Οι εξετάσεις πλησιάζουν. Μαζί τους, συμβουλές και οδηγίες που στοχεύουν να αποφορτίσουν γονείς και παιδιά από το «βάρος» του ανελέητου διαβάσματος. Γιατί όπως σχεδόν όλα τα πράγματα έτσι και το σωστό διάβασμα δεν θέλει κόπο αλλά τρόπο τον οποίο μας αποκαλύπτει η παιδοψυχολόγος κ. Χρύσα Βαλαμουτοπούλου.

Υπάρχουν τεχνικές βελτίωσης της ικανότητας συγκέντρωσης;

Υπάρχουν τρόποι να βελτιώσουμε την ικανότητα συγκέντρωσης μας… μέσα από το παιχνίδι! Η λύση βρίσκεται στα σταυρόλεξα και τα παζλ καθώς έρευνες έχουν δείξει ότι είναι από τα πιο αποτελεσματικά παιχνίδια – εργαλεία για τα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες προσοχής και συγκέντρωσης. Τα σταυρόλεξα βελτιώνουν σε μεγάλο βαθμό την προσοχή ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητη αλληλουχία των λέξεων, ενώ τα παζλ απαιτούν από το παιδί να ψάξει τη λεπτομέρεια, για αυτό και βελτιώνουν την προσοχή και τη συγκέντρωση.

Είναι καλό να υπάρχουν προγραμματισμένες ώρες διαβάσματος και γιατί;

Ένας τρόπος να παραμένει το παιδί συγκεντρωμένο είναι η οργάνωση του χρόνου μελέτης του, δηλαδή ένα ημερήσιο πρόγραμμα με ώρες μελέτης σύμφωνα με τις ανάγκες. Τα παιδιά που έχουν δυσκολίες συγκέντρωσης χρειάζονται οργάνωση του χρόνου τους, καθώς στρεσάρονται εύκολα κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποδιοργανώνονται. Φτιάξτε μαζί με το παιδί σας το πρόγραμμα μελέτης του, ξεκινώντας από τα πιο δύσκολα και καταλήγοντας στα πιο εύκολα μαθήματα. Επίσης, δώστε έμφαση στον ύπνο, καθώς θα χρειαστεί να ξεκουράζεται προκειμένου να βοηθηθεί η συγκέντρωση. Συνεπώς, μια σταθερή βραδινή ώρα σχετικά νωρίς (το αργότερο στις 22.00-22.30 για ηλικίες Γυμνασίου-Λυκείου) θα ήταν βοηθητική.

Πώς μπορεί ο υποψήφιος να πετύχει έναν καλό προγραμματισμό;

Είναι σημαντικό να αξιολογήσει πρώτα τα μαθήματα και την εξεταστέα ύλη ως προς τη δυσκολία της κι αναλόγως να φτιάξει ένα πρόγραμμα μελέτης. Βοήθεια από τους γονείς είναι επιθυμητή, όμως μην επιμένετε αν δεν επιθυμεί το παιδί σας. Επίσης, μπορεί να αφιερώνει χρόνο μέσα στην ημέρα για χαλάρωση κι ευχάριστες δραστηριότητες προκειμένου να αποσυμπιέζεται από το στρες της μελέτης. Η θρεπτική διατροφή φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο της στη συγκέντρωση και στη μνήμη. Η κατανάλωση λιπαρών ψαριών και ξηρών καρπών και παράλληλη αποφυγή της καφεΐνης ενισχύουν τη συγκέντρωση.

Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της οικογένειας;

Η οικογένεια είναι χρήσιμο να έχει ενισχυτική στάση σε κάθε προσπάθεια του παιδιού για συγκέντρωση και να το επιβραβεύει. Κάποιες φορές μπορεί το παιδί σας να μη καταφέρνει να συγκεντρώνεται όπως θα θέλατε, όμως αξίζει να δοθεί σημασία στην προσπάθεια που καταβάλλει. Αποφύγετε να κάνετε διαρκώς επισημάνσεις ή κριτική. Επιπλέον, δώστε περισσότερη έμφαση στη ψυχολογία του παιδιού σας και στην καλή σχέση μεταξύ σας και λιγότερο στη μαθησιακή του επίδοση.

Υπάρχουν κάποιοι τρόποι καλύτερης αφομοίωσης των μαθημάτων;

Υπάρχουν τρόποι ώστε το παιδί να θυμάται περισσότερα όταν διαβάζει, ειδικά στα θεωρητικά μαθήματα που απαιτούν αποστήθιση. Κάποιες τεχνικές είναι:

  • Γρήγορη ανάγνωση της ύλης και κατόπιν διαχωρισμός σε διάφορα μέρη ανά θεματική ενότητα.
  • Πλαγιότιτλοι σε κάθε παράγραφο.
  • Μικρές επαναλήψεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
  • Ηχογράφηση της φωνής του παιδιού καθώς μαθαίνει την ύλη και κατόπιν ακρόαση αυτής.

Κρίνονται αναγκαία κάποια μεγάλα «διαλείμματα» καθώς και κάποιες αποδράσεις από τη μελέτη;

Τα διαλείμματα ανά δύο ώρες μελέτης ή και λιγότερο, αναλόγως με την ανάγκη του παιδιού, κρίνονται απαραίτητα προκειμένου να αποσυμπιέζεται ο εγκέφαλος, καθώς καλείται να απομνημονεύσει όγκο πληροφοριών σε μικρό χρονικό διάστημα. Μην αγχώνεστε με τα διαλείμματα, έχουν τη σημασία τους. Βάλτε ένα αντίστροφο χρονόμετρο, ορίστε πόσο θα είναι το διάλειμμα σας και κατόπιν συνεχίστε.

Πώς μπορούμε να πείσουμε ένα παιδί – και κυρίως έναν γονέα – ότι δεν πρόκειται για εξετάσεις ζωής;

Δυστυχώς, οι προσδοκίες των γονέων λειτουργούν κάποιες φορές ως επιβαρυντικός στρεσογόνος παράγοντας για το παιδί. Ο γονέας χρειάζεται να θυμάται πάντα πως το παιδί του είναι μια μοναδική και ξεχωριστή προσωπικότητα που καθορίζει μόνο του το μέλλον του κι όχι η προέκταση του εαυτού του γονέα. Δείξτε κατανόηση, ενθαρρύνετέ το κι εκτιμήστε κάθε προσπάθεια με οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Όταν ο γονέας έχει μια τέτοια στάση, τότε σχεδόν μαγικά την ίδια στάση θα έχει και το παιδί. Με σεβασμό στην ανθρώπινη διάσταση μας και στις ικανότητες μας.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Χρύσα Βαλαμουτοπούλου, Παιδοψυχολόγο-Οικογενειακή Σύμβουλο MSc