Η γεωγραφική κατανομή της Ελλάδας αποτελεί διαχρονικά έναν αστάθμητο παράγοντα για τη στελέχωση με ιατρικό προσωπικό των απομακρυσμένων και ακριτικών περιοχών καθώς και των νησιών. Και όμως, η δυσκολία στελέχωσης απομακρυσμένων περιοχών με γιατρούς δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. «Ιατρικές έρημοι», όπως τις αποκαλούν οι νέοι γιατροί της Ευρώπης, εκτείνονται και σε άλλες χώρες. Σοβαρά προβλήματα εντοπίζονται στη Γαλλία, το βόρειο τμήμα των Σκανδιναβικών χωρών, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Νέων Γιατρών (European Junior Doctors-EJD) ζητά ένα «σχέδιο– σοκ» που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις ελλείψεις γιατρών σε αγροτικές, απομακρυσμένες και υποεξυπηρετούμενες περιοχές. Αυτό ήταν, άλλωστε, ένα από τα βασικά συμπεράσματα της Συνέλευσης των Ευρωπαίων Νέων Γιατρών που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Μαΐου στη Ρίγα της Λετονίας. Οι γιατροί εξέπεμψαν σήμα κινδύνου για τις ελλείψεις ιατρικού προσωπικού, σημειώνοντας πως οι ανησυχίες τους δεν έχουν εισακουστεί, με αποτέλεσμα η κατάσταση να επιδεινώνεται.
«Μας ανησυχεί βαθύτατα το γεγονός ότι καμία εθνική κυβέρνηση δεν έχει εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο μακροπρόθεσμο σχέδιο για προσλήψεις και διατήρηση των θέσεων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές», σημείωσε μετά τη Συνέλευση στη Λετονία ο πρόεδρος της EJD, Mathias Körner.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει στο ygeiamou.gr ο πρόεδρος του Δικτύου Νέων Γιατρών Ελλάδος και μέλος του ΔΣ του EJD, Κωνσταντίνος Ροδίτης, οι λόγοι…κατάρρευσης της υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια συνοψίζονται στην έλλειψη κινήτρων, καθώς και στην εξισορρόπηση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Είναι χαρακτηριστικό, όπως σημειώνει, ότι δε δίνονται σοβαρές ευκαιρίες για τη μετεγκατάσταση και της οικογένειας ενός γιατρού, καθώς και παροχές φροντίδας των παιδιών του, ενώ πολύ συνηθισμένη αιτία άρνησης από τους νέους γιατρούς να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε απομακρυσμένες περιοχές είναι η αίσθηση ότι δεν εξελίσσεται η καριέρα τους. Δεν υπάρχουν, δηλαδή, δυνατότητες εξέλιξης, ή «όπου υπάρχουν αυτές αφορούν σε λίγους και δεν υπάρχει αξιοκρατία», όπως λέει ο κ. Ροδίτης.
Ο αριθμός γιατρών που λείπουν από τη Γηραιά Ήπειρο δεν είναι εφικτό να προσδιοριστεί. Στοιχεία για κάθε χώρα ξεχωριστά διαθέτουν οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες. «Μεγάλο πρόβλημα αυτού που λέμε εμείς ‘ιατρικές έρημοι’ παρατηρείται στη Γαλλία, όπου υπάρχουν και σχετικές κινητοποιήσεις από τους νέους γιατρούς, στις Σκανδιναβικές χώρες, ειδικά τα βόρεια τμήματα που είναι αρκετά αραιοκατοικημένα, η επαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου», σημειώνει ο κ. Ροδίτης.
