Μια εξέταση στον οδοντίατρο θα μπορούσε να αποκαλύψει σε 5-10 λεπτά τον κίνδυνο για περιοδοντίτιδα, διαβήτη και μεταβολικό σύνδρομο, τρεις χρόνιες παθήσεις που συνδέουν πολύπλοκα φλεγμονώδη μονοπάτια. Στο συμπέρασμα αυτό οδηγήθηκε διεπιστημονική ομάδα με συμμετοχή Ελλήνων ερευνητών, της Δήμητρας Σακελλάρη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και του Ανδρέα Γρηγοριάδη από το 424 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Εκπαιδεύσεως.
Η επιστημονική εργασία, που δημοσιεύθηκε στο Diagnostics, αφορά σε ανασκόπηση δεδομένων από αναγνωρισμένες βάσεις ερευνών (PubMed, ScienceDirect, Scopus κ.α.) για τις διαγνωστικές δυνατότητες του aMMP-8 Rapid Test, μιας παρακλίνιας διαγνωστικής εξέτασης για τη μέτρηση της ενεργού μεταλλοπρωτεϊνάσης της μήτρας-8 (active matrix metalloproteinase-8/aMMP-8) στο σάλιο, και πώς μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο στον εντοπισμό και διαχείριση ατόμων με μεταβολικές διαταραχές.
Η aMMP-8, ένζυμο που παράγεται από τον οργανισμό και έχει τη δυνατότητα να διασπά το κολλαγόνο τύπου Ι και ΙΙΙ, αποτελεί αξιόπιστο δείκτη φλεγμονής που, όταν εντοπίζεται σε υψηλές συγκεντρώσεις στο σάλιο, υποδεικνύει καταστροφή του συνδετικού ιστού στα ούλα. Επί τούτω εξετάζεται για τη διάγνωση και παρακολούθηση της περιοδοντίτιδας, η οποία έχει αναγνωρισμένα συσχετιστεί με συστηματικά νοσήματα:
- ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο περιοδοντίτιδας έως και τρεις φορές, ενώ η περιοδοντική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει τον γλυκαιμικό έλεγχο
- η παχυσαρκία, η υπέρταση και η αντίσταση στην ινσουλίνη, χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου, εντείνουν τη φλεγμονή.
- η περιοδοντίτιδα κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτης κύησης.
Έγκαιρη διάγνωση
Οι ερευνητές ανέτρεξαν σε εμπειρικές και θεωρητικές μελέτες, που ανέδειξαν κατ’ αρχάς το πολυπαραγοντικό υπόστρωμα της περιοδοντίτιδας, που περιλαμβάνει το δυσβιοτικό βιοφίλμ (επικράτηση επιβλαβών μικροοργανισμών στη μικροβιακή πλάκα), τη γενετική προδιάθεση, την αντίδραση του ξενιστή (φλεγμονώδης απόκριση του ανοσοποιητικού) και περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. κάπνισμα και κακή στοματική υγιεινή).
Έπειτα, αναδείχθηκε η ικανότητα του aMMP-8 Rapid Test στον εντοπισμό του διαβήτη και του μεταβολικού συνδρόμου, καθώς αυξημένα επίπεδα aMMP-8 συνδέθηκαν σταθερά με κακή ρύθμιση του σακχάρου, συστηματική φλεγμονή και καταστροφή περιοδοντικού ιστού
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ασθενείς με υψηλά επίπεδα aMMP-8 μπορούν να παραπέμπονται για περαιτέρω ιατρικές εξετάσεις, όπως έλεγχο γλυκόζης, για να αποκλείσουν ή να διαχειριστούν υποκείμενες μεταβολικές διαταραχές και, αντιστρόφως, οι επαγγελματίες υγείας που διαχειρίζονται άτομα με διαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο (π.χ. διαβητολόγοι, ενδοκρινολόγοι) να αξιοποιήσουν το τεστ για την παρακολούθηση της πορείας των ασθενών ή και την ανίχνευση ακόμα περιοδοντικών προβλημάτων.
Καλύτερo από συμβατικές μεθόδους
Η aMMP-8 Rapid Test φάνηκε να υπερέχει συγκριτικά με παραδοσιακές διαγνωστικές μεθόδους, όπως ο έλεγχος του βάθους των περιοδοντικών θυλάκων, που μετράται με ειδικό καθετήρα, και οι ακτινογραφίες για τη μέτρηση της οστικής απώλειας, χάρη, κατ’ αρχάς, στην εύκολη διενέργειά του με χρήση στοματικού διαλύματος, στον μη επεμβατικό χαρακτήρα του, κυρίως, όμως, διότι μπορεί να ανιχνεύσει ενεργές νόσους προτού εγκατασταθούν σοβαρές βλάβες.
Έτσι, με έγκαιρες παρεμβάσεις, θα μπορούσε να μειωθεί ο κίνδυνος για επιπλοκές που σχετίζονται με την ανεξέλεγκτη περιοδοντίτιδα, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, και επιπλοκές σχετιζόμενες με τον διαβήτη, όπως η αμφιβληστροειδοπάθεια και η νεφροπάθεια.
Τέλος, τα αποτελέσματα τόνισαν την αξία του τεστ στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των περιοδοντικών θεραπειών, ιδίως σε διαβητικούς ασθενείς, όπου ο έλεγχος της φλεγμονής είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταβολική σταθερότητα. Επί τούτω, οι ερευνητές, αναφέρθηκαν σε υποστηρικτικές θεραπείες για τη μείωση των βακτηρίων στο στόμα, όπως η χαμηλή δόση δοξυκυκλίνης και οι στοματικές πλύσεις με φωτοενεργοποίηση, σύγχρονη θεραπευτική μέθοδος που βασίζεται στη χρήση ενός φωτοενεργού παράγοντα (συνήθως ουσίας με χρωστικές ή φωτοευαίσθητες ενώσεις) και την έκθεσή του σε μια πηγή φωτός συγκεκριμένου μήκους κύματος.
Αδυναμίες της μελέτης
Ανάμεσα στου περιορισμούς της έρευνας, η επιστημονική ομάδα αναγνώρισε μεθοδολογικά ζητήματα, όπως οι προκαταλήψεις που ενέχουν οι διατομεακές μελέτες, η απουσία διαχρονικής έρευνας για την επικύρωση των αποτελεσμάτων και η μη διερεύνηση της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας για την ευρεία εφαρμογή του τεστ.
Το σημείο του σώματος που αποκαλύπτει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και διαβήτη
Υπνική άπνοια: Δεν φαντάζεστε ποιος γιατρός μπορεί να εντοπίσει πρώτος τον κίνδυνο
Βούρτσισμα δοντιών: Πόσα λεπτά είναι αρκετά – Γιατί δεν φτάνουν τα δύο
