Στη μάχη κατά της λιπώδους νόσου του ήπατος, οι ερευνητές αναζητούν όλες τις πιθανές λύσεις. Μια από αυτές φαίνεται πως θα μπορούσε να είναι ήδη διαθέσιμη, αξιοποιώντας τη δράση ορισμένων πειραματικών φαρμάκων για την απώλεια βάρους και τον διαβήτη, όπως η ρετατρουτίδη ή η γνωστή πια σεμαγλουτίδη.
Ξεκινώντας τη διερεύνηση τους από την κατανόηση του τρόπου που το ήπαρ μεταβολίζει το λίπος, οι ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Yale (YSM), διαπίστωσαν αρχικά ότι τα άτομα με στεατική ηπατική νόσο που σχετίζεται με μεταβολική δυσλειτουργία (MASLD) «καίνε» το λίπος στο ήπαρ με τον ίδιο ρυθμό όπως τα άτομα χωρίς τη νόσο.
Επιπλέον, όμως, η ερευνητική ομάδα παρατήρησε ότι η αύξηση των επιπέδων της σχετιζόμενης με τη γλυκόζη ορμόνης γλυκαγόνης στο αίμα διεγείρει τον μεταβολισμό του ήπατος τόσο σε υγιή άτομα όσο και σε άτομα με λιπώδη νόσο του ήπατος. Αυτό είναι σημαντικό επειδή ορισμένα πειραματικά φάρμακα για την απώλεια βάρους και τον διαβήτη, όπως η ρετατρουτίδη, περιέχουν επίσης ένα συστατικό αγωνιστή της γλυκαγόνης – ένα ευπρόσδεκτο εύρημα που υποδηλώνει ότι τα φάρμακα αυτά φαίνεται να καταπολεμούν τη λιπώδη νόσο του ήπατος μέσω πολλαπλών μηχανισμών.
Η στεατική ηπατική νόσος που σχετίζεται με μεταβολική δυσλειτουργία (MASLD) επηρεάζει πλέον σχεδόν το 40% των ενηλίκων. Η πάθηση προκαλείται λόγω της εναπόθεσης λίπους στο ήπαρ, οδηγώντας σε φλεγμονή, ίνωση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μόνιμη ηπατική βλάβη ή καρκίνο του ήπατος.
Ο Δρ Gerald Shulman, MD, Ph.D., καθηγητής Ιατρικής (Ενδοκρινολογίας) George R. Cowgill και καθηγητής κυτταρικής και μοριακής φυσιολογίας στο YSM επισημαίνει ότι, ενώ υπάρχουν ορισμένα φάρμακα για τη θεραπεία της λιπώδους νόσου του ήπατος, συμπεριλαμβανομένου του πρόσφατα εγκεκριμένου από τον FDA φαρμάκου ρεσμετιρόμη, οι θεραπείες αυτές δεν λειτουργούν για όλους τους ασθενείς. Όπως υποδεικνύει, οι θεραπείες που αναζωογονούν τη μιτοχονδριακή οξείδωση του λίπους στο ήπαρ θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια χρήσιμη προσέγγιση.
Πρόκειται για τη μεταβολική διαδικασία που χρησιμοποιούν τα ηπατικά κύτταρα για να μετατρέψουν το λίπος σε ενέργεια. Εάν οι ερευνητές μπορούσαν να εντοπίσουν έναν τρόπο να αυξήσουν τις δυνάμεις καύσης λίπους των μιτοχονδρίων του ήπατος, αυτό θα μπορούσε να μειώσει τις εναποθέσεις λίπους στο ήπαρ και ενδεχομένως να αντιστρέψει και την MASLD και τη στεατοηπατίτιδα που σχετίζεται με μεταβολική δυσλειτουργία (MASH).
Ο καίριος ρόλος της γλυκαγόνης
Διερευνώντας περαιτέρω, ο Δρ Shulman και η ομάδα του, σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, που εξέταζαν τον μεταβολισμό του ήπατος σε κύτταρα ή σε δοκιμαστικούς σωλήνες στο εργαστήριο, εξέτασαν τον μεταβολισμό του ηπατικού λίπους σε 12 υγιείς εθελοντές και τον συνέκριναν με εκείνον 13 εθελοντών της μελέτης με MASLD (λιπώδες ήπαρ με φλεγμονή) και 13 εθελοντών με τη συναφή πάθηση μεταβολική δυσλειτουργία που σχετίζεται με το στεατικό ήπαρ ή MASL, μια λιγότερο σοβαρή μορφή λιπώδους ήπατος.
Με τη δική τους προσέγγιση, οι εθελοντές της μελέτης υποβλήθηκαν σε έγχυση ενός μείγματος τριών σταθερών (μη ραδιενεργών) ισοτόπων που επέτρεψε στους επιστήμονες να ανιχνεύσουν τον μεταβολισμό των επιφανειών στις οποίες επιδρούν τα ένζυμα και να ποσοτικοποιήσουν τα ποσοστά της ηπατικής μιτοχονδριακής οξείδωσης και της γλυκονεογένεσης, όπως συμβαίνει στο σώμα.
Διαπίστωσαν ότι και οι τρεις ομάδες είχαν τα ίδια ποσοστά μιτοχονδριακής οξείδωσης στο ήπαρ. Η ορμόνη της γλυκαγόνης, που διεγείρει την παραγωγή γλυκόζης, ανέβασε τα ποσοστά της ηπατικής μιτοχονδριακής οξείδωσης του λίπους στις ομάδες των υγιών εθελοντών και της MASL κατά 50 έως 75%.
«Αυτό υποδηλώνει ότι η αύξηση της γλυκαγόνης θα έχει πρόσθετα ευεργετικά αποτελέσματα για τη μείωση του ηπατικού λίπους, όχι μόνο μειώνοντας την ενεργειακή πρόσληψη, αλλά και αυξάνοντας την ηπατική ενεργειακή δαπάνη», δήλωσε ο Δρ Shulman. Τα άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα για την απώλεια βάρους που επίσης ανακουφίζουν το λιπώδες ήπαρ έχουν μειωμένη όρεξη και γενικά καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες, μειώνοντας τη συνολική ενεργειακή τους πρόσληψη.
Εν ολίγοις και σύμφωνα με τα ευρήματα, τα φάρμακα που ενισχύουν τα επίπεδα της ορμόνης θα μπορούσαν να θεραπεύσουν το λιπώδες ήπαρ αυξάνοντας την ενεργειακή δαπάνη. Είναι γνωστό ότι τα φάρμακα με αγωνιστές GLP-1, όπως η σεμαγλουτίδη, μπορούν να καταπολεμήσουν το υπερβολικό ηπατικό λίπος προωθώντας την απώλεια βάρους και μειώνοντας τη συνολική πρόσληψη ενέργειας. Πειραματικά φάρμακα που συνδυάζουν αγωνιστές GLP-1 με ενώσεις που αυξάνουν τα επίπεδα γλυκαγόνης βρέθηκαν πρόσφατα να θεραπεύουν αποτελεσματικά τη λιπώδη νόσο του ήπατος.
Λιπώδες ήπαρ: Οι τρεις σιωπηλοί εχθροί του ήπατος – Ποιοι πρέπει να προσέχουν περισσότερο
