Γράφουν οι Δρ. Πέτρος Λ. Θωμάκος και Δρ. Χρήστος Σπ. Ζούπας, Διαβητολογικό Κέντρο και Κλινική Νοσοκομείου «ΥΓΕΙΑ»
Στις 11 του Ιανουαρίου 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια, από την ημέρα που έγινε η πρώτη ένεση ινσουλίνης, σε ένα 14χρονο αγόρι από τον Καναδά, που αργοπέθαινε στην αγκαλιά της μητέρας του και ονομαζόταν Leonard Thomson!
Η αληθινή ιστορία του πρώτου παιδιού στον κόσμο, που σώθηκε χάρη στην ινσουλίνη, μπορεί να ξεδιπλώσει το μεγαλείο και την προσφορά, όσων επιστημόνων συνέβαλαν στην κορυφαία αυτή ανακάλυψη.
Η ινσουλίνη, γλίτωσε τον Leonard από βέβαιο θάνατο και του χάρισε τη δυνατότητα να ζήσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, σχεδόν φυσιολογικά, μέχρι να πεθάνει, κατά τραγική ειρωνεία, από βρογχοπνευμονία τον Απρίλιο του 1935, λίγο καιρό πριν ανακαλυφθούν τα αντιβιοτικά.
Ο Leonard Thomson, γεννήθηκε στο Τορόντο του Καναδά το 1908. Για πρώτη φορά ήλθε σε επαφή με τον ιατρικό κόσμο της εποχής του, όταν στις 2 Δεκεμβρίου 1921 μπήκε στο Γενικό Νοσοκομείο του Τορόντο εξ αιτίας μιας ασυνήθιστης πολυουρίας και έντονης συχνουρίας ιδιαίτερα τη νύχτα.
Στο νοσοκομείο, οι εξετάσεις δεν άργησαν να αποδείξουν, ότι ο μικρός Leonard έπασχε από νεανικό Σακχαρώδη Διαβήτη. Ήταν ακριβώς 13 χρονών και ζύγιζε μόλις 29 κιλά.
Ο Leonard Thomson πριν και μετά τη θεραπεία με ινσουλίνη
Αμέσως μετά τη διάγνωση, μπήκε στο καθιερωμένο θεραπευτικό σχήμα της εποχής, που δεν ήταν τίποτα άλλο από μία αυστηρά περιορισμένη δίαιτα 450 θερμίδων, η οποία περιλάμβανε μόνο χορταρικά και στην οποία προστίθεντο εναλλάξ λίγο κρέας ή φρούτα.
Με την αυστηρότατη δίαιτα, η κατάσταση του βελτιώθηκε ελάχιστα. Το σάκχαρο αίματος κυμαινόταν από 350 έως 560 mg/dL και η οξόνη στα ούρα από + έως ++++!
Τον Ιανουάριο του 1922, ο μικρός Leonard είχε αδυνατίσει πάρα πολύ και οι γιατροί που τον παρακολουθούσαν, στη Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου του Τορόντο, δεν ήλπιζαν ότι θα ζήσει πολύ ακόμα!
Άλλωστε όλα τα παιδιά της προ-ινσουλινικής περιόδου, δεν ζούσαν περισσότερο από 2-4 χρόνια και αυτά στερημένα, πεινασμένα και μαρτυρικά.
Τον ίδιο ακριβώς καιρό, οι Banding και Best, μετά από μήνες σκληρής και επίπονης ερευνητικής προσπάθειας, μέσα σε αντίξοες και προβληματικές συνθήκες, μόλις είχαν παρασκευάσει το πρώτο παγκρεατικό εκχύλισμα, που ελάττωνε το σάκχαρο σε παγκρεατεκτομηθέντα σκυλιά και ήταν έτοιμοι να το χορηγήσουν δοκιμαστικά σε ανθρώπους.
Η ώρα της κλινικής εφαρμογής σε ανθρώπους είχε φθάσει!
Όμως, ούτε ο Banding, ούτε ο Best, σαν ερευνητές, είχαν κλινική αρμοδιότητα χορήγησης του νέου «φαρμάκου», σε ασθενείς που νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο! Αυτό το αγνοούσαν!
Καθώς βάδιζαν στο διάδρομο, του Νοσοκομείου με τη σύριγγα του «νέου φαρμάκου» στο χέρι, για τη μεγάλη στιγμή, ο Καθηγητής και οι γιατροί της Παιδιατρικής κλινικής του Νοσοκομείου τους απαγόρευσαν να μπουν στο θάλαμο και να χορηγήσουν την ανακάλυψή τους.
