Ολόκληρο το άρθρο του Ελευθέριου Θηραίου*:
«Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο εμβολιασμός είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο αποδοτικά σε κόστος-όφελος επιτεύγματα της υγείας στη σύγχρονη εποχή. Τα εμβόλια προλαμβάνουν όλο και περισσότερα νοσήματα, προστατεύουν για όλη μας τη ζωή και ο εμβολιασμός είναι αναπόσπαστο μέρος της υγιούς ενηλικίωσης, συνεισφέροντας στη συνολική αποτελεσματικότητα και σταθερότητα του συστήματος υγείας.
Τα οφέλη του εμβολιασμού είναι καλά τεκμηριωμένα τόσο σε ατομικό επίπεδο, με την αποφυγή του φορτίου από νοσήματα που μπορεί να προληφθούν, αλλά και της επιβάρυνσης υπαρχόντων νοσημάτων και επιπλοκών, όσο και σε συλλογικό επίπεδο, με συνεισφορά στην υγιή και ενεργή γήρανση, συνεισφορά έναντι της αντοχής των αντιβιοτικών, αποφυγή εισαγωγής σε νοσοκομείο και συνακόλουθη μείωση του κόστους λειτουργίας μονάδων υγείας, αλλά και επένδυση στην ενεργή κοινωνική ζωή.
Μια επιτυχημένη εμβολιαστική πολιτική απαιτεί συνεργασία όλων των μερών, με επίκεντρο τον πολίτη και την ενημέρωση/εκπαίδευση του ίδιου και της οικογένειάς του σχετικά με την ασφάλεια και τα οφέλη κάθε συνιστώμενου εμβολίου και την ασθένεια που προλαμβάνει, με την ενεργό συμμετοχή των επαγγελματιών υγείας για την παροχή συμβουλευτικής στα άτομα και την εφαρμογή των προγραμμάτων, σύμφωνα με τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.
Γνωρίζουμε ότι ατομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά παρέχουν το πλαίσιο και τη βάση για την ύπαρξη πολλών από τις προσωπικές πεποιθήσεις των πολιτών που πιστεύεται ότι οδηγούν στη λήψη αποφάσεων αναφορικά με τον εμβολιασμό τους, ενώ η παροχή κινήτρων στα άτομα είναι εξίσου σημαντική στον επανασχεδιασμό των συστημάτων υγείας για την επίτευξη των στόχων δημόσιας υγείας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι μια σύσταση από τον επαγγελματία υγείας τους είναι ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας εμβολιασμού. Στην Ελλάδα η εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών είναι σε πολύ καλό επίπεδο, επειδή τα παιδιά έχουν προσωπικό ιατρό που είναι ο παιδίατρος και διαθέτουν ως εργαλείο αναφοράς το Βιβλιάριο Υγείας του Παιδιού.
Προϋποθέσεις που δεν υφίστανται για τους ενήλικες, με αποτέλεσμα την ελλιπή εμβολιαστική κάλυψη του ενήλικου πληθυσμού. Η πανδημία ανέδειξε το πρόβλημα της καθυστέρησης στην εφαρμογή των εμβολιαστικών προγραμμάτων σε όλες τις ηλικίες, η εξαιρετικά όμως επιτυχημένη υλοποίηση του προγράμματος «Ελευθερία» για τον εμβολιασμό του πληθυσμού έναντι της COVID-19 τεκμηρίωσε την αξία των ψηφιακών εργαλείων για την αποτελεσματική εφαρμογή τους.
Η χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων πληροφοριών μπορεί να βοηθήσει τους παρόχους να βελτιώσουν την εμβολιαστική κάλυψη, αλλά και την ενεργό συμμετοχή και συμμόρφωση των πολιτών μέσω ενσωματωμένων μηνυμάτων στη ροή εργασίας και υπενθυμίσεων σε ένα σύστημα ηλεκτρονικών μητρώων υγείας, αλλά και με συστάσεις/υπενθυμίσεις για το σημείο παροχής φροντίδας, ενσωματωμένες στη ροή κλινικών εργασιών.
