Το μικροβίωμα του εντέρου ενδεχομένως να επηρεάζει την πορεία της πλάγιας αμυοτροφικής (ή πλευρικής) σκλήρυνσης (ALS) ευρύτερα γνωστής ως «νόσο του κινητικού νευρώνα» ή νόσος του Lou Gehrig, από την οποία έπασχε ο διάσημος Βρετανός φυσικός, Stephen Hawking.
Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν ερευνητές από το Ινστιτούτο Επιστήμης Weizmann, στο Ισραήλ, σύμφωνα με άρθρο του Nature.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν σε ζωικό μοντέλο με πάθηση που έμοιαζε με τη νόσο του κινητικού νευρώνα, ότι η πορεία της επιβραδύνθηκε αφού στα ποντίκια εμφυτεύτηκαν συγκεκριμένα στελέχη εντερικών μικροβίων ή έλαβαν ουσίες που εκκρίνονται από αυτά.
Ο καθηγητής Eran Elinav και η ομάδα του συνεργάστηκαν τον καθηγητή Eran Segal για να διερευνήσουν τον ρόλο του εντερικού μικροβιώματος στην ανίατη νευρολογική πάθηση με την πολλαπλή ονομασία.
«Δεδομένου ότι όλο και περισσότερα στοιχεία τεκμηριώνουν ότι το μικροβίωμα παίζει ρόλο στην εγκεφαλική λειτουργία και τη νοσηρότητα θελήσαμε να μελετήσουν τον ρόλο του στην ALS», εξηγεί ο Δρ. Segal, που συνεργάστηκε στη συγκεκριμένη μελέτη με τους μεταδιδακτορικούς ερευνητές Eran Blacher και Σταύρο Πασιαρδή (γενετιστή στο Τμήμα Ιολογίας του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής της Κύπρου).
Η επιστημονική ομάδα διενήργησε σειρά πειραμάτων τα οποία έδειξαν ότι τα συμπτώματα της ζωικής εκδοχής της ALS σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια επιδεινώνοντας μετά την χορήγηση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος για την εκκαθάριση σημαντικού μέρους του εντερικού μικροβιώματος τους. Επίσης, παρατήρησαν ότι τα συγκεκριμένα πειραματόζωα δυσκολεύονταν να επιβιώσουν σε αποστειρωμένο περιβάλλον.
Εν συνεχεία με τη χρήση υπολογιστικών μοντέλων οι ειδικοί κωδικοποίησαν τη σύσταση και τη λειτουργία του μικροβιώματος των τρωκτικών με ALS, και τα συνέκριναν με κανονικά ποντίκια. Έτσι εντόπισαν 11 μικροβιακά στελέχη που τροποποιήθηκαν όταν η πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση εξελισσόταν ή πριν ακόμα τα ποντίκια εκδηλώσουν την πλήρη συμπτωματολογία της νόσου. Όταν όμως απομόνωσαν τα συγκεκριμένα μικροβιακά στελέχη και τα χορήγησαν ένα-ένα, με τη μορφή προβιοτικού συμπληρώματος, τα τρωκτικά με ALS μετά την αγωγή με αντιβιοτικά, κάποια εκ των στελεχών είχαν ξεκάθαρα αρνητική επίπτωση, αλλά το Akkermansia muciniphila επιβράδυνε την πορεία της νόσου και παρέτεινε την επιβίωσή τους.
Αυτό ώθησε τους ερευνητές να μελετήσουν περαιτέρω τον μηχανισμό μέσω του οποίου το Akkermansia muciniphila είχε θετική επίδραση. Από τα χιλιάδες μικρά μόρια που εκκρίνονταν από το συγκεκριμένο βακτήριο, τα επίπεδα της νικοτιναμίδης στο αίμα και στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό των ποντικών με ALS μειώθηκαν μετά από αγωγή με αντιβιοτικά και αυξήθηκαν αφού αυτά τα ποντίκια έλαβαν Akkermansia muciniphila.
Προς επιβεβαίωσε της παρατήρησης ότι η νικοτιναμίδη μπορεί να ανακόψει την εξέλιξη της πλάγιας αμυοτροφικής σκλήρυνσης οι επιστήμονες συνέχισαν να χορηγούν στα πειραματόζωα το εν λόγω μόριο. Και πράγματι παρατήρησαν βελτίωση της κατάστασής τους. Μάλιστα, μια λεπτομερής μελέτη της γονιδιακής έκφρασης στους εγκεφάλους των ποντικιών έδειξε ότι τη νικοτιναμίδη βελτίωσε τη λειτουργία των κινητικών νευρώνων τους.