Mετά από πολλές συζητήσεις, διαμάχες και αντιπαραθέσεις, σε συνεννόηση του τμήματος Φυσιολογίας, υπό τον Καθηγητή MacLeod, στο οποίο ανήκαν οι δύο ερευνητές και της Παιδιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου του Τορόντο, αποφασίσθηκε η πρώτη δοκιμή να γίνει στις 11 Ιανουαρίου 1922, από τους γιατρούς της Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου του Τορόντο.
Το πρωί της 11ης Ιανουαρίου 1922, ένας νεαρός Γιατρός, ο E.P.Jeffrey, εσωτερικός βοηθός της Παιδιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου του Τορόντο, υπό την εποπτεία και ευθύνη του Επιμελητού του, Dr Walter R. Cambell, χορήγησε ενδομυϊκά 7,5 ml παγκρεατικού εκχυλίσματος, το οποίο ονόμασαν προσωρινά «ορό MacLeod» σε κάθε γλουτό του 14χρονου πια Leonard Thomson!
Ο Banding και ο Best, παρακολουθούσαν την όλη διαδικασία από το παράθυρο της πόρτας του θαλάμου, αφού δεν τους επέτρεψαν να μπουν στο θάλαμο και να παρακολουθήσουν από κοντά, τη πρώτη δοκιμή του παγκρεατικού εκχυλίσματος που αυτοί ανακάλυψαν.
Στις επόμενες 6 ώρες, παρατηρήθηκε μια παροδική ελάττωση του σακχάρου αίματος από 470 σε 320 mg/dL, χωρίς όμως αισθητή βελτίωση της κλινικής κατάστασης του μικρού Leonard.
Η απελπισία και η απογοήτευση στα πρόσωπα των Banding και Best, που περίμεναν εναγωνίως τα αποτελέσματα στο εργαστήριο τους, ήταν εμφανής.
Προς στιγμή πέρασε από το μυαλό τους, ότι απέτυχαν και ήλθε το πλήρωμα του χρόνου να αποσυρθούν από την ερευνητική τους προσπάθεια, που τόσο τους είχε απορροφήσει και ταλαιπωρήσει το τελευταίο διάστημα.
Ο καθηγητής MacLeod όμως, που στην αρχή των ερευνών τους, αμφισβήτησε έντονα τις δυνατότητες των νεαρών επιστημόνων να πετύχουν, εκεί που οι κορυφαίοι ερευνητές της εποχής είχαν αποτύχει, αλλά και οι γιατροί που πραγματοποίησαν την πρώτη ένεση, ούτε που ήθελαν να ακούσουν για εγκατάλειψη της προσπάθειας.
Μάλιστα ζήτησαν περισσότερο παγκρεατικό εκχύλισμα για να ξανα-προσπαθήσουν. Δυστυχώς όμως, το «ιστορικό» αυτό γεγονός, δεν είχε άμεση συνέχεια, διότι δεν υπήρχε άλλο διαθέσιμο παγκρεατικό εκχύλισμα, για συνέχιση της θεραπείας.
Έτσι ο μικρός Leonard άρχισε πάλι την εξαντλητική δίαιτα των 450 θερμίδων.
Στις 18 Ιανουαρίου 1922, οι γιατροί μετά από υπόδειξη του Leonard, διαπίστωσαν στο σημείο των ενέσεων του αριστερού γλουτού, μία σκληρυντική επιφάνεια, η οποία υποδηλούσε την ύπαρξη ενός άσηπτου αποστήματος. Ήταν η υπόδειξη, αλλά και η απόδειξη, ότι το παγκρεατικό εκχύλισμα δεν ήταν ακόμη τόσο καθαρό, ώστε να χρησιμοποιηθεί άφοβα και χωρίς προβλήματα στους ανθρώπους και ιδιαίτερα στα παιδιά.
Εν τω μεταξύ, ο απόηχος της μεγάλης ανακάλυψης άρχισε να γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτός, παρά τα περιορισμένα μέχρι στιγμής αποτελέσματα και τις δυσκολίες επικοινωνίας μεταξύ των επιστημόνων της εποχής.
Ο διάσημος για την εποχή του, Καθηγητής της Φυσιολογίας MacLeod και «αφεντικό» των Banding και Best, άρχισε να συνειδητοποιεί και να αναγνωρίζει τη σημασία της ερευνητικής προσπάθειας των νεαρών επιστημόνων, με αποτέλεσμα να αποφασίσει να εγκαταλείψει όλες τις ερευνητικές του εργασίες και να ρίξει όλο το βάρος του εργαστηρίου του, στη διερεύνηση της φυσιολογικής δράσης του παγκρεατικού εκχυλίσματος, στον ανθρώπινο οργανισμό.
