«Στην πραγματικότητα το σύστημα έχει απορρυθμιστεί. Δεσμεύομαι να κάνω το καλύτερο που μπορώ». Με αυτές τις φράσεις ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη χθεσινοβραδινή εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), έδωσε το στίγμα της τακτικής του σε ό,τι αφορά στη φαρμακευτική πολιτική. «Όποιος φοβάται να εφαρμόσει μέτρα δεν κάνει για Υπουργός», σημείωσε, επαναλαμβάνοντας πολλές φορές ότι θα εφαρμοστούν απαρέγκλιτα παρεμβάσεις που θα συγκρατήσουν τη δαπάνη και θα έχουν ως συνέπεια τη μείωση του δυσθεώρητου clawback (υποχρεωτικές επιστροφές).
Τοποθετώντας τη στρατηγική του Υπουργείου σε τρεις άξονες, εξέφρασε την πεποίθηση ότι εφόσον τηρηθούν θα φέρουν αποτέλεσμα και η χρονιά θα προχωρήσει με πολύ χαμηλότερα νούμερα – ο κ. Γεωργιάδης παραδέχθηκε ότι τα νούμερα του 2023 ήταν «πολύ άσχημα». Ο πρώτος άξονας είναι η αύξηση της χρηματοδότησης. Ήδη για αυτή τη χρονιά η χρηματοδότηση του φαρμάκου έχει αυξηθεί κατά 370 εκατ. ευρώ. Ο δεύτερος είναι τα διαρθρωτικά μέτρα με σκοπό τη μείωση της δαπάνης και ο τρίτος είναι η συνεργασία των εταιρειών ώστε να «μην είναι κατευθυνόμενη η συνταγογράφηση», όπως είπε.
Διείσδυση γενοσήμων
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται από το Υπουργείο Υγείας στην αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων φαρμάκων, τα οποία διατίθενται στην αγορά σε χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τα πρωτότυπα. Στο πλαίσιο αυτό, το ποσοστό συνταγογράφησης με εμπορική ονομασία αυξάνεται από 15% που ισχύει σήμερα σε 30%, με το επιπλέον 15% να αφορά σε γενόσημα. Σημειώνεται ότι έως τώρα, ο θεράπων γιατρός είχε δυνατότητα να συνταγογραφεί φάρμακα (πρωτότυπα και γενόσημα) με εμπορική ονομασία σε ποσοστό μέχρι 15%. Όταν το ποσοστό συνταγογράφησης του γιατρού με εμπορική ονομασία φτάσει στο 15%, «κλείδωνε» το σύστημα και δύναται να συνταγοραφεί μόνο με δραστική ουσία.
Με το βλέμμα στον έλεγχο της συνταγογράφησης, ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) έχει στο «μικροσκόπιο» γιατρούς που υπερ-συνταγογραφούν ανά την Ελλάδα.
Την ίδια στιγμή, Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Υγείας αυξάνει την τιμή των φθηνών και μοναδικών, κάτω των 10 ευρώ, φαρμάκων, που κινδυνεύουν να φύγουν από την ελληνική αγορά. Η απόφαση ορίζει ότι προβλέπεται αύξηση τιμής έως 20% και ακολουθεί επικαιροποίηση των αιτημάτων των φαρμακευτικών εταιρειών (είχαν υποβληθεί πριν από περίπου ένα χρόνο) προκειμένου ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) να αναπροσαρμόσει τις τιμές.
Η ίδια Υπουργική προβλέπει, επίσης, την οικειοθελή δυνατότητα των εταιρειών να βγάζουν φάρμακα έως 10 ευρώ από τη θετική λίστα και να εισάγονται στην αρνητική, με μικρή αύξηση της τιμής. Το μέτρο αυτό συνεπάγεται εξ ολοκλήρου επιβάρυνση του πολίτη, εφόσον συγκεκριμένα σκευάσματα δεν θα αποζημιώνονται. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρνητική λίστα δε μπαίνουν όλα τα φάρμακα, παρά μόνο όσα δεν είναι επικίνδυνα για τη ζωή (για παράδειγμα βιταμίνες, αναλγητικά).
Μεταξύ άλλων, προωθούνται κλειδωμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα και έχει δοθεί εντολή στην Επιτροπή Διαπραγμάτευσης για όσο το δυνατόν περισσότερους κλειστούς προϋπολογισμούς. Επιπλέον, για σκευάσματα που περνούν από το Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (ΣΗΠ), ακολουθεί αυστηρός έλεγχος. Για όσα διαπιστώνεται ότι έχουν επαναλαμβανόμενες παραγγελίες, η πρόθεση είναι να περνούν αυτόματα στη θετική λίστα και να μπαίνουν αναγκαστικά σε «κλοιό» clawback και rebate. Απ’ όλα τα παραπάνω μέτρα, η εξοικονόμηση του clawback για το 2024 σε σχέση με το 2023 υπολογίζεται σε 350 εκατ. ευρώ.
Όπως τόνισε ο κ. Γεωργιάδης, στους στόχους των νέων διοικήσεων των νοσοκομείων θα είναι και η διατηρήση του clawback χαμηλά. «Τα μέτρα θα έχουν ορατή διαφορά ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2024», σημείωσε ο Υπουργός Υγείας και σε άλλο σημείο επεσήμανε ότι τουλάχιστον 80 εκατ. ευρώ από τη δαπάνη κάθε χρόνο πρέπει να αφορούν στα σκευάσματα υψηλού κόστους (ΦΥΚ).
Δύο χρόνια ο χρόνος εισόδου νέων φαρμάκων στη χώρα
Την ανάγκη για γενναία χρηματοδότηση της δαπάνης φαρμάκου τόνισε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, αναγνωρίζοντας την πρόθεση του Υπουργού για μεταρρυθμίσεις και τις δεσμεύσεις που έχει πάρει για διαρθρωτικά μέτρα. «Βρισκόμαστε στην ίδια σελίδα με το Υπουργείο», ανέφερε, προσθέτοντας ότι οι εκπρόσωποι του ΣΦΕΕ έχουν πραγματοποιήσει με τον κ. Γεωργιάδη τρεις συναντήσεις σε διάστημα ενός μήνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο κ. Παπαδημητρίου, το 2023 η φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώθηκε στα 7 δις ευρώ, από τα οποία μόνο τα 2,8 δις ευρώ ήταν η συμμετοχή της Πολιτείας. Από τη δημόσια υποχρηματοδότηση και την χρηματοδότηση του φαρμάκου επί της ουσίας από τη φαρμακοβιομηχανία, ο αντίκτυπος στους ασθενείς είναι άμεσος. Μία από τις συνέπειες που τόνισε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ είναι η πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες. Όπως είπε, η είσοδος καινοτόμων φαρμάκων καθυστερεί πλέον έξι μήνες περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν και έχει φτάσει σήμερα τα δύο χρόνια το χρονικό διάστημα για να έρθει νέο σκεύασμα στην Ελλάδα. Ακόμη μία συνέπεια είναι η υστέρηση στην προσέγγιση κλινικών μελετών. Η χώρα μας απορροφά μόλις 100 εκατ. ευρώ για κλινικές μελέτες. «Κύριε Υπουργέ, περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα των μέτρων και να συμφωνήσουμε ένα πλάνο διατήρησης ή επέκτασης», ανέφερε ο κ. Παπαδημητρίου.
