Παλιότερα, κάθε οικογένεια συνηθιζόταν να είναι πολυμελής καθώς επικρατούσε η αντίληψη πως αφού έρχονται τα παιδιά καλώς να έρθουν, όσα να είναι! Στις μέρες μας, όμως, λόγω των νέων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, αλλά και εξαιτίας της δυνατότητας ελέγχου των γεννήσεων, πολλές οικογένειες έχουν ένα μόνο παιδί. Τι ιδιαιτερότητες, όμως, μπορεί να έχουν οι διακοπές με ένα μοναχοπαίδι;
Είτε αγόρι, είτε κορίτσι, το μοναχοπαίδι είναι το μόνο μέλος της οικογένειας που ανήκει στην «ομάδα των μικρών». Αυτό σημαίνει ότι αρχίζει να ζει μόνο του -μεταξύ ενηλίκων – δίχως την παρέα άλλων παιδιών. Ωστόσο, σύντομα έρχεται η εποχή που δεν αρκείται στη συντροφιά των γονιών του, που οι δραστηριότητες μαζί τους δεν είναι πλέον τόσο δελεαστικές. Τότε, τα πράγματα στις διακοπές αρχίζουν να δυσκολεύουν καθώς το παιδί βιώνει πλήξη και ανία γκρινιάζοντας συνεχώς, έως ότου βρει συνομήλικους φίλους προκειμένου να καταστρώσει εξορμήσεις στην παραλία και αυτοσχέδια παιχνίδια. Άλλωστε, το παιχνίδι αποκτά μεγαλύτερο νόημα όταν μπορείς να το μοιραστείς με κάποιον που το εκτιμά και το ευχαριστιέται το ίδιο!
Κοντά στην ψυχολογία του παιδιού που μεγαλώνει δίχως αδέρφια σε μια οικογένεια, διαμορφώνεται και μια παράλληλη ψυχολογία γονέων, βασικό γνώρισμα της οποίας είναι η επικράτηση της πεποίθησης ότι το παιδί τους είναι πάντα μικρό και ανήμπορο. Έτσι, αν το παιδί θέλει να παίξει, θα τρέξουν να του βρουν παιχνίδι. Αν βαριέται ή είναι κακόκεφο, θα προσπαθήσουν αμέσως να του αλλάξουν τη διάθεση και να ανακαλύψουν τι συμβαίνει. Αν ντρέπεται να προσεγγίσει άλλα παιδιά, θα το παροτρύνουν να μείνει κοντά τους προκειμένου να βγει από τη δύσκολη θέση. Με λίγα λόγια, ο γονιός εστιάζεται πάνω σε αυτό το μοναδικό παιδί, γίνεται υπερπροστατευτικός και άθελά του δεν του δίνει την ευκαιρία να πάρει πρωτοβουλίες. Έτσι, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος δημιουργίας εξαρτημένων και φοβισμένων παιδιών με δυσκολία στις ανθρώπινες επαφές εκτός σπιτιού.
Μερικές χρήσιμες συμβουλές για την περίοδο των διακοπών:
• Βοηθήστε το παιδί σας να γίνει πιο αυτόνομο. Στείλτε το κατασκήνωση ή να περάσει μερικές βδομάδες με τον παππού και τη γιαγιά
• Επιλέξτε έναν καλοκαιρινό προορισμό κατάλληλο για συναναστροφές με άλλα παιδιά. Τα παιδιά ελάχιστα ενδιαφέρονται για μέρη ιστορικής σημασίας, φυσικές ομορφιές ή ακριβά ξενοδοχεία. Αυτό που τα απασχολεί είναι να υπάρχει δυνατότητα γνωριμίας με άλλα παιδιά και πολύ παιχνίδι που σε τίποτα δεν θα μοιάζει με τους περιορισμούς των δραστηριοτήτων εντός σπιτιού. Συνήθως, οι διακοπές στο χωριό ή σε ένα μέρος όπου μπορούν να ξανασυναντήσουν «φίλους του προηγούμενου καλοκαιριού» είναι ο καλύτερος προορισμός!
• Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας. Εάν νιώθετε ότι είναι ντροπαλό και διστακτικό επιδιώξτε διακριτικά να κάθεστε σε χώρους οι οποίοι αποτελούν τόπο συγκέντρωσης και άλλων παιδιών. Τονίστε του ότι «καταλαβαίνετε πως του είναι δύσκολο να ζητήσει από κάποιο άλλο παιδί να μοιραστεί το παιχνίδι μαζί του, αλλά και πως αν ήταν εκείνο σε μια αντίστοιχη θέση θα χαιρόταν να κάνει νέους φίλους»!
• Καλό είναι να μη δείχνετε την ανησυχία σας κάθε ώρα. Όσο κι αν φοβάστε προσπαθήστε, όπου είναι εφικτό, να κάνετε το παιδί σας να νιώσει ότι μπορεί να εμπιστευτεί τον εαυτό του και να δράσει πιο ελεύθερα από ότι συνήθως
• Μην προσπαθείτε να τα προλάβετε και να τα προβλέψετε όλα. Αναλογιστείτε: «Εάν μου ζητούσαν δύο ή τρία παιδιά το ίδιο πράγμα ταυτόχρονα, θα προλάβαινα»;
Είναι γεγονός, ότι το μοναχοπαίδι γνωρίζει τη μοναξιά από νωρίς και σε κάθε ευκαιρία θέλει να ξεφύγει από αυτήν. Εάν πάρετε μερικά από τα παραπάνω μέτρα, θα μπορέσετε να περιορίσετε αρκετά από τα μειονεκτήματα των διακοπών με ένα μοναχοπαίδι. Άλλωστε, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι βρίσκεται σε δυσμενέστερη θέση από τα παιδιά με αδέλφια, καθώς αν η οικογένεια βοηθήσει με τον κατάλληλο τρόπο η εξέλιξή του θα είναι πολύ θετική!
