Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν πως μια σπάνια ομάδα λευκών αιμοσφαιρίων, τα βασεόφιλα, παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στην πρόληψη της εκδήλωσης της σήψης.
Όπως αναφέρουν σε άρθρο στο Nature Immunology, «η διαπίστωση αυτή μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για την πρόληψη της σήψης, που γίνεται αιτία θανάτου περισσοτέρων από 30 εκατομμυρίων ατόμων, παγκοσμίως».
Ως σήψη ορίζεται η γενικευμένη φλεγμονώδης αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού λόγω λοιμώδους παράγοντα, π.χ. βακτηρίου, ιού, μύκητα, παρασίτου. Στις σοβαρότερες εκφάνσεις της (σοβαρή σήψη και σηπτικό σοκ) αποτελεί τη συχνότερη αιτία νοσηλείας σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Ένας στους τρεις θανάτους ασθενών που νοσηλεύονται σε νοσοκομείο οφείλεται στην σήψη.
Σύμφωνα με την Ελληνική Ομάδα Μελέτης της Σήψης, η νόσος αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από λοίμωξη, με τη νοσοκομειακή θνητότητα να κυμαίνεται ανάμεσα σε 30%-60%. Εκτιμάται δε πως στην Ελλάδα ο αριθμός των περιστατικών σήψης υπερβαίνει τις 100.000 σε ετήσια βάση.
Για την καλύτερη κατανόηση των αλλαγών στο ανοσοποιητικό σύστημα καθώς μια λοίμωξη εξελίσσεται σε σήψη οι ερευνητές του Νοσοκομείου Παίδων του Σιατλ, με επικεφαλής τον Δρ. Adrian Piliponsky, συνεργαζόμενοι με ειδικούς της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και από άλλα διεθνή εργαστήρια, χαρτογράφησαν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος από τα πρώιμα στάδια της λοίμωξης.
Η έμφαση δόθηκε στα βασεόφιλα, που είναι γνωστό ότι εγείρουν την αντίδραση του ανοσοποιητικού σε μια λοίμωξη.
«Ως από τα σπανιότερα κύτταρα στο σώμα, τα βασεόφιλα αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 1% των λευκών αιμοσφαιρίων του ανθρώπου. Εδώ και χρόνια υποψιαζόμασταν ότι τα βασεόφιλα μπορούν να ενισχύσουν την άμυνα του οργανισμού κατά των βακτηριακών λοιμώξεων, παρά το γεγονός ότι μέχρι και πριν την παρούσα μελέτη δεν είχαμε επιστημονικές αποδείξεις γι’ αυτή την θεωρία», εξηγεί ο Δρ. Piliponsky επίκουρος καθηγητής Παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον.
Για να εξετάσουν τη συμβολή των βασεόφιλων στην ανοσολογική ανταπόκριση οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα ζωικό μοντέλο βακτηριακής λοίμωξης και σήψης που έμοιαζε πολύ ως προς την εξέλιξη και τα χαρακτηριστικά της σήψης στον άνθρωπο.
Διαπίστωσαν λοιπόν ότι τα βασεόφιλα ήταν από τα πρώτα είδη κυττάρων ανοσοκυττάρων που εμφανίζονταν στο σημείο της λοίμωξης. Η παρουσία τους όχι μόνο ενίσχυε την φλεγμονή στα πρώιμα στάδια της ανοσολογικής αντίδρασης στην λοίμωξη και βελτίωνε την επιβίωση των πειραματόζωων, αλλά απελευθέρωνε και παράγοντα νέκρωσης του όγκου (TNF).
Η πρωτεΐνη TNF παίζει σημαντικό ρόλο στην αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μια λοίμωξη στέλνοντας σήμα σε άλλα κύτταρα να ενεργοποιηθούν και να παράγουν φλεγμονώδη αντίδραση, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία και την επούλωση του κατεστραμμένου ιστού.
Η παρούσα μελέτη έρχεται να ενισχύσει την άποψη ότι τα κατευθυνόμενα από τον TNF βασεόφιλα παίζουν σημαντικό ρόλο στα πρώτα στάδια της άμυνας του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια σε μια λοίμωξη και δείχνει ότι η μειωμένη παρουσία βασεόφιλων ή η ανεπάρκεια σε παράγοντες που τα ρυθμίζουν μπορεί τελικά να οδηγήσει στην σήψη.
«Τα προαναφερόμενα στοιχεία δείχνουν ότι τα βασεόφιλα, παρά τον μικρό αριθμό τους, μπορούν να πυροδοτήσουν μια σειρά γεγονότων που βοηθούν ταυτόχρονα την ανοσοαπόκριση και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας αυτή της αντίδρασης. Σε κάθε περίπτωση δημιουργούν τη βάση για να μελετήσουμε περισσότερο τα βασεόφιλα και τον ρόλο τους στα πρώιμα στάδια μετά από μια βακτηριακή λοίμωξη και στην αναχαίτιση της σήψης», εξηγεί ο Δρ. Piliponsky.
