Τα αποτελέσματα από μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη 300 ασθενών με καρκίνο του προστάτη που δημοσιεύθηκαν στο The Lancet αποκαλύπτουν ότι η τεχνική μοριακής απεικόνισης είναι πιο ακριβής από τις συμβατικές τεχνικές απεικόνισης και συνιστά οι συγκεκριμένες τεχνικές απεικόνισης να ενταχθούν στην καθημερινή κλινική πράξη.
Η τεχνική απεικόνισης PSMA PET/CT που παρέχει λεπτομερή απεικόνιση του σώματος ενώ παράλληλα ανιχνεύει τα επίπεδα ενός μορίου που σχετίζεται με τον καρκίνο του προστάτη θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να προβούν σε εξατομικευμένες θεραπείες για τους ασθενείς τους, καθορίζοντας την έκταση της νόσου τη στιγμή της διάγνωσης.
Η εν λόγω προσέγγιση συνδυάζει δύο τεχνολογίες απεικόνισης την τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) και την αξονική τομογραφία (CT) και είναι κατά τουλάχιστον 30% πιο ακριβής από τις συμβατικές τεχνικές απεικόνισης στον εντοπισμό της μετάστασης της νόσου στο σώμα. Η PSMA PET/CT αποδείχθηκε 92% ακριβής συγκριτικά με την κατά 65% ακρίβεια της συμβατικής απεικονιστικής τεχνικής.
Στην PSMA PET/CT χορηγείται στον ασθενή κάποιο ραδιοφάρµακο, οι συγκεντρώσεις του οποίου ανιχνεύονται στη συνέχεια και εντοπίζεται σε ποιο σημείο του σώµατός του έχει συγκεντρωθεί το ραδιοφάρµακο. Εποµένως, ανάλογα µε το ραδιοφάρµακο που χρησιμοποιείται λαμβάνονται και διαφορετικές πληροφορίες. Στην συγκεκριμένη εξέταση το ραδιοφάρμακο ανιχνεύει το ειδικό προστατικό αντιγόνο της μεμβράνης (PSMA), οι συγκεντρώσεις του οποίου στα καρκινικά κύτταρα του προστάτη είναι υψηλές.
Η έρευνα διεξήχθη σε 300 άνδρες από δέκα περιοχές της Αυστραλία. Όλοι είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη. Οι 152 ασθενείς έκαναν συμβατικές αξονικές τομογραφίες και σπινθηρογραφήματα οστών και οι 148 την ή την PSMA-PET/CT. Οι εξετάσεις επαναλήφθηκαν και μετά από έξι μήνες σε συνδυασμό με βιοψίες και εξετάσεις αίματος.
Συνολικά οι ερευνητές βρήκαν ότι οι εξετάσεις PSMA-PET/CT ήταν πολύ πιο ακριβείς από τις συμβατικές αξονικές και τα σπινθηρογραφήματα (92% vs 65%). Αυτό οφείλεται στο ότι η νέα τεχνική είναι καλύτερη στην ανίχνευση μικρών εστιών μετάστασης του όγκου. Η συμβατική απεικονιστική τεχνική απέτυχε να εντοπίσει τη διασπορά του όγκου σε 29 ασθενείς δίνοντας ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα. Συγκριτικά η νέα τεχνική έδωσε ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα σε έξι ασθενείς. Επίσης λιγότεροι άνδρες είχαν ψευδώς θετικά αποτελέσματα με τη νέα τεχνική (2) συγκριτικά με την συμβατική (9).
Επίσης και οι δύο τεχνικές απαιτούσαν έκθεση σε ακτινοβολία, αλλά η δόση στην περίπτωση της PSMA-PET/CT ήταν μικρότερη συγκριτικά με την συμβατική τεχνική (8.4mSv vs 19.2mSv).
Επίσης στο 28% των ασθενών που υποβλήθηκαν σε PSMA-PET/CT, χρειάστηκε να τροποποιηθεί το θεραπευτικό πλάνο. Συγκριτικά η θεραπεία άλλαξε στο 15% όσων υποβλήθηκαν στη συμβατική τεχνική απεικόνισης.
Επίσης όταν στην επανεξέταση των ασθενών εφαρμόστηκε η PSMA-PET/CT σε όσους είχαν αρχικά υποβληθεί στην συμβατική απεικόνιση, άλλαξε η θεραπευτική διαχείριση στο 27% των περιπτώσεων. Οταν συνέβη το αντίστροφο όμως, δηλαδή η επανεξέταση σε όσους είχαν κάνει PSMA-PET/CT έγινε με συμβατικές τεχνικές απεικόνισης τότε μόνο το 5% των ασθενών άλλαξε θεραπευτικό πλάνο.
Ο καθηγητής Declan Murphy, πρώτος συγγραφέας της μελέτης εξηγεί ότι βάσει των ευρημάτων τους η εξέταση PSMA-PET/CT βοηθά στον εντοπισμό και την τροποποίηση της θεραπευτικής αγωγής των ανδρών με μετάσταση οι οποίοι δεν εντοπίζονται με τις τρέχουσες συμβατικές μεθόδους απεικόνισης.
Η έρευνα ωστόσο, δεν αξιολόγησε την επίδραση αυτών των απεικονιστικών εξετάσεων στην επιβίωση των ασθενών. Οι ερευνητές πάντως εκτιμούν ότι αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να βελτιώσει τα αποτελέσματα βοηθώντας τους γιατρούς να αποφασίσουν αν θα παρέχουν τοπική θεραπεία, όπως χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία, ή πιο διευρυμένη και εκτεταμένη θεραπεία για όλο το σώμα σε περίπτωση μετάστασης του καρκίνου.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ακόμη ότι πρέπει να προηγηθεί μια πλήρης οικονομική ανάλυση για να αποσαφηνιστεί αν είναι εφικτή η εκτεταμένη χρήση αυτής της ακριβής απεικονιστικής μεθόδου. Ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Michael Hofman από το Αντικαρκινικό Κέντρο Peter MacCallum της Αυστραλίας συνιστά ωστόσο μια ανασκόπηση των τρεχόντων κλινικών οδηγιών και την χρήση του PSMA PET/CT στη θέση των συμβατικών απεικονιστικών τεχνικών όπου αυτό είναι εφικτό για τους άνδρες υψηλού κινδύνου για καρκίνο του προστάτη, με δεδομένο ότι η εξέταση παρέχει μεγαλύτερη ακρίβεια και επιτρέπει την καλύτερη λήψη αποφάσεων για την θεραπεία του ασθενούς.
