Ερευνητές του Ινστιτούτου Pasteur και του CNRS διευκρίνισαν τις ιδιότητες ενός μορίου που βρίσκεται στο αίμα, του GDF11, δείχνοντας σε ζωικά μοντέλα ότι το μόριο αυτό μπορεί να μιμηθεί τα οφέλη κάποιων θερμιδικών περιορισμών, δηλαδή διατροφικών σχημάτων που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων, στην πρόληψη του καρκίνου και στην αύξηση της νευρογένεσης στον εγκέφαλο. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο Aging Cell.
Τα τελευταία 30 χρόνια οι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει ότι κάποιοι διατροφικοί περιορισμοί, όπως η διαλείπουσα νηστεία, μπορούν να βελτιώσουν τη γνωστική απόδοση και να παρατείνουν το προσδόκιμο ζωής. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι θερμιδικός περιορισμός, δηλαδή η μείωση της πρόσληψης θερμίδων κατά 20-30% διατηρώντας παράλληλα την ποιότητα των θρεπτικών συστατικών, μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και καρκίνου και αυξάνει την παραγωγή νέων νευρώνων στον εγκέφαλο.
Σε προηγούμενη μελέτη σε ποντίκια, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι όταν χορήγησαν σε ηλικιωμένα ποντίκια αίμα από νεότερα ποντίκια, τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου των πρώτων ανανεώθηκαν και κατά συνέπεια βελτιώθηκε η ροή αίματος στον εγκέφαλο και αυξήθηκε η νευρογένεση και η γνωστική ικανότητα. Οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης, λοιπόν, πήγαν τη θεωρία αυτή ένα βήμα παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι, εφόσον ο θερμιδικός περιορισμός και η συμπλήρωση νεανικού αίματος ήταν αποτελεσματικά στην αναζωογόνηση των οργάνων, πιθανότατα έχουν κάποιους κοινούς μηχανισμούς.
Έτσι, εξέτασαν το μόριο GDF11, το οποίο ανήκει στην πρωτεϊνική ομάδα του Αναπτυξιακού Παράγοντα Διαφοροποίησης (GDF) και εμπλέκεται στην εμβρυϊκή ανάπτυξη, με τους επιστήμονες να έχουν ήδη γνώση της ικανότητάς του να αναζωογονεί τον γερασμένο εγκέφαλο. «Χορηγώντας στα ηλικιωμένα ποντίκια το μόριο αυτό, παρατηρήσαμε αύξηση στη νευρογένεση και μετασχηματισμό των αιμοφόρων αγγείων», εξηγεί η Lida Katsimpardi, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. Οι επιστήμονες παρατήρησαν, επίσης, ότι τα ποντίκια που είχαν λάβει το GDF11 έχασαν βάρος χωρίς να σημειωθεί απώλεια της όρεξης, φαινόμενο που τους έκανε να πιστεύουν ότι το μόριο αυτό θα μπορούσε να συνδέσει τον θερμιδικό περιορισμό και τις αναγεννητικές επιδράσεις του νεανικού αίματος.
Το επόμενο βήμα των ερευνητών είναι να επιβεβαιώσουν τη θεωρία αυτή μελετώντας την αδιπονεκτίνη, ορμόνη που εκκρίνεται από τον λιπώδη ιστό και προκαλεί απώλεια βάρους χωρίς απώλεια της όρεξης. «Στα ζώα που χορηγήσαμε το GDF11, παρατηρήσαμε υψηλά επίπεδα αδιπονεκτίνης, πράγμα που δείχνει ότι το μόριο αυτό προκαλεί μεταβολικές αλλαγές παρόμοιες με αυτές που συμβαίνουν από τον θερμιδικό περιορισμό», τονίζει η Δρ. Katsimpardi.
Μέχρι πρόσφατα, ο ρόλος του GDF11 στη γήρανση ήταν αμφιλεγόμενος, με τους μηχανισμούς πίσω από αυτό να είναι σχεδόν άγνωστοι. Τα ευρήματα της μελέτης αυτής δείχνουν ότι η πρόκληση φαινομένων παρόμοιων με αυτά που αναφέρονται στον θερμιδικό περιορισμό οδηγεί στην ενεργοποίηση της αδιπονεκτίνης και στη νευρογένεση. «Πρόκειται για ευρήματα που ενθαρρύνουν και στηρίζουν τη θεραπευτική χρήση του GDFς11 σε κάποιες μεταβολικές παθήσεις, όπως η παχυσαρκία, αλλά και σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις», καταλήγει ο Pierre-Marie Lledo, ερευνητής στο CNRS και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.
