Μπορεί η παράλειψη ενός γεύματος σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας να μειώσει τις πιθανότητες εκδήλωσης παχυσαρκίας ή διαβήτη; Απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπάθησαν να δώσουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Otago, μέσω των δύο μελετών που πραγματοποίησαν και δημοσίευσαν στα Endocrinology και FASEB Journal αντίστοιχα.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες βρήκαν ενδείξεις που συνδέουν τον διαβήτη και την παχυσαρκία με τον κιρκαδιανό ρυθμό, δηλαδή το βιολογικό ρολόι μας. Κατά τη διάρκεια της μελέτης εξέτασαν τις επιπτώσεις της διαταραχής του κιρκαδιανού ρυθμού σε ποντίκια, μέσα σε ένα ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον και διαπίστωσαν ότι το επαναλαμβανόμενο jetlag οδηγούσε σε αύξηση του βάρους των τρωκτικών και έντονα συμπτώματα διαβήτη.
«Πρέπει να σκεφτούμε τι μπορεί να διαταράσσει το βιολογικό μας ρολόι. Οτιδήποτε παρεμβαίνει σε αυτό, όπως το jetlag, η εργασία σε βάρδιες ή η έκθεση στο τεχνητό φως σε λάθος στιγμή της ημέρας, μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό για την υγεία. Το πολύ έντονο φως στους δρόμους, για παράδειγμα, διαταράσσει τη μελατονίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει τον κιρκαδιανό ρυθμό, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο», αναφέρει ο αναπληρωτής καθηγητής Alexander Tups.
Ο ίδιος ελπίζει ότι τα ευρήματα αυτά θα δώσουν το έναυσμα για πειράματα και σε ανθρώπους, προκειμένου να διερευνηθεί η ένταση με την οποία το τεχνητό φως καταστέλλει τη μελατονίνη. Έχοντας αυτά τα δεδομένα θα μπορέσουν να ληφθούν οι κατάλληλες αποφάσεις για τη σωστή επιλογή πηγών τεχνητού φωτός στους δημόσιους χώρους.
Σε μια δεύτερη, ξεχωριστή μελέτη οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τον τρόπο με τον οποίο το κιρκαδιανό ρολόι επηρεάζει την ικανότητα επεξεργασίας των λιπαρών τροφίμων από τον οργανισμό, βρίσκοντας έτσι περαιτέρω ενδείξεις που υποστηρίζουν τη δημοφιλή τεχνική απώλειας βάρους, την παράλειψη γευμάτων.
«Έχει μεγάλη σημασία η ώρα που τρώει κανείς. Το σώμα μας παράγει ορμόνες που λειτουργούν για την αντιμετώπιση των λιπαρών τροφίμων που καταναλώνονται σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Αν αποφεύγουμε την κατανάλωση φαγητού σε στιγμές που αυτές οι ορμόνες δεν λειτουργούν, μπορούμε να μειώσουμε τις επιβλαβείς συνέπειες της λιπαρής διατροφής», αναφέρει η Δρ. Tups.
Η κρίσιμης σημασίας ορμόνη όσον αφορά στην ώρα του φαγητού είναι η λεπτίνη, μια ορμόνη που ρυθμίζει το βάρος του σώματος. Ως εκ τούτου, οι επιπτώσεις της κατανάλωσης φαγητού υψηλών λιπαρών είναι εκτεταμένες κατά τη διάρκεια των περιόδων της ημέρας όπου παρατηρείται αντίσταση στη λεπτίνη.
Οι επιστήμονες λοιπόν ανακάλυψαν ότι, αντίθετα με την τρέχουσα αντίληψη, η αντίσταση στη λεπτίνη δεν παρατηρείται καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας στα παχύσαρκα ποντίκια. «Υπάρχουν στιγμές που τα ποντίκια είναι ακόμα ευαίσθητα στην ορμόνη, οπότε αν το διατροφικό πρόγραμμα περιοριστεί σε αυτή την περίοδο τα πλεονεκτήματα μπορούν να μεγιστοποιηθούν», σχολιάζει σχετικά ο Δρ. Tups.
Όπως αποδείχθηκε, η μεταβολική υγεία των ποντικιών που δεν είχαν πρόσβαση σε λιπαρά τρόφιμα αργά το βράδυ και νωρίς το πρωί, διαστήματα δηλαδή που τα τρωκτικά παρουσίαζαν αντίσταση στη λεπτίνη, επηρεάστηκε σημαντικά.
Λόγω της διαφοράς που έχουν οι άνθρωποι και τα ποντίκια όσον αφορά στο ωράριο της ημέρας, όμως,οι επιστήμονες δεν μπορούν ακόμα να είναι ξεκάθαροι ως προς το ποιο γεύμα θα πρέπει να παραλείπουμε για να χάσουμε βάρος.
«Αν τα αποτελέσματα αυτά μεταφραστούν και στους ανθρώπους, η απάντηση θα είναι πιθανότητα το βραδινό. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η διαδικασία αυτή πρέπει να βρίσκεται σε αντιστοιχία με το κιρκαδιανό ρολόι του καθενός, το οποίο εξαρτάται από το προσωπικό του πρόγραμμα. Αν, δηλαδή, κάποιος είναι πρωινός ή βραδινός τύπος, θα διαλέξει να παραλείψει το αντίστροφο γεύμα μέσα στην ημέρα του», καταλήγει ο Δρ. Tups.
