Απώλειες δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ έχει κάθε χρόνο το σύστημα δημόσιας υγείας της χώρας από τις δωρεάν ιατρικές υπηρεσίες που παρέχονται στους τουρίστες στα Κέντρα Υγείας και τα νοσοκομεία ανά την επικράτεια, ιδίως δε στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς.
Τη «μαύρη τρύπα» που δημιουργείται λόγω της ανυπαρξίας ολοκληρωμένου συστήματος καταγραφής των δαπανών για την περίθαλψη και τη νοσηλεία ασφαλισμένων Ευρωπαίων πολιτών καθώς και πολιτών τρίτων χωρών, στις δημόσιες δομές υγείας, εντόπισε και αντιμετώπισε άμεσα η ηγεσία του υπουργείου Υγείας.
Ειδικότερα, και σύμφωνα με εγκύκλιο που απεστάλη την περασμένη Τρίτη προς τους διοικητές των Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ) πλέον καθίσταται υποχρεωτική η καταγραφή και η τιμολόγηση όλων των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται σε τουρίστες στα Κέντρα Υγείας και τα νοσοκομεία. Επιπλέον, όλα τα στοιχεία που θα τηρούνται σε μηνιαία βάση, θα αποστέλλονται από τις δημόσιες δομές προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας και του ΕΟΠΥΥ. Η συστηματική καταγραφή ουσιαστικά δρομολογεί και τη διαδικασία για την άμεση είσπραξη των νοσηλίων από τους αλλοδαπούς επισκέπτες της χώρας μας εφόσον αυτοί περιθάλπονται και νοσηλεύονται στις μονάδες υγείας του ΕΣΥ. Μια διαδικασία που τα τελευταία τέσσερα χρόνια προχώρησε με ρυθμό χελώνας.
«Δε θα πληρώνουν πλέον οι Έλληνες φορολογούμενοι τις υπηρεσίες που το ΕΣΥ παρέχει σε αλλοδαπούς ασφαλισμένους. Ούτε ένα ευρώ των Ελλήνων φορολογουμένων χαμένο: αυτός είναι ο γνώμονας για κάθε απόφασή μας και για κάθε μέτρο που λαμβάνουμε» δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο υπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κικίλιας.
Νοσηλευόμενοι τουρίστες – «φαντάσματα»
Σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, τουλάχιστον το 1/3 των τουριστών που χρειάζεται να λάβουν υπηρεσίες υγείας σε δημόσιες δομές υγείας στη χώρα μας κατά τη διάρκεια των διακοπών τους δεν καταβάλλουν το τίμημα των εξετάσεων ή το νοσήλιο εφόσον χρειαστούν νοσηλεία.
Όπως διαπίστωσαν αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους οι επικεφαλής του υπουργείου Υγείας, οι δαπάνες για τη φροντίδα και τη νοσηλεία των ασφαλισμένων αλλοδαπών… αγνοούνται.
Αναλόγως… αγνοείται σύστημα καταγραφής των Ευρωπαίων πολιτών όπως και των πολιτών τρίτων χωρών, δηλαδή αυτών που έχουν ασφάλιση και εισάγονται στις δομές υγείας της Ελλάδας, που να επιτρέπει και την είσπραξη των χρημάτων από τους αςφαλιστικους φορείς των αλλοδαπών για τις εξετάσεις και τις νοσηλείες στο ΕΣΥ.
Σε κεντρικό επίπεδο το υπουργείο Υγείας είχε ξεκινήσει το 2014 να διαμορφώσει ένα σύστημα καταγραφής και εκκαθάρισης των δαπανών υγείας μέσω των ειδικών εντύπων Ε125, με τα οποία παρέχονται οι υπηρεσίες περίθαλψης στους Ευρωπαίους πολίτες όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό, ωστόσο το αποτέλεσμα ήταν ισχνό. Παράλληλα, και οι διοικητές του ΕΟΠΥΥ καλούσαν τις αρμόδιες υπηρεσίες στα νοσοκομεία να συνεργαστούν.
Στοιχεία που είχαν ανακοινωθεί το 2014 έκαναν λόγο για είσπραξη σε ετήσια βάση περίπου 50 εκατ. ευρώ από νοσήλια τουριστών. Με δεδομένο ότι πληρώνει ένας στους τρεις τουρίστες όταν επισκεφθεί μονάδα του ΕΣΥ, η απώλεια υπολογιζόταν τότε σε τουλάχιστον 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Από το 2014 μέχρι σήμερα όμως καταγράφεται συνεχώς αύξηση των τουριστών στην Ελλάδα, γεγονός που σημαίνει αύξηση και όσων χρειάζονται υπηρεσίες υγείας και φυσικά των σχετικών δαπανών και νοσηλίων.