Στην Ελλάδα, η αντιμετώπιση των ελλείψεων στη νησιωτική χώρα επιχειρείται μέσω μετακινήσεων, με σημαντικά οικονομικά κίνητρα, ύψους 1800 ευρώ το μήνα πλέον των αποδοχών τους για τους γιατρούς και 1200 ευρώ για τους νοσηλευτές και το λοιπό προσωπικό. Σχολιάζοντας την προσπάθεια αυτή ο κ. Ροδίτης επισημαίνει ότι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, τονίζοντας, όμως, ότι απαιτείται ένα συνολικό πλάνο ποιοτικών υπηρεσιών υγείας προς τους κατοίκους της Περιφέρειας. Επιπλέον, θεωρεί πολύ θετική τη ρύθμιση που ψηφίστηκε πριν λίγους μήνες στο πλαίσιο του νομοσχεδίου της πρώην αναπληρώτριας Υπουργού Υγείας, Μίνας Γκάγκα, για τη Δευτεροβάθμια Περίθαλψη, σύμφωνα με την οποία οι γιατροί μόλις αποφοιτήσουν μπορούν να εκπαιδεύονται στα νοσοκομεία και σε τμήματα «αιχμής» για να…μπουν στη δουλειά, πριν πάνε για το «αγροτικό» τους.
Ελλείψεις γιατρών σε Κέντρα Υγείας
Η πραγματικότητα στην Ελλάδα όσον αφορά στο ιατρικό προσωπικό είναι ότι από τα χρόνια των μνημονίων και μετά υπάρχουν ζητήματα υποστελέχωσης. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, εκτιμάται ότι από το 2010, όταν η χώρα μας μπήκε στον μνημονιακό…κύκλο, έως σήμερα, έχουν φύγει για το εξωτερικό 20.000 Έλληνες γιατροί, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και καλύτερες αμοιβές. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις προκηρύσσονται θέσεις για κάλυψη αναγκών σε επαρχιακά νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, αλλά καταλήγουν άγονες, καθώς δεν εκδηλώνεται ενδιαφέρον.
Επιπλέον, το ΕΣΥ δεν είναι ελκυστικό λόγω μισθών. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, στη λίστα με συνολικά 25 χώρες, η Ελλάδα βρίσκεται στην 6η θέση από το τέλος, με τους ειδικευμένους γιατρούς να αμείβονται ετησίως με 39,056 ευρώ μεικτά/ετησίως. Λουξεμβούργο, Ιρλανδία και Ολλανδία είναι οι χώρες με τους πιο καλοπληρωμένους γιατρούς. Πιο αναλυτικά, στο Λουξεμβούργο ο μέσος όρος των ετήσιων μεικτών αποδοχών των ειδικευμένων γιατρών αγγίζει τα 258.552 ευρώ, στην Ιρλανδία τα 172.882 ευρώ και στην Ολλανδία τα 160.869 ευρώ. Στον αντίποδα, η Σλοβακία, η Τουρκία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Πολωνία είναι οι χώρες που προσφέρουν τα χαμηλότερα εισοδήματα – από 37.071 ευρώ έως και 20.000 ευρώ μεικτές αποδοχές/ετησίως.
Προτάσεις
Με σκοπό την αντιμετώπιση του προβλήματος των «ιατρικών ερήμων», η Ένωση των Ευρωπαίων Νέων Γιατρών σημειώνει ότι είναι ζωτικής σημασίας η εφαρμογή θετικών πρωτοβουλιών που αφορούν στην πρόσληψη προσωπικού και τη διατήρησή του. Επίσης, πρέπει να δοθούν λύσεις και κίνητρα για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νεότεροι γιατροί στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών, τη διασφάλιση ανταγωνιστικών μισθών και παροχών, την παροχή επαρκών πόρων και την υποστήριξη και δημιουργία ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης. Επιπλέον, η επένδυση σε ολοκληρωμένα προγράμματα καθοδήγησης και η προώθηση ενός υποστηρικτικού εργασιακού περιβάλλοντος θα βοηθήσει στην προσέλκυση και διατήρηση των νέων γιατρών σε αυτές τις περιοχές, διασφαλίζοντας μια βιώσιμη υγειονομική περίθαλψη.
