Νέα μελέτη ερευνητών από τα Πανεπιστήμια του Σικάγο και της Καλιφόρνια δείχνει ότι οι γυναίκες λαμβάνουν υψηλότερες δόσεις φαρμακευτικής αγωγής από όσα χρειάζεται –και άρα υφίστανται εντονότερες παρενέργειες- επειδή οι δοσολογίες των φαρμάκων υπολογίζονται βάσει μελετών που πραγματοποιούνται κατά κύριο λόγο σε άνδρες.
«Τα φάρμακα αυτά έχουν βελτιστοποιηθεί εξαρχής για να λειτουργούν στο ανδρικό σώμα. Πρέπει να επαναξιολογήσουμε άμεσα την ευρέως χρησιμοποιούμενη πρακτική συνταγογράφησης της ίδιας δοσολογίας σε άνδρες και γυναίκες», αναφέρει ο ψυχολόγος και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, Δρ. Brian Prendergast στη σχετική δημοσίευση στο Biology of Sex Differences.
Επιστήμονες και επαγγελματίες υγείας γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι οι γυναίκες βιώνουν περισσότερες παρενέργειες από τους άνδρες, ακόμα και όταν η δοσολογία των φαρμάκων προσαρμόζεται στο σωματικό τους βάρος. Οι παρενέργειες αυτές μπορεί να ποικίλλουν από πονοκέφαλο και ναυτία μέχρι αιμορραγία και κρίσεις. Για πολλές δεκαετίες, όμως, οι γυναίκες είναι αποκλεισμένες από τις δοκιμές φαρμάκων, εξαιτίας της λανθασμένης πεποίθησης ότι ο ορμονικός κύκλος μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα.
Το 1993 το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής όρισε ότι οι δοκιμές θα πρέπει να πραγματοποιούνται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, ενώ οι προϋποθέσεις αυτές ενδυναμώθηκαν μετά από μια μελέτη του 2014, η οποία έδειξε ότι ο ορμονικός κύκλος των θηλυκών ποντικιών δεν επηρέασε τα αποτελέσματα των τεστ.
Παρόλα αυτά, σε μια μεγάλη αναλογία μελετών οι γυναίκες εξακολουθούν να υπο-εκπροσωπούνται, ενώ και οι δοκιμές που τις περιλαμβάνουν συχνά δεν αναλύουν τα δεδομένα των διαφορών του φύλου ή δημοσιεύουν τα δεδομένα αυτά προκειμένου να τα αναλύσουν άλλες μελέτες. Επιπλέον, χιλιάδες φάρμακα που είχαν λάβει έγκριση πριν τον νόμο του 1993 παραμένουν στην αγορά.
Σε αυτή τη νέα μελέτη, λοιπόν, οι επιστήμονες εξέτασαν τα δημοσίως διαθέσιμα δεδομένα για τις κλινικές μελέτες φαρμάκων και βρήκαν 86 φάρμακα για τα οποία υπάρχουν σαφή στοιχεία διαφορών του φύλου όσον αφορά στο πώς το σώμα διασπά το φάρμακο. Σχεδόν για όλα τα φάρμακα, φάνηκε ότι οι γυναίκες τα μεταβόλιζαν πιο αργά από τους άνδρες, οδηγώντας σε υψηλότερα επίπεδα έκθεσης στο φάρμακο: στο 96% των περιπτώσεων αυτό είχε ως αποτέλεσμα σημαντικά υψηλότερα ποσοστά παρενεργειών στις γυναίκες.
Οι φαρμακευτικές αγωγές που μελετήθηκαν περιλαμβάνουν κοινά φάρμακα όπως η ασπιρίνη, η μορφίνη και η ηπαρίνη και ευρέως συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά όπως η σερτραλίνη και η βουπροπιόνη.
Κάθε ανθρώπινος οργανισμός αντιδρά ελαφρώς διαφορετικά σε ένα φάρμακο. Στις γυναίκες, τα φάρμακα τείνουν να παραμένουν περισσότερο στο αίμα και τους ιστούς από ό,τι στους άνδρες. Επιπλέον, το ήπαρ και τα νεφρά γενικώς επεξεργάζονται τα φάρμακα σε διαφορετικό βαθμό, πράγμα που συνεχίζεται ακόμα και μετά την προσαρμογή της δοσολογίας στο βάρος του ασθενούς.
«Δεν έχουμε κατανοήσει απόλυτα τις αιτίες για αυτές τις μεγάλες διαφορές, αλλά αποτελούν ένα σημαντικό αποτέλεσμα και μια αφορμή αφύπνισης», υπογραμμίζει ο Δρ. Prendergast. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν, μεταξύ άλλων, στον Εθνικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμμερικής να δημοσιοποιεί τις αναλύσεις φύλου των συμμετεχόντων σε μελέτες στα κλινικά δεδομένα για μελλοντικές αναλύσεις και να επισημάνει συγκεκριμένα τα φάρμακα που είναι ήδη γνωστά για τις διαφορές φύλου που φέρουν.
Οι πληροφορίες αυτές, τονίζουν οι επιστήμονες, θα πρέπει να συζητώνται και να περιλαμβάνονται και στην εκπαίδευση των ιατρών, ώστε και εκείνοι με τη σειρά τους να αρχίσουν να χορηγούν χαμηλότερες δόσεις στις γυναίκες και σταδιακά να τις αυξάνουν ώστε να φτάσουν σε μια ισορροπία όπου η φαρμακευτική αγωγή θα λειτουργεί για το σκοπό που χορηγήθηκε αλλά χωρίς τις σημαντικές παρενέργειες.
Διαβάστε επίσης
Οι άνδρες ή οι γυναίκες είναι πιο απείθαρχοι ασθενείς; – Μη βιαστείτε να απαντήσετε
Αυτά τα φάρμακα παίρνουν λιγότερο συχνά οι γυναίκες
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Η νόσος που απειλεί τις γυναίκες