Η Ελλάδα πλέον φιλοξενεί ετησίως περίπου 30 εκατομμύρια τουρίστες και χιλιάδες από αυτούς επισκέπτονται Κέντρα Υγείας ή νοσοκομεία κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με ατυχήματα, τραυματισμούς και επείγοντα προβλήματα υγείας. Οι δημόσιες δομές υγείας των νησιών δέχονται πολλούς τουρίστες κατά τους θερινούς μήνες, ενώ συχνά η παροχή υπηρεσιών υγείας γίνεται και στα μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής όπου θα χρειαστεί να διακομιστούν τα πιο σοβαρά ιατρικά περιστατικά.
Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η διαδικασία της περίθαλψης ή της νοσηλείας δεν ολοκληρώνεται όπως ορίζει ο νόμος μέσω του λογιστηρίου των μονάδων υγείας. Φανταστείτε έναν τουρίστα, ο οποίος εισάγεται για νοσηλεία σε νοσοκομείο, περιθάλπεται, νοσηλεύεται και μετά παίρνει εξιτήριο, χωρίς να πληρώσει. Ή έναν τουρίστα που χρειάζεται να υποβληθεί σε εξετάσεις μετά από ένα ατύχημα – από τα εκατοντάδες που καταγράφονται με δίκυκλα ή «γουρούνες» στα νησιά τους θερινούς μήνες. Όταν το νοσηλευτικό ίδρυμα δεν καταγράφει τις ιατρικές υπηρεσίες, δεν τις τιμολογεί και δεν τις αποστέλλει στον ΕΟΠΥΥ ώστε να αιτηθεί τις δαπάνες από τους ασφαλιστικούς φορείς, είναι σαν να μην έγιναν ποτέ. Σαν να πρόκειται για νοσηλευόμενους τουρίστες – «φαντάσματα».
Η ορθή διαδικασία
Όταν γίνεται το εξιτήριο, οι αλλοδαποί επισκέπτες της χώρας -και των νοσοκομείων- πρέπει να παραδίδουν το σχετικό έντυπο (Ε125), το οποίο ουσιαστικά είναι το έντυπο με το οποίο ο ΕΟΠΥΥ μπορεί να αιτηθεί την είσπραξη των δαπανών που έγιναν από τον ασφαλιστικό φορέα τους. Σε πολλές περιπτώσεις όμως οι υπηρεσίες των νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας δεν κινούνται κατά αυτόν τον τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να υποβληθεί και να διεκπεραιωθεί αίτημα για εξόφληση στο Ταμείο του ασθενούς.
Μάλιστα, στελέχη του ΕΟΠΥΥ αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας, ο «Ευαγγελισμός», δεν έχει στείλει ποτέ τα έγγραφα και τις δαπάνες για παροχή υπηρεσιών σε ασφαλισμένους αλλοδαπούς.
Τι ορίζει η εγκύκλιος του υφυπουργού Υγείας
Σύμφωνα με την εγκύκλιο που υπογράφει ο υφυπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κοντοζαμάνης, σε ό,τι αφορά τους ασφαλισμένους αλλοδαπούς επισκέπτες της χώρας όταν αυτοί λαμβάνουν εξιτήριο από δημόσια δομή πρέπει να αποστέλλεται αμέσως στον ΕΟΠΥΥ το ειδικό έντυπο που ορίζει ο νόμος ώστε ο Οργανισμός να ζητεί εγκαίρως την είσπραξη των σχετικών απαιτήσεων από τους ξένους ασφαλιστικούς φορείς. Εάν πρόκειται για ασφαλισμένους αλλοδαπούς που δεν διαθέτουν το αναγκαίο έντυπο, τότε πρέπει να πληρώνουν οι ίδιοι τις εξετάσεις ή τη νοσηλεία στο ΕΣΥ και στη συνέχεια να ζητούν τα χρήματα τους από τους οικείους ασφαλιστικούς φορείς.
