Στη «Μείωση της βλάβης από τον καπνό: εδώ για τα καλά (Tobacco harm reduction – here for good)» ήταν αφιερωμένο το φετινό 9ο Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Νικοτίνη (Global Forum on Nicotine), που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία (15-18 Ιουνίου) με τη συμμετοχή περισσότερων από 50 διεθνών εμπειρογνωμόνων για τον καπνό και τη νικοτίνη.
Πρόκειται για το μοναδικό διεθνές συνέδριο που επικεντρώνεται στο ρόλο των ασφαλέστερων προϊόντων νικοτίνης που βοηθούν τους ανθρώπους να διακόψουν το κάπνισμα δια της μείωσης της βλάβης από τον καπνό.
Σήμερα, υπάρχει ευρεία γκάμα προϊόντων νικοτίνης μειωμένης βλάβης, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα (vapes), τα σακουλάκια νικοτίνης (nicotine pouches), τα καπνικά μασώμενα προϊόντα (snus), και τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, καθώς η μείωση της βλάβης από το καπνό είναι πλέον μια τεκμηριωμένη πολιτική δημόσιας υγείας.
Τα προϊόντα νικοτίνης μειωμένης βλάβης αναπτύχθηκαν για να προσφέρουν στους ανθρώπους την επιλογή της πρόσληψης νικοτίνης χωρίς τους κινδύνους υγείας που συνεπάγεται η καύση του καπνού. Μελέτες έχουν τεκμηριώσει ότι κατά την καύση του καπνού απελευθερώνονται χιλιάδες τοξικές χημικές ουσίες, με συνέπεια το συμβατικό κάπνισμα να ενοχοποιείται για κατ’ εκτίμηση 8 εκατομμύρια θανάτους ετησίως.
Την επιτακτική ανάγκη να συνεχίσουν τα καπνικά προϊόντα μειωμένης βλάβης να είναι διαθέσιμα στους καταναλωτές τόνισε η Ángeles Muntadas-Prim Lafita, πρόεδρος της ισπανικής Ένωσης Υποστήριξης Ατμιστών (ANESVAP) καθώς σύμφωνα με την ίδια στην Ισπανία η κυβέρνηση επικύρωσε σχέδιο νόμου σύμφωνα με το οποίο καταστήματα πώλησης εναλλακτικών καπνικών προϊόντων θα κλείσουν και οι πολίτες θα μπορούν πλέον να βρίσκουν στα κλασσικά καπνοπωλεία. Εκτίμησε δε ότι κάτι τέτοιο ενδεχομένως να οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στο συμβατικό κάπνισμα.
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, γιατρός, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, σχολιάζοντας το παράδειγμα της Ισπανίας και της «αφιλόξενης» πολιτικής της για τα καπνικά προϊόντα μειωμένης βλάβης εστίασε και στο παράλληλο πρόβλημα της ελλιπούς πρόσβασης σε τεκμηριωμένη πληροφόρηση για τα προϊόντα αυτά και τις βλαβερές συνέπειες του συμβατικού καπνίσματος. «Πως θα αυξήσουμε την πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες, τόσο για τους καπνιστές αλλά και τους μη καπνιστές και πώς θα προσφέρουμε φθηνές και ποιοτικές λύσεις;» διερωτήθηκε.
Ο Δρ. Φαρσαλινός έφερε ως παράδειγμα το snus -ένα υγρό, άκαπνο, αλεσμένο προϊόν καπνού- το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στη Σουηδία, ενώ είναι απαγορευμένο στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει αναφερθεί στα πλεονεκτήματα του snus έναντι των συμβατικών τσιγάρων, λόγω του χαμηλότερου κίνδυνου καρδιακών παθήσεων, χρόνιας βρογχίτιδας, καρκίνου του πνεύμονα, εγκεφαλικού επεισοδίου και εμφυσήματος.
Ο Έλληνας ερευνητής του Πανεπιστημίου Πατρών πρότεινε να εγκαταλείψουν οι αρμόδιοι ρυθμιστικοί φορείς τις περιοριστικές πολιτικές και αντίστοιχα οι καταναλωτές να ασκήσουν ανάλογη πίεση για πρόσβαση σε όλα τα διαθέσιμα καπνικά προϊόντα.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Cecilia Kindstrand-Isaksson, Διευθύντρια Δημοσίων Υποθέσεων της Swedish Match, – εταιρεία που έχει στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων της τη μείωση της βλάβης από τα προϊόντα καπνού – τόνισε τον καίριο ρόλο των καταναλωτών σημειώνοντας πως «η μείωση του καπνίσματος ήρθε για να μείνει, διότι οι καταναλωτές έχουν δικαιώματα και εμείς είμαστε με τους καλούς αυτής της υπόθεσης». Πρότεινε μάλιστα το επόμενο καθοριστικό βήμα να είναι μια ενιαία γραμμή ως προς τις ισχύουσες διατάξεις και τις πολιτικές μείωσης του καπνίσματος για όλες τις κατηγορίες των διαθέσιμων προϊόντων, αλλά και την πρόσβαση σε πληροφορίες για τα πλεονεκτήματα της.
Κλείνοντας τη συζήτηση και οι τρεις συμμετέχοντες υπογράμμισαν την ανάγκη αποστιγματισμού των προϊόντων νικοτίνης μειωμένης βλάβης και της χρήσης της νικοτίνης ώστε να πάψει «να είναι το μαύρο πρόβατο», όπως είπε χαρακτηριστικά η Cecilia Kindstrand-Isaksson, ενώ ο Δρ. Κωνσταντίνος Φαρσαλινός συμπλήρωσε ότι υπάρχει πληθώρα επιστημονικών στοιχείων τόσο για τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα όσο και για τη νικοτίνη και ζήτησε την καθοριστική συμβολή του κινήματος των πολιτών στην κατοχύρωση του δικαιώματος της επιλογής.
