Η ανθεκτικότητα που έχουν αναπτύξει πολλά βακτήρια, τα οποία προκαλούν επικίνδυνες λοιμώξεις, στα υπάρχοντα αντιβιοτικά αποτελεί μια τεράστια παγκόσμια πρόκληση σήμερα για την επιστημονική κοινότητα. Η κατάχρηση των αντιβιοτικών στην Ιατρική, την Γεωργία και την Κτηνοτροφία, αποτελεί την κύρια αιτία για το επικείμενο «τέλος των αντιβιοτικών» και την επιστροφή της ανθρωπότητας σε εποχές που ελάσσονες λοιμώξεις οδηγούσαν στον θάνατο, προειδοποιούν οι επιστήμονες.
Κι επειδή η ανακάλυψη νέων ισχυρότερων αντιβιοτικών έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής δύσκολη υπόθεση, οι ερευνητές έχουν επικεντρώσει τις προσπάθειες τους στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των υπαρχόντων.
Τα κράνα, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει δημοφιλή τόσο για τη γεύση όσο και για τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν. Αλλά μια νέα καναδική μελέτη που δημοσιεύεται στο Advanced Science τους προσθέτει μια ακόμα ιδιότητα, την ικανότητα να βοηθήσουν τον ανθρώπινο οργανισμό να καταπολεμήσει επικίνδυνα βακτήρια.
Ομάδα ειδικών από το Πανεπιστήμιο McGill και το Εθνικό Ινστιτούτο Επιστημονικής Έρευνας (INRS) του Μόντρεαλ όταν χορήγησε σε παθογόνα βακτήρια μόρια που είχε εξάγει από κράνα, τα βακτήρια έγινε πιο ευάλωτα σε μικρότερες δόσεις αντιβιοτικών. Επιπλέον, τα βακτήρια δεν ανέπτυξαν αντίσταση στα αντιβιοτικά.
Η ιδέα για την εκπόνηση της μελέτης προέκυψε από την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι ο χυμός από κράνα προστατεύει από τις ουρολοιμώξεις.
Οι ειδικοί εστίασαν λοιπόν στα βακτήρια που συνήθως προκαλούν ουρολοιμώξεις, πνευμονία και γαστρεντερίτιδα: Proteus mirabilis, Pseudomonas aeruginosa και Escherichia coli.
«Υπό φυσιολογικές συνθήκες όταν χορηγούμε σε βακτήρια αντιβιοτικά σε εργαστηριακές συνθήκες, με την πάροδο του χρόνου αναπτύσσεται αντίσταση. Αλλά όταν χορηγήσαμε ταυτόχρονα στα συγκεκριμένα βακτήρια αντιβιοτικό και εκχύλισμα από κράνα, δεν αναπτύχθηκε ανθεκτικότητα. Αυτό μας εξέπληξε μεν, αλλά ευχάριστα, καθώς αποτελεί μια σημαντική πρόοδο στη μάχη κατά των υπερανθεκτικών βακτηρίων», σημειώνει η Nathalie Tufenkji, καθηγήτρια Χημικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο McGill και συγγραφέας της μελέτης.
Οι περαιτέρω εργαστηριακές αναλύσεις έδειξαν ότι το εκχύλισμα από τα κράνα αύξανε την ευαισθησία των βακτηρίων στα αντιβιοτικά με διττό τρόπο: πρώτα έκανε το τοίχωμα του βακτηριακού κυττάρου πιο προσπελάσιμο από το αντιβιοτικό και έπειτα, παρενέβαινε στον μηχανισμό που χρησιμοποιούσαν τα βακτήρια για να αποβάλλουν τους αντιβιοτικούς παράγοντες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι παρουσία του εκχυλίσματος τα αντιβιοτικά εισχωρούσαν στα βακτήρια πιο εύκολα και τα τελευταία δυσκολεύονταν να αποβάλλουν τα αντιβιοτικά, γεγονός που εξηγεί γιατί χρειάζονταν μικρότερες δόσεις για να αντιμετωπιστούν.
Έπειτα οι ερευνητές επιχείρησαν να επαληθεύσουν τα αρχικά ευρήματα σε ζωικά μοντέλα. Μόλυναν λοιπόν έντομα με βακτήρια και παρατήρησαν την συνεργατική δράση κράνων και αντιβιοτικών και σε αυτά.
«Τα νέα είναι εξαιρετικά», σχολιάζει ο Éric Déziel, καθηγητής Μικροβιολογίας στο INRS και συμμετέχων στην συγγραφή της μελέτης.
Και εξηγεί ότι η παρατηρούμενη συνεργατική δραστηριότητα «παράγεται από μόρια που ονομάζονται προανθοκυανιδίνες. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές προανθοκυανιδίνες και ενδεχομένως να συνεργάζονται για να παραχθεί αυτό το αποτέλεσμα. Πρέπει να συνεχίσουμε την έρευνα για να καθορίσουμε ποιες είναι πιο ενεργές στην συνέργεια με τα αντιβιοτικά».
Αν τα προαναφερόμενα πειραματικά δεδομένα επιβεβαιωθούν και σε μεγαλύτερα ζωικά μοντέλα, συγκεκριμένα αντιβιοτικά θα μπορούσαν και πάλι να καταστούν χρήσιμα και αποτελεσματικά απλώς με την προσθήκη εκχυλίσματος από κράνα.