Ειδικότερα, οι δημόσιες δομές της χώρας που χορηγούν παροχές ασθενείας σε είδος σε πολίτες κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και λοιπών χωρών, οι οποίες καθίστανται ιατρικώς αναγκαίες ή επείγουσες κατά τη διαμονή τους στην Ελλάδα, θα πρέπει να τηρούν τα εξής:
1. Εφόσον χορηγούν παροχές ασθενείας σε είδος σε ασφαλισμένους Ευρωπαϊκών χωρών με χρήση εντύπου Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Ασθενείας ή Πιστοποιητικού Προσωρινής Αντικατάστασης οφείλουν να υποβάλουν τις δαπάνες στον ΕΟΠΥΥ. Παράλληλα, υποχρεώνονται οι υπεύθυνοι να πραγματοποιούν φόρτωση της σαρωμένης εικόνας του εντύπου δικαιώματος σε αρχείο acrobat reader (.pdf), σύμφωνα με τις οδηγίες που τους έχουν γνωστοποιηθεί από τη Διεύθυνση Πληροφορικής ΕΟΠΥΥ και εντός σύντομου χρονικού διαστήματος από την ημερομηνία χορήγησης της παροχής, προκειμένου να διασφαλισθεί η έγκαιρη αναζήτηση της δαπάνης από τους αντίστοιχους Ευρωπαϊκούς Φορείς.
2. Στις περιπτώσεις χορήγησης παροχών ασθενείας σε είδος σε ασφαλισμένους Ευρωπαϊκών χωρών οι οποίοι κατά τη στιγμή της χορήγησης της παροχής δεν φέρουν μαζί τους το κατάλληλο έντυπο δικαίωμα και εφόσον δεν προλαβαίνουν να το προσκομίσουν εγκαίρως οφείλουν να εισπράττουν ιδιωτικά τη δαπάνη για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες και να χορηγούν ταυτόχρονα όλα τα απαραίτητα παραστατικά στον ασφαλισμένο, προκειμένου εκείνος να τα υποβάλει στον ασφαλιστικό του φορέα.
Έλεγχος των δαπανών και για τους ανασφάλιστους
Προς την ίδια κατεύθυνση θα χρησιμοποιηθούν εργαλεία για τον έλεγχο των πόρων που διατίθενται για τους ανασφάλιστους. Με βάση τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, το 2016 οι δαπάνες για τους ανασφάλιστους ανέρχονταν σε περίπου 58 εκατ. ευρώ. Το τρέχον έτος, και συγκεκριμένα μόνο για το πρώτο τρίμηνο, η ιατροφαρμακευτική δαπάνη για τους ανασφάλιστους τετραπλασιάστηκε, φτάνοντας τα 270 εκατ. ευρώ. Η δε συνολική δαπάνη για τους ανασφάλιστους υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει για το 2019 τα 458 εκατ. ευρώ. Αυτό που ρωτούν τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες του ΕΟΠΥΥ και του ΕΦΚΑ οι επικεφαλής του υπουργείου Υγείας αλλά δεν λαμβάνουν σαφείς, τεκμηριωμένες απαντήσεις είναι «πώς αυξήθηκε η δαπάνη για τους ανασφάλιστους ενώ κατά τις δηλώσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ η ανεργία βρισκόταν σε σταθερή μείωση;». Το συμπέρασμα στον οποίο καταλήγουν όλοι όσοι κινούνται στο πεδίο στον σχετικό χώρο, είναι ότι τα προηγούμενα χρόνια δεν λήφθηκαν βασικά διαρθρωτικά μέτρα (μητρώα ασθενών, θεραπευτικά πρωτόκολλα κ.α.) ώστε να ελεγχθεί και να συγκρατηθεί η φαρμακευτική δαπάνη.
Τα τεράστια ποσά των υπερβάσεων των κλειστών προϋπολογισμών (claw back) και των εκπτώσεων (rebate) που ανέρχονται σε πάνω από 1 δισ. ευρώ και τα οποία καλούνται να επιστρέψουν οι φαρμακευτικές εταιρίες, αποτελούν απτή απόδειξη της απουσίας οποιουδήποτε διαρθρωτικού μέτρου. Απτή απόδειξη όμως και της βούλησης της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας να εξομαλύνει την κατάσταση στο φαρμακευτικό τοπίο προς όφελος του ΕΟΠΥΥ και τελικώς των ασφαλισμένων είναι η ρύθμιση σύμφωνα με την οποία ο Οργανισμός μπορεί να ρυθμίζει σε 120 δόσεις τις οφειλές των φαρμακευτικών επιχειρήσεων προς τον Οργανισμό σε clawback και rebate, για το χρονικό διάστημα 2016 – 2018.
