Η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα συνδέονται στενά με πολλές ασθένειες και αποτελούν παράγοντες που συντελούν σε πολλούς θανάτους. Για να φωτίσουν περισσότερο τη σύνδεση αυτή, ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους για να πραγματοποιήσουν μια σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Genetics.
Στη μελέτη ενεπλάκησαν διάφορες ερευνητικές ομάδες από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και μια ομάδα από το Nord-Trøndelag Health Study (HUNT) και το Κέντρο Γενετικής Επιδημιολογίας Κ.Ο. Jebsen.
«Ανακαλύψαμε διάφορα γονίδια που σχετίζονται με την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. Αναζητήσαμε επίσης τη συσχέτιση μεταξύ αυτών των γονιδίων και του κινδύνου ανάπτυξης διάφορων παθήσεων και διαταραχών», αναφέρει ο καθηγητής Kristian Hveem από το Ερευνητικό Κέντρο HUNT.
Γονίδια και ασθένειες
Οι ερευνητικές ομάδες ανακάλυψαν συνολικά 566 γονιδιακές μεταλλάξεις σε 406 διαφορετικά σημεία του γενετικού υλικού του ανθρώπου, τα οποία ενδεχομένως να συνδέονται είτε με την κατανάλωση αλκοόλ είτε το κάπνισμα. Τα 150 από αυτά τα σημεία συνδέονται και με τις δύο συνήθειες.
Η κατανάλωση αλκοόλ μετρήθηκε ως προς τον αριθμό των μονάδων αλκοόλ, ενώ το κάπνισμα μετρήθηκε ως προς τον ημερήσιο αριθμό τσιγάρων. Από αυτές τις μετρήσεις, λοιπόν, διαπιστώθηκε ότι η ομάδα που είχε γενετική προδιάθεση στο κάπνισμα είχε επίσης γενετική προδιάθεση και σε πολλά προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η ΔΕΠΥ και διάφορες ψυχικές ασθένειες, ενώ ο γενετικός κίνδυνος για το αλκοόλ συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο ασθενείας. «Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι η μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ βελτιώνει την υγεία, δείχνει, όμως, μια μηχανιστική πολυπλοκότητα που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω», σχολιάζει ο Δρ. Hveem
Επιπλέον, βρέθηκαν ενδείξεις για την εμπλοκή πολλών φυσικών σηματοδοτικών μηχανισμών στην κατανάλωση αλκοόλ και στο κάπνισμα, όπως τα γονίδια που συμμετέχουν στη νικοτινική, ντοπαμινεργική και γλουταμινεργική νευροδιαβίβαση, γεγονός το οποίο – σε κάποιο βαθμό – μπορεί να αποτελέσει μια βιολογική εξήγηση στο γιατί αναζητάμε τεχνητά ερεθίσματα.
Νέα στοιχεία
Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν προήλθαν από διάφορες μελέτες και περιελάμβαναν διαφορετικές ηλικιακές κατηγορίες, κοινωνίες με διαφορετική συμπεριφορά απέναντι στη χρήση ναρκωτικών και διαφορετικά μοτίβα κατανάλωσης αλκοόλ και νικοτίνης. Ωστόσο, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συσχέτιση μεταξύ του γενετικού κινδύνου και της ανάπτυξης διαφόρων κατηγοριών ασθενειών δεν διέφερε πολύ μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι μια γονιδιακή μετάλλαξη που προδιαθέτει ένα άτομο σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν χρειάζεται να είναι «εκφρασμένη» ή βιολογικά ενεργή, πράγμα που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Επίσης, κάποιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών γονιδίων και οι κοινωνικές συνθήκες που επίσης επηρεάζουν την κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα, καθιστώντας δύσκολη την εξαγωγή συμπερασμάτων.
Η έρευνα αυτή, πάντως, δίνει νέα στοιχεία για την πολυπλοκότητα των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που ωθούν ορισμένους από εμάς να πίνουν και να καπνίζουν περισσότερο από άλλους. Είναι επίσης ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι ορισμένα από αυτά τα γονίδια που συνδέονται με την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, μειώνουν τον κίνδυνο για ορισμένες ασθένειες.
