*Γράφει η Βασιλική Παππά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΕΚΠΑ, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν»
Πρόκειται για μία πολυκεντρική μελέτη όπου θα χρησιμοποιήσουμε πλάσμα από ασθενείς που ανέρρωσαν πλήρως από τη λοίμωξη COVID-19 και έχουν αντισώματα κατά του ιού και θα το χορηγήσουμε σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρή μορφή της νόσου. Ο στόχος της μελέτης είναι να δούμε εάν η χορήγηση πλάσματος από αναρρώσαντες έχει θετικά αποτελέσματα στην έκβαση της νόσου δηλαδή εάν βελτιώνει την επιβίωση και άλλες παραμέτρους που δείχνουν την βαρύτητα της ασθένειας καθώς και το εάν βοηθάει ώστε να αναπτύξει ο άρρωστος ταχύτερα αντισώματα και να μειώσει το φορτίο του ιού.
Είναι μία μέθοδος που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν με θετικά αποτελέσματα κατά τη διάρκεια άλλων βαρειών λοιμώξεωνόπως του SARS, του ιού Ebolato 2014, της influenzaAH1N1 to 2009 και του MERS το 2015. Σε αυτές τις παλαιότερες μελέτες εδείχθη ότι η χορήγηση πλάσματος από αναρρώσαντες οδηγεί σε μείωση της θνητότητας και των ημερών νοσοκομειακής νοσηλείας.
Με δεδομένη την έλλειψη αποτελεσματικής θεραπείας της νόσου COVID-19 η εφαρμογή της μεθόδου αυτής για την αντιμετώπιση της πανδημίας δημιουργεί προοπτικές για μία θεραπεία η οποία είναι άμεσα διαθέσιμη, με χαμηλό κόστος και με ήδη προϋπάρχουσα θετική εμπειρία
Συνοπτικά η διαδικασία της μεθόδου έχει ως εξής:
Οι δότες που έχουν αναρρώσει πλήρως από την COVID-19 ενημερώνονται και εφόσον συμφωνούν να συμμετάσχουν, υπογράφουν ένα έντυπο συγκατάθεσης. Στη συνέχεια ελέγχονται για να δούμε εάν πληρούν τις προϋποθέσεις για να χρησιμοποιηθούν ως δότες. Θαπρέπει δηλαδή να έχουν αρνητικό τον έλεγχο για τον ιό στο ρινοφαρυγγικό επίχρισμα, να είναι καλά στην υγεία τους και να έχουν αναπτύξει αντισώματα κατά του ιού ώστε να μπορούν να δώσουν πλάσμα. Πρόκειται για μία εθελοντική διαδικασία δωρεάς πλάσματος όπως ακριβώς δίνουμε αιμοπετάλια ή αίμα.
Εφόσον ο δότης κριθεί κατάλληλος θα κληθεί στο Νοσοκομείο που συμμετέχει στη μελέτη για να δώσει πλάσμα. Η διαδικασία είναι μέσω μιας ειδικής συσκευής με την οποία συνδέεται ο δότης μετά από τοποθέτηση φλέβας στο χέρι του. Η συσκευή αυτή παίρνει το αίμα του δότη, ξεχωρίζει το πλάσμα και επιστρέφει τα υπόλοιπα στοιχεία του αίματος στο δότη. Είναι μία διαδικασία που διαρκεί 35-45 λεπτά και είναι ασφαλής.
Το πλάσμα που θα συλλεχθεί, όγκου περίπου 600-700ml, θα χωριστεί σε 3 ασκούςόγκου 200-233 mlο καθένας και θα αποσταλεί στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας όπου θα ελεγχθεί και θα καταψυχθεί. Θα δημιουργηθεί με αυτό τον τρόπο μία τράπεζα πλάσματος από αναρρώσαντες, η οποία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποτεδήποτε υπάρξει ανάγκη, για παράδειγμα και σε μία μελλοντική έξαρση της πανδημίας.
Οι ασθενείς που θα συμμετέχουν στη μελέτη είναι αυτοί που έχουν εισαχθεί στο νοσοκομείο με βαρειά μορφή της ασθένειας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην έχουν εμφανίσει συμπτώματα πάνω από 12 μέρες διότι η μέθοδος αυτή αναμένεται να έχει αποτελέσματα όταν χρησιμοποιείται ενωρίς κατά την πορεία της νόσου και όχι σε προχωρημένα στάδια όπου ο ασθενής έχει αναπτύξει διάφορες επιπλοκές.
Οι ασθενείς με σοβαρή μορφή είναι αυτοί που είτε είναι διασωληνωμένοι αλλά όχι πάνω από 3 ημέρες,είτε δεν έχουν διασωληνωθεί αλλά η αναπνευστική τους λειτουργία είναι σοβαρά επηρεασμένη και είναι σε αυξημένο κίνδυνο να οδηγηθούν σε διασωλήνωση.
Αξίζει να διευκρινίσουμε ότι για τις ήπιες περιπτώσεις δεν έχει νόημα η θεραπεία αυτή διότι είναι πειραματική και οι ασθενείς αυτοί αναμένεται να αναρρώσουν χωρίς τέτοια παρέμβαση.
Η έγχυση του πλάσματος γίνεται σε 3 δόσεις με μεσοδιαστήματα 1 ημέρας η μία από την άλλη και στη συνέχεια οι ασθενείς παρακολουθούνται στενά. Η έγχυση πλάσματος σε αυτούς τους ασθενείς αναμένεται όχι μόνο να βοηθήσει ως προς την χορήγηση αντισωμάτων κατά του ιού και την ενίσχυση της άμυνας τους,αλλά μπορεί να βοηθήσει και σε διαταραχές της πήξης που συχνά εμφανίζουν αυτοί οι άρρωστοι.
Η μέθοδος αυτή της εθελοντικής δωρεάς πλάσματος από ασθενείς που έγιναν καλά είναι μία θεραπεία που μας ενώνει όλους σε μία κοινή προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε τον κοινό εχθρό. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας θα εξαρτηθεί κυρίως από την συμμετοχή των ίδιων των ασθενών που έγιναν καλά και που θα θελήσουν να βοηθήσουν με την εθελοντική δωρεά πλάσματος στην αντιμετώπιση της σοβαρής και απειλητικής μορφής της ασθένειας.