Τα συστήματα υπενθύμισης/ανάκλησης είναι οικονομικά αποδοτικοί τρόποι ειδοποίησης των πολιτών ότι οφείλονται εμβολιασμοί (υπενθύμιση) ή έχουν ήδη καθυστερήσει (ανάκληση). Η ανάπτυξη αυτόματων αναδυόμενων ειδοποιήσεων στο σύστημα Ηλεκτρονικού Φακέλου ή Μητρώου υπενθυμίζει στον επαγγελματία υγείας τον προγραμματισμό των ραντεβού για εμβολιασμό.
Παράλληλα, με τη χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων πληροφοριών (EHR) και βασιζόμενοι σε δομημένα, κωδικοποιημένα δεδομένα υγείας και ημερομηνίες, μπορούμε να προσδιορίσουμε συστηματικά τους κατάλληλους πολίτες/ασθενείς και ομάδες πληθυσμού με βάση αντικειμενικά κριτήρια και σε συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις. Στην κατεύθυνση αυτή υλοποιήθηκε από την ΗΔΙΚΑ, με την επιστημονική εποπτεία της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών, με σκοπό την υποστήριξη εφαρμογής του Εθνικού Εμβολιαστικού Προγράμματος.
Μέσα από την εφαρμογή του Μητρώου παρέχεται η δυνατότητα εξαγωγής δεικτών εμβολιαστικής κάλυψης και δεικτών έγκαιρου εμβολιασμού για συγκεκριμένους πληθυσμούς ή για ομάδες του πληθυσμού, καθώς και η παρακολούθηση εμβολιασμών σε ευπαθείς ομάδες, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση πολιτικών υγείας για τη βελτίωση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού, με στόχο την καταπολέμηση νόσων και τη βέλτιστη παροχή υπηρεσιών υγείας.
Στις δυνατότητες του Μητρώου είναι η παροχή δεδομένων για την εκτίμηση της επιδημιολογίας νόσων, η διασφάλιση της ακριβούς καταγραφής των εμβολιασμών που έχουν διενεργηθεί σε κάθε πρόσωπο, με δυνατότητα πρόσβασης δεδομένων από τον πολίτη και τον πάροχο υπηρεσιών υγείας, η προσωποποιημένη ειδοποίηση των προσώπων και των οικογενειών σχετικά με εμβολιασμό ο οποίος πρέπει να διενεργηθεί, η έκδοση βεβαίωσης διενέργειας εμβολιασμών στις περιπτώσεις που αυτή απαιτείται, αλλά και η διασφάλιση της πληροφορίας του εμβολιασμού και η παρακολούθηση ανεπιθύμητων ενεργειών/έλεγχος αντενδείξεων.
Το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών διαλειτουργεί με τις άλλες εφαρμογές της ΗΔΙΚΑ, όπως τον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας, το Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης, τα δημογραφικά στοιχεία, την ενιαία ψηφιακή πύλη (gov.gr), εμπλουτίζοντας με δεδομένα την εφαρμογή για τον πολίτη myHealth app και διαμορφώνοντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την άσκηση πολιτικών δημόσιας υγείας».
• Ο Ελευθέριος Θηραίος είναι Γενικός/Οικογενειακός Ιατρός, Διευθυντής ΕΣΥ – Κέντρο Υγείας Βάρης, Προϊστάμενος Διεύθυνσης Βελτίωσης της Ποιότητας των Υπηρεσιών Υγείας, ΟΔΙΠΥ Α.Ε. Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών
•• Η MSD Ελλάδος υποστηρίζει την πρωτοβουλία του «Πρώτου Θέματος» να αναδείξει τη σημασία του εμβολιασμού. Η φαρμακευτική εταιρεία δεν έχει καμία ανάμειξη στην επιλογή των αρθρογράφων και το περιεχόμενο των κειμένων.
