες
- Ψυχική υγεία/ασθένεια
- Ιστορίες για την εργατική τάξη
- Φυλετικές μειονότητες
- Επικαιρότητα (π.χ. πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα κ.λπ.)
- Κλιματική αλλαγή
Αντίβαρο στη μοναξιά
Γιατί επομένως οι νέοι θέλουν να βλέπουν θέματα σχετικά με τη φιλία. Συνοψίζοντας τα ευρήματα της μελέτης, οι Hiral Kotecha και Stephanie Rivas-Lara, απόφοιτες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια που απασχολούνται στο κέντρο CSS, ανέδειξαν το ζήτημα της μοναξιάς και της ψυχικής υγείας σε παιδιά και εφήβους. Η κοινωνική αποξένωση, σημειώνουν, ήταν μια προϋπάρχουσα κατάσταση που απέκτησε νέες διαστάσεις κατά την πανδημία COVID-19, φτάνοντας σε αυτό που ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ, Vivek Murthy, αποκάλεσε επιδημία μοναξιάς και απομόνωσης.
Σύμφωνα με τις ίδιες, οι απαντήσεις αποκαλύπτουν αυτό που εύλογα θα ανέμενε κανείς, ότι «στον πυρήνα της ύπαρξης κάθε παιδιού και εφήβου θα βρίσκεται πάντα η ίδια ανάγκη για έναν συνοδοιπόρο στην εξερεύνηση και την περιπέτεια, ακόμα και το απλό παιχνίδι στους δρόμους». Οι νέοι, καταλήγουν, αισθάνονται την απουσία στενών φιλικών σχέσεων, ότι απομακρύνονται από την κοινότητά τους και ότι η ψηφιακή τους παρουσία έχει αντικαταστήσει το αίσθημα του ανήκειν στον πραγματικό κόσμο.
Διαβάστε επίσης:
Εφηβεία: Τι προκαλούν οι φλογερές σχέσεις μετέπειτα στην καρδιά και την… πίεση!
Έρωτας και σχέσεις στην ψηφιακή εποχή: Πόσο μεγαλύτερη είναι η digital απόλαυση
Ίντερνετ: Πού σπαταλούν τον χρόνο τους 4 στους 5 εφήβους – Δεν είναι τα social media