Καθοριστικής σημασίας υπήρξε η συνεργασία και βοήθεια ενός επισκέπτη Καθηγητή Βιοχημείας, του J.P.Collip, ο οποίος δεν άργησε να παρασκευάσει ένα καινούργιο παγκρεατικό εκχύλισμα, πιο καθαρό και περισσότερο δραστικό.
Στις 23 Ιανουαρίου 1922, 5ml από το καινούργιο και καθαρότερο παγκρεατικό εκχύλισμα, που το ονόμασαν «ορό του Collip», ενέθηκε στο υπογάστριο του μικρού Leonard. Ακολούθησαν άλλα 10ml, σε δυο διαδοχικές δόσεις, τις επόμενες 24 ώρες.
Το σάκχαρο αίματος από 520mg/dL το πρωί της 23ης Ιανουαρίου, έπεσε στα 120 mg/dL στις 5:00 το πρωί της επόμενης ημέρας και το βράδυ της 24ης Ιανουαρίου, μετά από δύο διαδοχικές ενέσεις των 10ml, το ζάχαρο ήταν 100 mg/dL!
Πλέον δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία, ότι το παγκρεατικό εκχύλισμα ήταν αποτελεσματικό και ότι ο «ορός του Collip», ήταν πιο καθαρός και δραστικός από τον «ορό του MacLeod».
Ο Collip όμως, από τη χαρά και τον ενθουσιασμό του, που απομόνωσε και «καθάρισε» το παγκρεατικό εκχύλισμα, ξέχασε να καταγράψει λεπτομερώς τη μέθοδο παρασκευής και καθαρισμού του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να το ξαναδημιουργήσει.
Ευτυχώς, ο φιλόδοξος νεαρός βιοχημικός Best, με τη προτροπή του Banding, κατόρθωσε να παρασκευάσει και αυτός, ένα καθαρότερο και πιο δραστικό εκχύλισμα, με αποτέλεσμα, ο νεαρός Leonard να μη σταματήσει τη θεραπεία του.
Η «εποποιία» της ινσουλίνης μόλις είχε αρχίσει!
Από την 23 Ιανουαρίου μέχρι και τις 4 Φεβρουαρίου 1922, ο μικρός Leonard Thomson, συνέχισε να κάνει καθημερινά ενέσεις από το καινούργιο παγκρεατικό εκχύλισμα, με έκδηλη κλινική βελτίωση. Τα σάκχαρο στα ούρα ελαττώθηκε, η οξόνη εξαφανίσθηκε και το παιδί έγινε πιο έξυπνο, πιο ζωηρό και όπως έλεγε ο ίδιος αισθανόταν πιο δυνατός και ικανός να σταθεί για πρώτη φορά, μετά από καιρό, στα πόδια του.
Όταν η χορήγηση του παγκρεατικού εκχυλίσματος σταματούσε, τότε όλα τα αρχικά συμπτώματα και εργαστηριακά ευρήματα ξαναπαρουσιάζονταν.
Κανένας πια δεν διατηρούσε τη παραμικρή αμφιβολία, ότι η “Isletin” η πρώτη ονομασία που δόθηκε στην ινσουλίνη, ήταν προϊόν της εσωτερικής έκκρισης των νησιδίων του παγκρέατος που ρυθμίζει το μεταβολισμό των υδατανθράκων.
Από τη παρατήρηση αυτή, η ινσουλίνη, πήρε τελικά το όνομα της, από τη λατινική λέξη “Insula” που σημαίνει «νήσος» και μας παραπέμπει στα “νησίδια του Langerhans”. Την πρότεινε ο Καθηγητής MacLeod στον Banding και εκείνος τη βρήκε πολύ εύηχη και σωστή.
Εν τω μεταξύ ο μικρός Leonard συνέχισε τις καθημερινές του ενέσεις με μεγάλη κλινική βελτίωση. Βγήκε από το Νοσοκομείο στις 15 Μαΐου 1922, ζυγίζοντας 30,6 κιλά.
Έκτοτε, ο νεαρός Leonard Thomson, χάρις στη ινσουλίνη, άρχισε να ζει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή, εργαζόμενος κατά καιρούς και παίζοντας ακόμη και Baseball!
Η θεραπεία που ακολουθούσε ο Leonard ήταν 30 μονάδες πριν το πρωινό γεύμα, 25 μονάδες πριν το μεσημεριανό, 20 μονάδες πριν το βραδινό και 20 μονάδες πριν κοιμηθεί.
Η «δίαιτα του» περιλάμβανε, 50 γρ. λεύκωμα, 100 γρ. υδατάνθρακες και 160 γρ. λίπη.
