Στον τομέα της ψυχαγωγίας, είτε αυτή αφορά την παρακολούθηση μιας ταινίας είτε την ανάγνωση ενός βιβλίου, οι περισσότεροι άνθρωποι απολαμβάνουν την τιμωρία των κακών χαρακτήρων περισσότερο από τη συγχώρεσή τους, αποκαλύπτει νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Communication Research.
Όπως αναφέρει η μελέτη, όμως, ακόμα και όταν δεν απολαμβάνουν εξίσου τις ιστορίες συγχώρεσης, οι άνθρωποι εκτιμούν περισσότερο αυτές τις αφηγήσεις καθώς πιστεύουν ότι έχουν περισσότερο νόημα και προάγουν την κριτική σκέψη σε σχέση με εκείνες που οι «κακοί της υπόθεσης» απλώς παίρνουν αυτό που τους αξίζει.
«Μας αρέσουν οι ιστορίες όπου αυτοί που κάνουν κάτι κακό τιμωρούνται και διασκεδάζουμε όταν τους βλέπουμε να λαμβάνουν αυτή την τιμωρία σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι αξίζουν. Παρόλα αυτά, οι θεατές εκτιμούν πιο πολύ τις ιστορίες συγχώρεσης, ακόμα κι αν δεν τις βρίσκουν αρκετά διασκεδαστικές», εξηγεί ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και επίκουρος καθηγητής επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Ohio, Δρ. Matthew Grizzard.
Στη μελέτη συμμετείχαν 184 φοιτητές, οι οποίοι διάβασαν σύντομες διηγήσεις που θα μπορούσαν να γίνουν επεισόδια τηλεοπτικών σειρών. Από τις συνολικά 15 ιστορίες, οι πέντε περιέγραφαν ότι ο κακοποιός αντιμετωπίζεται θετικά από το θύμα, οι άλλες πέντε ότι ο κακοποιός έλαβε τιμωρία αντάξια της πράξης του και οι πέντε τελευταίες ότι ο κακοποιός έλαβε τιμωρία πολύ μεγαλύτερη από την ποινή που θα έπαιρνε για ανάλογο αδίκημα.
Αμέσως μετά την ανάγνωση των σεναρίων, οι ερευνητές ρώτησαν τους συμμετέχοντες την άποψή τους, με τους περισσότερους να επιλέγουν την ιστορία της ισάξιας ανταπόδοσης. Οι επιστήμονες μέτρησαν επίσης τον χρόνο που χρειάστηκαν οι αναγνώστες για να πατήσουν το κουμπί «μου αρέσει/δεν μου αρέσει» μετά την ανάγνωση της κάθε αφήγησης και βρήκαν ότι χρειάζονταν λιγότερο χρόνο για να απαντήσουν στις ιστορίες με την ισάξια ανταπόδοση.
Μετά την ανάγνωση και των 15 ιστοριών, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την κάθε ιστορία με βαθμούς ανάλογα με την απόλαυση («Ιστορία ευχάριστη, διασκεδαστική») και την εκτίμηση («Ιστορία με νόημα και κίνητρα για σκέψη»). Όπως αποδείχθηκε, οι ιστορίες στις οποίες ο «κακός» τιμωρείται παραπάνω από ό,τι του αξίζει είναι οι πιο διασκεδαστικές, ενώ εκείνες που ο κακός συγχωρείται οι λιγότερο διασκεδαστικές, με την ισάξια τιμωρία να βρίσκεται στη μέση.
Κρίνοντας με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, οι ερευνητές καταλήγουν ότι μια δίκαιη και ισάξια ανταπόδοση είναι το «ενστικτώδες ηθικό πρότυπο» που βγαίνει εύκολα και φυσικά στους ανθρώπους.