Την παρακολούθησή του είχε αναλάβει προσωπικά, ο γιατρός που επέβλεψε τη χορήγηση της πρώτης ένεσης Ινσουλίνης, Walter Cambell.
Ο Leonhard Thomson ενήλικας
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι διάφορες φήμες μας έκαναν να πιστεύουμε, ότι το αγόρι που γλίτωσε από βέβαιο θάνατο και χάρις στην ανακάλυψη της iνσουλίνης μπόρεσε να ζήσει μία σχεδόν φυσιολογική ζωή, είχε χάσει τη ζωή του σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, υποκύπτοντας στα τραύματα του.
Έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να μάθουμε τη πραγματική αλήθεια, για το τέλος, του πρώτου παιδιού στο κόσμο με Σακχαρώδη Διαβήτη, που σώθηκε χάρις στην ινσουλίνη.
Με την ευκαιρία του εορτασμού των 150 χρόνων του Γενικού Νοσοκομείου του Τορόντο, μια ομάδα ιατρών στη προσπάθεια τους να προετοιμάσουν ένα Συμπόσιο αφιερωμένο στο Σακχαρώδη Διαβήτη, ανακάλυψε τυχαία στα αρχεία του νοσοκομείου το τελευταίο ιστορικό του Leonard Thomson!
Το γεγονός αυτό δημιούργησε την αφορμή και τη περιέργεια στους γιατρούς, να αναζητήσουν και να μάθουν, τι τελικά απέγινε το πρώτο παιδί στο κόσμο, που σώθηκε χάρις στη ανακάλυψη της ινσουλίνης.
Έπειτα από λεπτομερή έρευνα και ψάχνοντας στο Παθολόγο-Ανατομικό Μουσείο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Τορόντο, ανακάλυψαν το πάγκρεας του Leonard Thomson, διατηρημένο σε φορμαλίνη και στη Παιδιατρική Κλινική, τα πρώτα φύλλα των ιστορικών του.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του τελευταίου ιστορικού του, μπήκε στο Νοσοκομείο στις 17 Απριλίου 1935, γιατί παρουσίαζε πυρετό, αρθραλγίες, ανορεξία, ναυτία και εμέτους. Παρά τις 80 μονάδες ινσουλίνης που έκανε σε 4 δόσεις, ήταν αδύνατον να σιτισθεί και προοδευτικά έπεσε σε ημι-κωματώδη κατάσταση.
Την επόμενη ημέρα το πρωί παρουσιάσθηκαν ακροαστικά, στην αριστερή βάση του πνεύμονα. Παρά τη χορήγηση υγρών και ινσουλίνης το σάκχαρο παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα και ο πυρετός ανέβηκε στο 39,6.
Το πρωί της τρίτης ημέρας, βρέθηκε σε κωματώδη κατάσταση, τα ακροαστικά είχαν επεκταθεί και στους δυο πνεύμονες και ήταν κυανωτικός.
Η χορήγηση οξυγόνου δεν απέδωσε και στις 2:15 μ.μ. της 20ης Απριλίου 1935, ο Leonard Thomson πέθανε από οξεία αμφοτερόπλευρη βρογχοπνευμονία.
Αυτή είναι η αληθινή ιστορία του πρώτου παιδιού με Σακχαρώδη διαβήτη στο κόσμο, που σώθηκε χάρις στην ινσουλίνη αλλά πέθανε από πνευμονία λίγο πριν ανακαλυφθούν τα αντιβιοτικά.
Αυτή είναι η ιστορία που σφραγίζει μια ολόκληρη εποχή, την προ-ινσουλινική- και ανοίγει μία καινούργια.
Μια εποχή που ο Σακχαρώδης Διαβήτης, «έλιωνε» καθημερινά τα αθεράπευτα διαβητικά παιδιά που ζούσαν 2-4 χρόνια και αυτά μαρτυρικά, πεινασμένα και απελπισμένα.
Και όλα άλλαξαν, από την ημέρα που ανακαλύφθηκε και εφαρμόσθηκε κλινικά στον Leonard Thomson, «αυτό το μυστηριώδες κάτι», η ινσουλίνη.
Η ορμόνη, που άλλαξε τη ζωή και το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων!
Η ορμόνη που χάρισε και χαρίζει τη χαμένη ελπίδα, σε κάθε άνθρωπο με Σακχαρώδη Διαβήτη, προσφέρει δύναμη, κουράγιο και ευεξία, και εξασφαλίζει πολλά και καλά χρόνια ζωής!
Γιατί πραγματικά η ινσουλίνη δεν είναι φάρμακο αλλά «ορμόνη ζωής».
